30
TÜRK D ‹L‹ VE EDEB ‹YATI 4
Amaç:
1940 Sonras ›edebiyat› m ›z› n roman alan ›ndaki de¤iflim ve geliflimini kal› n çizgili
tan> tmak.
Neler Ö¤renece¤iz?
* 1940 sonras ›edebiyat› m ›z› n romanc ›lar› n ›ö¤renecek ve genel bir bak› flla roman
anlay ›fllar› n ›anlayabileceksiniz;
* Bu dönem romanc ›lar› ndan Kemal Tahir ve Yaflar Kemal'i tan ›yabileceksiniz.
Haz ›rl› k Çal ›flmalar›
* l 940 sonras ›ülkemizin toplumsal yaflam koflullar› n ›düflününüz.
* Roman türü hakk ›ndaki üzerindeki hat› rlayanlar ›n› z.
l. 1940'tan GÜNÜMÜZE TÜRK EDEB ‹YATINDA ROMAN
1.1. GENEL B ‹R BAKIfi
* Bu akım ortaya konulan romanlarda ikinci Dünya Savafl ›'n› n getirdi¤is ›k› nt ›lar,
kente göç, gecekondu yaflam ›, çok partili yaflama geçifl, köy yaflam› ve iflçi sorunlar ›gibi
cinsiyet içerikli konuları.
Bu özde yazan romanc ›lar› m ›zdan baz› lar ›: Halikarnas Bal› kç ›s›, Samim Kocagöz, Kemal
Bilbaflar, Orhan Kemal, Kemal Tahir, R›fat Ilgaz, Yaflar Kemal, Necati Cumal›, Tar›k
Dursun K., Talip Apayd›n, vb.dir.
"'Bireye yönelik konular da ifllenir.
Bu romanc›lar›m›zdan baz›lar› da Ahmet Hamdi Tanp›nar, Peyami Safa, Tar›k Bu¤ra,
Nezihe Meriç, Oktay Akbal vb.dir.
2.1. KEMAL TAH‹R (1910-1973)
Edebiyata önce fliirle bafllayan Kemal Tahir, daha sonra öyküler yazd›. Köy insanlar›n› ve
sorunlar›n› anlatt›. Romana geçti¤inde de bu özelli¤ini sürdürdü. "Sa¤›rdere",
"Körduman", "Rahmet Yollar› Kesti", "Köyün Kamburu" gibi romanlar›nda köy ve köy
yaflam›n› anlatt›.
Kurtulufl Savafl› y›llar›n› ve Cumhuriyet dönemini anlatt›¤› romanlar›nda farkl› bir kal›p
sunar; bat›l›laflma oigusunu elefltirir. "Esir fiehrin ‹nsanlar›", "Esir fiehrin Mahpusu",
"Yorgun Savaflç›", "Kurt Kanunu", "Yol Ayr›m›", "Hür fiehrin ‹nsanlar›" gibi romanlar› bu
kümede say›labilir.
ÜN‹TE
5 1940'TAN GÜNÜMÜZE TÜRK EDEB‹YATINDA ROMAN
31
TÜRK D‹L‹ VE EDEB‹YATI 4
"Yorgun Savaflç›" roman› Yunus Nadi Arma¤an›n›, "Devlet Ana" roman› ise Türk Dil
Kurumu Roman Ödülünü kazanm›flt›r.
"Devlet Ana" roman›nda kulland›¤› dil ve anlat›m özellikleri "Dede Korkut Hikayeleri"
ve "Evliya Çelebi" anlat›m›n›n bileflimi gibidir.
Osmanl› Devleti'nin kurulufl y›llar›n›n sergilendi¤i bu kitab›nda yazar, Osmanl› toplum
yap›s›n›n Bat› toplumlar›ndan farkl› oldu¤u tezini savunur. Bu özelli¤iyle "Devlet Ana",
edebiyat dünyas›nda olumlu-olumsuz pekçok yank› uyand›rm›fl ve tart›flmalara konu
olmas›yla da ün kazanm›flt›r.
Bu kitaptan al›nm›fl bir bölümü, ders kitab›n›zda bulacaks›n›z (bkz.S.92-94)
Eser Hakk›nda:
"Devlet Ana", Osmanl› Devleti'nin kurulufl y›llar›n› anlat›r. Tarihî bir roman olan eserde,
olaylar Bursa ve Sö¤üt çevresinde geçer. Do¤u ile Bat›'n›n farkl›l›klar› ortaya konulur. Bat›
adaletsiz ve güce dayal› bir anlay›fl›, Osmanl› insan› ise insana de¤er veren bir anlay›fl›
temsil eder.
Devlet Ana'da Ertu¤rul Gazi, Osman Bey, Orhan Bey, fieyh Edebali, Yunus Emre gibi
gerçekten yaflam›fl tarihî kifliler canland›r›l›r. Yazar uzun tarihsel araflt›rmalara yönelmifltir.
Bu eserinde ulaflt›¤› dil özelliklerine iliflkin flunlar› söylüyor Kemal Tahir.
"Üslubu üzerinde çok durdum. Osmanl›n›n cenkçi tak›m›n› anlat›rken. Dede Korkut'un
üslubundan yararlanaca¤›m. Saray tak›m›n› konufltururken de Evliya Çelebi iyi düflecek
san›r›m... Bu üsluba al›flay›m diye yüzlerce sayfa eski metin okudum." (...)
2.2.YAfiAR KEMAL (1922-.....)
As›l ad› Kemal Sad›k Gö¤celi'dir. Ortaokul ö¤renimini yar›da b›rakarak türlü ifllerde
çal›flan Yaflar Kemal, pek çok sanatç› gibi, edebiyata fliirle bafllad›, ilk fliiri Adana Halkevi
dergisinde yay›mland› (1939). Folklor derlemeleri yapt›. Röportajlar›yla tan›nd›. 1955'te
yay›mlanan ‹nce Memed roman›yla ünlendi.
Metinle ilgili Çal›flmalar:
* Metni okurken anlat›m özelli¤ine dikkat ediniz.
* Kitab›n›zdaki sorular› yan›tlamaya çal›fl›n›z (S.95).
* Kemal Tahir'in Devlet Ana kitab›nda anlat›m gelene¤inden yararland›¤› aç›kça
görülmektedir. Metinden a¤›t bölümlerini bulunuz. Dil ve anlat›m özellikleri yönünden
de¤erlendiriniz.,
* Kitab›n›zdaki Devlet Ana'yla ve yazarla ilgili bölümleri okuyarak;
a) Devlet Ana'n›n özelliklerini,
b) Yazar›n yazar kiflili¤inin özelliklerini özetleyiniz;
c) Eserlerini ö¤reniniz.
32
TÜRK D‹L‹ VE EDEB‹YATI 4
Onun romanc›l›¤›nda, birbirinin devam› niteli¤indeki üç roman› önemli bir yer tutar. Bu üç
roman›n ilki Ortadirek'te; Toroslar'dan Çukurova'ya pamuk toplamak için inen insanlar›n
yokluk, yoksulluk, her türlü güçlük içinde ovaya var›fllar› anlat›l›r, ikincisi olan Yer Demir
Gök Bak›r'da, Muhtaç Sefer'in oyunu yüzünden o yaz Çukurova'da hiç para kazanamam›fl
köylülerin, k›fl› yoksulluk içinde geçirmeleri; kasabadaki bakkal Adil'e borçlar›n›
ödeyemedikleri için haciz korkusuyla bekleflmeleri; bir dayanak ararken ma¤rur
Taflbaflo¤lu'na ermifllik yak›flt›r›p ona s›¤›nmalar› anlat›l›r. Üçüncü kitap Ölmez
Otu'ndaysa yazar, ilk iki roman›ndaki insanlar›n dünyalar›na e¤ilir. Kiflileri tek tek ele al›r.
Onlar›n iç dünyalar›n›, birbirleriyle olan iliflkilerini yans›t›r. Evrensel boyuta ulafl›r yazar.
Yaflar Kemal'in romanlar›nda genel bir bak›flla flu özellikleri görürüz:
*Do¤up büyüdü¤ü Çukurova'y› anlat›r.
*"Bir fleyi yaflamadan gerçe¤i yaflamak mümkün de¤il. Yaflad›n m› unutman olanaks›z
oluyor, (...) insano¤lu bir koflullar toplulu¤u içinde do¤ar, büyür, ölür. ‹nsanlar› koflullar
var eder" diyen Yaflar Kemal eserlerim toplumsal gerçekçi(*) bir anlay›flla yazar.
*Toplumsal yaflam›n sorunlar›n›, çeliflkilerini ve bunlar›n insan yaflam›na yans›y›s›n›
anlat›r, insan›, insanl›k kavram›yla birlikte ele al›r; toplum gerçeklerini elefltirel bir bak›flla
sergiler.
*Romanlar›n›n dili konusunda söyleyeceklerimizi onun kendi söylediklerinden ö¤renelim:
"Bizden önce gelenlerin ne yapt›¤›n› biliyordum. Örne¤in Homeros'un bir anlat›fl biçimi
vard›. Masallar›n, türkülü hikayelerin. Dedem Korkut'un ve daha nicesinin bir anlat›m
biçimi vard›. Öyle ki o ça¤lardan bu ça¤lara gelerek, büyüklü küçüklü herkesin, bütün
halklar ›n durumunda anlayaca¤› bir biçimdi bu. Ben de denedim bunu. "
* Yaflar Kemal, fliirsel destans ›bir anlat› ma ulaflm ›flt› r romanlar ›nda.
Metinle ilgili Çal ›flmalar:
Yaflar Kemal'in yukar ›da söz etti¤imiz" Ölmez Otu "adl› yap ›t› ndan bir bölüm,
kitab ›n› zda (S. 103-105) yer almaktad ›r.
"'Özeti dikkatle okumakuz.
* İzin özetteki kifliler kimlerdir?
* Metni, anlat ›lanlar› hayalinizde canland ›rmaya çal› flarak okuyunuz.
* Meryemce'nin yaflad ›¤› yaln ›zl› ¤ ›n›, gerçek yaflam ›n gerçekleri ve zorunluluklar› yla
karfl ›laflt› rarak buna iliflkin duygu ve düflüncelerinizi yaz ›n› z.
* Kitab ›n› zdaki, kitapla ve yazarla ilgili bilgiler de okuyarak metinle ilgili sorular ›
yan ›tlamaya çal› fl ›n› z.
* Yazar ›n kitaplar› ndan, okudu¤unuz oldu mu? Olduysa öĞrendiklerinizle okudu¤unuz
kitap aras ›nda ilgi kurmaya çal› fl ›n› z.
Dünyaca da tan ›nan bu yazar› m ›z› n "‹ nce Memed "i flimdi ye de¤in 23 dile çevrildi.
Ölmez Otu'nun Frans›zca çevirisiyle Fransa'da "En îyi Yabanc› Kitap" ödülünü (1979),
1982'de de yine Fransa'da Del Duca Ödülünü kazand›.
Demirciler Çarfl›s› Cinayeti, 1974 Madaral› Roman Ödülünü; Kale Kap›s›, 1986'da,
Orhan Kemal Roman Arma¤ann› ald›.
(*) Toplumsal Gerçekçilik: "‹nsan› toplum düzeni içinde de¤erli sayan, toplum gerçeklerinin anlat›lmas›ndan insan
mutlulu¤una eriflilece¤i tezini savunan düflünüfl ve tutum" (Edebiyat Terimleri Sözlü¤ü, L.Sami Akal›n, VarlikY.)
33
TÜRK D‹L‹ VE EDEB‹YATI 4
3. DE⁄ERLEND‹RME SORULARI
l- 1940'tan günümüze Türk roman›na iliflkin olarak afla¤›dakilerden hangisi yanl›flt›r?
a) Kemal Tahir köy yaflam›n› anlatan tek romanc›m›zd›r.
b) Bu dönemde toplumsal içerikli konular›n çokça ifllendi¤i görülür,
c) Ahmet Hamdi Tanpinar, Peyami Safa gibi yazarlar, daha çok bireye yönelik konular›
ifllerler.
d) Orhan Kemal, Yaflar Kemal, Kemal Tahir gibi yazarlar konular›n› toplumsal yaflamdan
seçerler.
2- Onun romanc›l›¤›nda birbirinin devam› niteli¤inde üç roman "Ortadirek", "Yer Demir
Gök Bak›r", "Ölmez Otu" önemli bir yer tutar. Romanlar›nda Çukurova'ya inen pamuk
iflçilerini anlat›r. Kimdir bu ünlü romanc›m›z?
a) Orhan Kemal b) Yaflar Kemal
c) Kemal Tahir d) Tank Bu¤ra
3- Afla¤›dakilerden hangisi Kemal Tahir'in eserlerinin özelliklerinden biri de¤ildir?
a) Romanlar›nda yaln›zca kenti ve kent yaflam›n› anlat›r.
b) Konusunu tarihten alan eserlerinde bat›l›laflma olgusunu elefltirir.
c) Devlet Ana roman›yla edebiyat dünyas›nda yank› uyand›rarak olumlu-olumsuz elefltiriler al›r.
d) Osmanl› Devleti'nin kuruluflunu sergiledi¤i Devlet Ana'da, Türk anlat›m gelene¤inden
yararlan›r.
4- Edebiyata öyküyle bafllayan yazar. Kurtulufl Savafl› y›llar›n› bir kasaba çevresinden
anlatan Küçük A¤a roman›yla ün kazan›r, ‹bifl'in Rüyas›, Dönemeçte, Osmanc›k romanlar›ndan
baz›lar›d›r. Bu yazar›m›z kimdir?
a) Kemal Tahir b) H.Nihal Ats›z
c) Tar›k Bu¤ra d) Peyami Safa
5- Afla¤›daki yazar-eser efllefltirmelerinden hangisi yanl›flt›r?
a) Hüseyin Nihal Ats›z- Bozkurtlar›n Ölümü
b) Tar›k Bu¤ra- Siyah Kehribar
c) Peyami Safa- 72. Ko¤ufl
d) Yaflar Kemal- A¤r› Da¤› Efsanesi
TÜRK D ‹L‹ VE EDEB ‹YATI 4
Amaç:
1940 Sonras ›edebiyat› m ›z› n roman alan ›ndaki de¤iflim ve geliflimini kal› n çizgili
tan> tmak.
Neler Ö¤renece¤iz?
* 1940 sonras ›edebiyat› m ›z› n romanc ›lar› n ›ö¤renecek ve genel bir bak› flla roman
anlay ›fllar› n ›anlayabileceksiniz;
* Bu dönem romanc ›lar› ndan Kemal Tahir ve Yaflar Kemal'i tan ›yabileceksiniz.
Haz ›rl› k Çal ›flmalar›
* l 940 sonras ›ülkemizin toplumsal yaflam koflullar› n ›düflününüz.
* Roman türü hakk ›ndaki üzerindeki hat› rlayanlar ›n› z.
l. 1940'tan GÜNÜMÜZE TÜRK EDEB ‹YATINDA ROMAN
1.1. GENEL B ‹R BAKIfi
* Bu akım ortaya konulan romanlarda ikinci Dünya Savafl ›'n› n getirdi¤is ›k› nt ›lar,
kente göç, gecekondu yaflam ›, çok partili yaflama geçifl, köy yaflam› ve iflçi sorunlar ›gibi
cinsiyet içerikli konuları.
Bu özde yazan romanc ›lar› m ›zdan baz› lar ›: Halikarnas Bal› kç ›s›, Samim Kocagöz, Kemal
Bilbaflar, Orhan Kemal, Kemal Tahir, R›fat Ilgaz, Yaflar Kemal, Necati Cumal›, Tar›k
Dursun K., Talip Apayd›n, vb.dir.
"'Bireye yönelik konular da ifllenir.
Bu romanc›lar›m›zdan baz›lar› da Ahmet Hamdi Tanp›nar, Peyami Safa, Tar›k Bu¤ra,
Nezihe Meriç, Oktay Akbal vb.dir.
2.1. KEMAL TAH‹R (1910-1973)
Edebiyata önce fliirle bafllayan Kemal Tahir, daha sonra öyküler yazd›. Köy insanlar›n› ve
sorunlar›n› anlatt›. Romana geçti¤inde de bu özelli¤ini sürdürdü. "Sa¤›rdere",
"Körduman", "Rahmet Yollar› Kesti", "Köyün Kamburu" gibi romanlar›nda köy ve köy
yaflam›n› anlatt›.
Kurtulufl Savafl› y›llar›n› ve Cumhuriyet dönemini anlatt›¤› romanlar›nda farkl› bir kal›p
sunar; bat›l›laflma oigusunu elefltirir. "Esir fiehrin ‹nsanlar›", "Esir fiehrin Mahpusu",
"Yorgun Savaflç›", "Kurt Kanunu", "Yol Ayr›m›", "Hür fiehrin ‹nsanlar›" gibi romanlar› bu
kümede say›labilir.
ÜN‹TE
5 1940'TAN GÜNÜMÜZE TÜRK EDEB‹YATINDA ROMAN
31
TÜRK D‹L‹ VE EDEB‹YATI 4
"Yorgun Savaflç›" roman› Yunus Nadi Arma¤an›n›, "Devlet Ana" roman› ise Türk Dil
Kurumu Roman Ödülünü kazanm›flt›r.
"Devlet Ana" roman›nda kulland›¤› dil ve anlat›m özellikleri "Dede Korkut Hikayeleri"
ve "Evliya Çelebi" anlat›m›n›n bileflimi gibidir.
Osmanl› Devleti'nin kurulufl y›llar›n›n sergilendi¤i bu kitab›nda yazar, Osmanl› toplum
yap›s›n›n Bat› toplumlar›ndan farkl› oldu¤u tezini savunur. Bu özelli¤iyle "Devlet Ana",
edebiyat dünyas›nda olumlu-olumsuz pekçok yank› uyand›rm›fl ve tart›flmalara konu
olmas›yla da ün kazanm›flt›r.
Bu kitaptan al›nm›fl bir bölümü, ders kitab›n›zda bulacaks›n›z (bkz.S.92-94)
Eser Hakk›nda:
"Devlet Ana", Osmanl› Devleti'nin kurulufl y›llar›n› anlat›r. Tarihî bir roman olan eserde,
olaylar Bursa ve Sö¤üt çevresinde geçer. Do¤u ile Bat›'n›n farkl›l›klar› ortaya konulur. Bat›
adaletsiz ve güce dayal› bir anlay›fl›, Osmanl› insan› ise insana de¤er veren bir anlay›fl›
temsil eder.
Devlet Ana'da Ertu¤rul Gazi, Osman Bey, Orhan Bey, fieyh Edebali, Yunus Emre gibi
gerçekten yaflam›fl tarihî kifliler canland›r›l›r. Yazar uzun tarihsel araflt›rmalara yönelmifltir.
Bu eserinde ulaflt›¤› dil özelliklerine iliflkin flunlar› söylüyor Kemal Tahir.
"Üslubu üzerinde çok durdum. Osmanl›n›n cenkçi tak›m›n› anlat›rken. Dede Korkut'un
üslubundan yararlanaca¤›m. Saray tak›m›n› konufltururken de Evliya Çelebi iyi düflecek
san›r›m... Bu üsluba al›flay›m diye yüzlerce sayfa eski metin okudum." (...)
2.2.YAfiAR KEMAL (1922-.....)
As›l ad› Kemal Sad›k Gö¤celi'dir. Ortaokul ö¤renimini yar›da b›rakarak türlü ifllerde
çal›flan Yaflar Kemal, pek çok sanatç› gibi, edebiyata fliirle bafllad›, ilk fliiri Adana Halkevi
dergisinde yay›mland› (1939). Folklor derlemeleri yapt›. Röportajlar›yla tan›nd›. 1955'te
yay›mlanan ‹nce Memed roman›yla ünlendi.
Metinle ilgili Çal›flmalar:
* Metni okurken anlat›m özelli¤ine dikkat ediniz.
* Kitab›n›zdaki sorular› yan›tlamaya çal›fl›n›z (S.95).
* Kemal Tahir'in Devlet Ana kitab›nda anlat›m gelene¤inden yararland›¤› aç›kça
görülmektedir. Metinden a¤›t bölümlerini bulunuz. Dil ve anlat›m özellikleri yönünden
de¤erlendiriniz.,
* Kitab›n›zdaki Devlet Ana'yla ve yazarla ilgili bölümleri okuyarak;
a) Devlet Ana'n›n özelliklerini,
b) Yazar›n yazar kiflili¤inin özelliklerini özetleyiniz;
c) Eserlerini ö¤reniniz.
32
TÜRK D‹L‹ VE EDEB‹YATI 4
Onun romanc›l›¤›nda, birbirinin devam› niteli¤indeki üç roman› önemli bir yer tutar. Bu üç
roman›n ilki Ortadirek'te; Toroslar'dan Çukurova'ya pamuk toplamak için inen insanlar›n
yokluk, yoksulluk, her türlü güçlük içinde ovaya var›fllar› anlat›l›r, ikincisi olan Yer Demir
Gök Bak›r'da, Muhtaç Sefer'in oyunu yüzünden o yaz Çukurova'da hiç para kazanamam›fl
köylülerin, k›fl› yoksulluk içinde geçirmeleri; kasabadaki bakkal Adil'e borçlar›n›
ödeyemedikleri için haciz korkusuyla bekleflmeleri; bir dayanak ararken ma¤rur
Taflbaflo¤lu'na ermifllik yak›flt›r›p ona s›¤›nmalar› anlat›l›r. Üçüncü kitap Ölmez
Otu'ndaysa yazar, ilk iki roman›ndaki insanlar›n dünyalar›na e¤ilir. Kiflileri tek tek ele al›r.
Onlar›n iç dünyalar›n›, birbirleriyle olan iliflkilerini yans›t›r. Evrensel boyuta ulafl›r yazar.
Yaflar Kemal'in romanlar›nda genel bir bak›flla flu özellikleri görürüz:
*Do¤up büyüdü¤ü Çukurova'y› anlat›r.
*"Bir fleyi yaflamadan gerçe¤i yaflamak mümkün de¤il. Yaflad›n m› unutman olanaks›z
oluyor, (...) insano¤lu bir koflullar toplulu¤u içinde do¤ar, büyür, ölür. ‹nsanlar› koflullar
var eder" diyen Yaflar Kemal eserlerim toplumsal gerçekçi(*) bir anlay›flla yazar.
*Toplumsal yaflam›n sorunlar›n›, çeliflkilerini ve bunlar›n insan yaflam›na yans›y›s›n›
anlat›r, insan›, insanl›k kavram›yla birlikte ele al›r; toplum gerçeklerini elefltirel bir bak›flla
sergiler.
*Romanlar›n›n dili konusunda söyleyeceklerimizi onun kendi söylediklerinden ö¤renelim:
"Bizden önce gelenlerin ne yapt›¤›n› biliyordum. Örne¤in Homeros'un bir anlat›fl biçimi
vard›. Masallar›n, türkülü hikayelerin. Dedem Korkut'un ve daha nicesinin bir anlat›m
biçimi vard›. Öyle ki o ça¤lardan bu ça¤lara gelerek, büyüklü küçüklü herkesin, bütün
halklar ›n durumunda anlayaca¤› bir biçimdi bu. Ben de denedim bunu. "
* Yaflar Kemal, fliirsel destans ›bir anlat› ma ulaflm ›flt› r romanlar ›nda.
Metinle ilgili Çal ›flmalar:
Yaflar Kemal'in yukar ›da söz etti¤imiz" Ölmez Otu "adl› yap ›t› ndan bir bölüm,
kitab ›n› zda (S. 103-105) yer almaktad ›r.
"'Özeti dikkatle okumakuz.
* İzin özetteki kifliler kimlerdir?
* Metni, anlat ›lanlar› hayalinizde canland ›rmaya çal› flarak okuyunuz.
* Meryemce'nin yaflad ›¤› yaln ›zl› ¤ ›n›, gerçek yaflam ›n gerçekleri ve zorunluluklar› yla
karfl ›laflt› rarak buna iliflkin duygu ve düflüncelerinizi yaz ›n› z.
* Kitab ›n› zdaki, kitapla ve yazarla ilgili bilgiler de okuyarak metinle ilgili sorular ›
yan ›tlamaya çal› fl ›n› z.
* Yazar ›n kitaplar› ndan, okudu¤unuz oldu mu? Olduysa öĞrendiklerinizle okudu¤unuz
kitap aras ›nda ilgi kurmaya çal› fl ›n› z.
Dünyaca da tan ›nan bu yazar› m ›z› n "‹ nce Memed "i flimdi ye de¤in 23 dile çevrildi.
Ölmez Otu'nun Frans›zca çevirisiyle Fransa'da "En îyi Yabanc› Kitap" ödülünü (1979),
1982'de de yine Fransa'da Del Duca Ödülünü kazand›.
Demirciler Çarfl›s› Cinayeti, 1974 Madaral› Roman Ödülünü; Kale Kap›s›, 1986'da,
Orhan Kemal Roman Arma¤ann› ald›.
(*) Toplumsal Gerçekçilik: "‹nsan› toplum düzeni içinde de¤erli sayan, toplum gerçeklerinin anlat›lmas›ndan insan
mutlulu¤una eriflilece¤i tezini savunan düflünüfl ve tutum" (Edebiyat Terimleri Sözlü¤ü, L.Sami Akal›n, VarlikY.)
33
TÜRK D‹L‹ VE EDEB‹YATI 4
3. DE⁄ERLEND‹RME SORULARI
l- 1940'tan günümüze Türk roman›na iliflkin olarak afla¤›dakilerden hangisi yanl›flt›r?
a) Kemal Tahir köy yaflam›n› anlatan tek romanc›m›zd›r.
b) Bu dönemde toplumsal içerikli konular›n çokça ifllendi¤i görülür,
c) Ahmet Hamdi Tanpinar, Peyami Safa gibi yazarlar, daha çok bireye yönelik konular›
ifllerler.
d) Orhan Kemal, Yaflar Kemal, Kemal Tahir gibi yazarlar konular›n› toplumsal yaflamdan
seçerler.
2- Onun romanc›l›¤›nda birbirinin devam› niteli¤inde üç roman "Ortadirek", "Yer Demir
Gök Bak›r", "Ölmez Otu" önemli bir yer tutar. Romanlar›nda Çukurova'ya inen pamuk
iflçilerini anlat›r. Kimdir bu ünlü romanc›m›z?
a) Orhan Kemal b) Yaflar Kemal
c) Kemal Tahir d) Tank Bu¤ra
3- Afla¤›dakilerden hangisi Kemal Tahir'in eserlerinin özelliklerinden biri de¤ildir?
a) Romanlar›nda yaln›zca kenti ve kent yaflam›n› anlat›r.
b) Konusunu tarihten alan eserlerinde bat›l›laflma olgusunu elefltirir.
c) Devlet Ana roman›yla edebiyat dünyas›nda yank› uyand›rarak olumlu-olumsuz elefltiriler al›r.
d) Osmanl› Devleti'nin kuruluflunu sergiledi¤i Devlet Ana'da, Türk anlat›m gelene¤inden
yararlan›r.
4- Edebiyata öyküyle bafllayan yazar. Kurtulufl Savafl› y›llar›n› bir kasaba çevresinden
anlatan Küçük A¤a roman›yla ün kazan›r, ‹bifl'in Rüyas›, Dönemeçte, Osmanc›k romanlar›ndan
baz›lar›d›r. Bu yazar›m›z kimdir?
a) Kemal Tahir b) H.Nihal Ats›z
c) Tar›k Bu¤ra d) Peyami Safa
5- Afla¤›daki yazar-eser efllefltirmelerinden hangisi yanl›flt›r?
a) Hüseyin Nihal Ats›z- Bozkurtlar›n Ölümü
b) Tar›k Bu¤ra- Siyah Kehribar
c) Peyami Safa- 72. Ko¤ufl
d) Yaflar Kemal- A¤r› Da¤› Efsanesi
