yahya kemal - sessiz gemi

bâki ayhan t. ( bâki asiltürk) şiiri

Bâki Ayhan T. Kıs[s]aca "Şiir hayattan çıkar ama hayatı anlatmaz. Şiirin anlattığı, aslında, düzyazı cümleleriyle dile getirilemez. Modern şiir yazmak isteyen bir şair, yaratıcı yeteneğin yanı sıra önemli bir poetik birikime de sahip olmak zorundadır. Modernizmin temeli akla ve bilgiye dayanır; öyleyse modern şiir yazma iddiasında olan birinin de azami derecede şiir bilgisine sahip olması gerekir. Yaratıcılığın belirgin izlerini taşıyan, yeni yapı arayışlarına yönelmiş, toplumsal konular yerine derin içsel yaşamı dile getirmeye çalışan, postmodernizm sığlığından uzak bir şiirden yanayım." 15 Nisan 1969'da Adana'da doğdu. Gerçek adı Bâki Asiltürk. 1985'te üniversite okumak için İstanbul'a geldi ve bir daha da bu kentten ayrılmadı. Marmara Üniversitesi'nde Türk Dili ve Edebiyatı lisans eğitimini 1989'da, Yeni Türk Edebiyatı Anabilim Dalı'ndaki yüksek lisans çalışmasını 1991'de tamamlayarak "Cenap Şahabettin'in Suriye Mektupları" başlıklı teziyle master derecesini aldı. "Türk Edebiyatında Avrupa Seyahatleri: 1839-1923" başlıklı doktora tezini 1997'de bitirdikten sonra akademik çalışmalarını daha çok modern Türk şiiri alanında yoğunlaştırdı. Marmara Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü'nde öğretim görevlisi. "Soylu Yenilikçi Şiir" başlığıyla, 2003 yılında bir manifesto yayımladı. Şiir okumaya ve yazmaya ilkokul yıllarında başladı. "Mandolinli Kız" başlıklı ilk şiiri 1985'te lise son sınıfta iken Milliyet Sanat dergisinde ve daha sonra Genç Şairler Antolojisi'nde (1985) yayımlandı. Aynı yıl ilk şiir kitabını çıkardı. Şiirlerini ve modern Türk şiiri üzerine yazılarını Gösteri, Varlık, Sombahar, Ludingirra, Kitap-lık, Adam Sanat, Yasakmeyve, Başka, Yom Sanat, Budala... gibi dergilerde yayımladı, yayımlıyor. 2001'de Arkadaş Z. Özger Şiir İnceleme Ödülü'nü aldı. Mayıs 2003'te 24. sayısı çıkan şiir ağırlıklı edebiyat dergisi Budala'nın editörü. Osmanlı Seyyahlarının Gözüyle Avrupa (2000) adlı araştırma kitabı var. Şiir kitapları

Sevdalar Tünemiş Şu Yüreğime (1985); Hileli Anılar Terazisi (2001); Uzak Zamana Övgü (2003)

BİR AŞKIN BAŞLAMASI bir aşkın başlaması: ruhla yontulması sert bir ağacın bir anahtar sessizce açar doğayı bir la sesi başlatır fırtınayı çeker bıçağını hırçın rüzgâr hızla çevirir yıpranmış sayfayı: bir aşkın başlaması ne süzülürse içine ince bir dalın serinlikler onu gezdirir yüreğinde son ışığın peşinde olan yolcular yaşamı asarlar günün ucuna kısık bir sesle başladıkları şarkı: bir aşkın başlaması kendini ıssız zamanlarda yitirip ışığın sonunu arayanlar yağmuru sevinçle karşılarlar her zaman bütün bildiği budur hayatı anlayanların yırtılmış sayfanın yerine yapıştırılması: bir aşkın başlaması unutulan her güzellik geçmişe karışmaz yeni güzelliklere eklenir bazısı bu yüzden en güzeldir en son sevilen bütün güzellikleri kendinde birleştiren ırmakları, okyanusları, bitimsiz yağmurları bir güz sabahı kapınıza getiren! böyle zamanlarda güzeldir bir şarkıyla uyanması uykunuzu titretir uzadıkça la sesi ince kadının ayakları suya değince: bir aşkın başlaması ipekler altında kabaran göğüslerin tadıyla gizine erilmiş sevişmelerin yeni zamanları bütün bir hayatı içerecek, o garip hışırtının böceği aranacak her köşede anlamsız sayılacak sonra ışıkların kırgınlıklara kırılarak yansıması... eşyalar birbirine karışmış mutluluk kendini mahzende unutmuş olacak, böyle bir tablonun usulca indirilmesi duvardan: bir aşkın başlaması yeni şeyler ezberlemenin yanlışlığı bilgiye sığınmak ve kutsamak katılığı gümüş bir gemiyi getirmek diplerden savrulan bir uçurtmayı gökte unutmak doğayı değiştirmek temiz sulara eğilirken gümüş bir gemiyi diriltmenin yanılsaması zamanın akışını hızlandırmak: bir aşkın başlaması en sonra: birdenbire eski yağmurları anımsamak kırmızısincapların eskimeyen sıçrayışlarında okyanusun esnek akışlarında altın renkli bir balığın sırtında dalgalanmak en eski çağların güne kavuşan hızında yırtık albümlerin yeni resimlerle yamanması kalbin yenilgileri kanıksaması enginlere açılması gülümseyerek titrek günler içinde kırışmalarla: bir aşkın başlaması DERİN GÜRÜLTÜSÜZLÜK sakin olmayı öğrendim senden duru sulara bakmayı bir ermiş gibi pas tutmuş kapıların ardında kendimle buluşmayı sessiz kalmayı öğrendim senden sevinçlerde ve büyük acılarda yerine ulaşmayan bir mektup gibi kendime dönmeyi soruları cevapsız bırakmayı öğrendim senden bir budala gururuyla dolaşmayı anılarda yeri unutulmuş, hiç umulmayan bir yerde bulunmuş yanlış ağaçlarda bitmiş yapraklar gibi yabancılaşmayı zamanı hissetmemeyi öğrendim senden küçük hırçınlıklarına yenilirken insanlar sessizce girdim ve öyle çıktım içinden ateşler içindeyken susuzluğumda yangınları içerken bu derin gürültüsüzlük senden DERİNLİĞİNE BÜYÜR BAHÇELER biriktirdiğin lirik gülüşlerini atabilirsen at artık içine derinliğine büyürmüş bahçeler anladın derinlerde arıyorsun gizli bahçeyi kurtardığın bütün güzellikleri çağın epik torbasında unuttun sahnenin boşalmasını bekliyorsun biliyorsun cinayetlerin sırrını aldatmaların sebebini kanın en bilinmeyen rengini tanımış olmaktan korkuyorsun günün anlam ve önemi tükeniyor aşkın ardından bakarken birbirini kesiyor yüzlerimiz herkes bir sessizliğe dolduruyor kendini mutluluk kimsenin tırmanmadığı bir dağ yalnızlık ucuz bir roman oluyor anlaşılmıyor gizli bahçelerin derinliği GÜRÜLTÜLÜ GEMİ "meçhule giden..." aşktan kaldı bu: yalnız bir gemi! ıslanınca sallanamaz kâğıt mendiller, dökülen hayatın parçaları bitişir bu ayrılışta gürültülü gemiye gelmemiş demir atmak zamanı öpüşmeler darmadağın yalnızlığın geçilmez okyanusunda gözyaşlarının tuzunda işte gürültülü gemi kimse memnun değil yerinden gemiden başka böyle çalkantılı okyanusuyla kimi çağırıyor aşka ve tek başınalığa artık itiraf edebilirim bu gürültülü gemi benimdir kimseden çalmadım hiçbir limana yanaştırmadım aşktan ve çocukluğumdan kaldı! SEVGİLİM, ÇOCUKLUĞUM bakışların terk edilmiş bahçeler gibiydi sevgili çocukluğum sevgilim, çocukluğum benim başımdan atamadığım paslı bir taçsın dallarında korkuyla gezindiğim tekinsiz bir ağaç uykuların tedirgin yolculuklar gibiydi hiçbir yere gitmeyen bir trenin penceresinde kendini derin kuyulara hapsettin yağmur kuşlarının gökkuşağına sürtünmesiydi aramızda uzanan sessizliğin anılarını unutmaya kararlı bir sarrafın uğradığı haksızlıkları bağışlaması gibiydin sen sevgili çocukluğum benim sevgilim, çocukluğum bu bulanık suyla birlikte yaşamak zorundasın kime ne hangi hayatın kaçıncı sayfasında kaldığın

özdemir ince - şiir eleştirisi

Özdemir İnce

BİR

Kanımca ya da şu anda bildiğim kadarınca eleştirinin 'üslup'u olmaz. Eleştirinin 'yöntem'irardır, olması gerekir. Eleştirinin yönteminin öğeleri de poetikanın yani yazınbilimin özel öğeleridir.

Sorunuzda 'yöntem' yerine 'üslup'tan söz ettiğinize göre, yöntemsizliği dolaylı da olsa kabul etmiş oluyorsunuz. Bir yöntemden mutlaka söz edilmek gerekirse bu olsa olsa bireysel yöntem ya da karakuşi yöntem olabilir.

Örneğin NurulIah Ataç'ın bireysel ya da karakuş! yöntemi zar atma yöntemidir. Ataç, akşam istiareye yatıp sabahleyin şairler için zar atar. Ancak, zar atma hakkı sadece Ataç'a aittir. Bir başkasının zar atma hakkı yoktur, Ataç yaşadığı sürece. Bu nedenle Ataç konusunda bir üsluptan söz edilebilir. Ataç'ın ölümünden sonra zar atma merakı epeyce yaygınlaştı.Oysa yöntemin bir metodolojisi vardır ve bu metodoloji en azından bir döneme ve o dönemin bir grubuna, gruplarına aittir. Yöntemin yüzde doksanı nesnel, yüzde onu özneldir.

Bu açıdan bakıldığı zaman yöntemli ya da yöntemsel eleştiriye yakın tek eleştirmenin Hüseyin Cöntürk olduğu görülür. Cöntürk, bir yöntem bulmanın, bir yöntembilim kurmanın ve bu bağlamda bir metodoloji oluşturmanın gereğini anlamış ilk edebiyat adamıdır. Anglo-Sakson Yeni Eleştiri'sini Türk şiirine uygulamayı düşünmüş, bu düşünce doğrultusunda kuram ve uygulama kitapları yazmıştır. Ancak onun bu çabaları 19551965 arasında ciddiye alınmamış, çalışmaları bireysel-karakuş! yöntem yandaşIarına alay konusu olmuştur.

Bir yöntemin metodolojisine göre eleştiri yaptığı söylenebilecek ikinci Kişi Asım Bezirci olabilir. Ancak Asım Bezird, Marksist eleştirininkinden çok Marksizm'in genel metodolojisini uygulamıştır şiire. Öldüğü tarihe kadar da 1930'lardan ileri gitmeyi düşünmemiştir. Oysa Marksist eleştiri 1970'lerden itibaren kendi göstergebilimini - bile kurmuştu. Şu anda çağdaş eleştirinin en önemli kişileri arasında Mikhail Bakhtin(e),Yuri Lotman bulunmaktadır. '"'Bedrettin Cömert yaşasaydı, Croce'den yola çıkarak büyük bir olasılıkla bir yöntem oluşturacaktı.

Başka? Başkası varsa benim "Başka?" diye sormamam gerekir( di).Eleştiri, emekli ya da başarısız yazar ve şairlerin işi olmamak gerekir. Eleştirmenlik ciddi bir genel eğitim, felsefe, edebiyat tarihi, eleştiri tarihi eğitimi ve bilgisi gerektirir. Türkiye gibi bir ülkede bir eleştirmen adayının gelişmeleri izleyebilmek, boşlukları doldurmak için en azından bir yabancı dili çok iyi bilmesi gerekir. Fazlası göz çıkarmaz. Bu nedenle Bilkent ve Osmangazi (Eskişehir) üniversitelerinin deneylerini, mukayeseli edebiyat okutulan yerleri çok önemsiyorum.

Bir şairin 'Şiir ve Gerçeklik', 'Tabula Rasa', 'Yazınsal Söylem Üzerine', 'Şiirde Devrim' gibi kitaplar yazması şaşırtıcıdır. Bu kitapları eleştirmenlerin, üniversite hocalarının yazması gerekirdi. Bana neden şairler ve yazarlar üzerine çözümleyici yazılar yazmadığım özellikle gençler tarafından sık sık sorulmuştur. Ben eleştirmen değilim. Bu kitapları bir eleştiri yönteminin oluşabilmesine katkıda bulunmak için yazdım.

Bir Türk eleştiri yöntemi (yöntemleri) oluşup ortaya çıktığı zaman, şimdiye kadar karakuş! yöntemsizliğinin değerlendifdiği Türk şiirinin yeniden değerlendirilmesi gerekecek. O zaman da boşa geçen zamanın yaptığı tahribat görülecek.O zaman, Ahmet Hamdi Tanpınar'ın adının önüne yerleştirilen "Büyük şair" sıfatının ne ölçüde haklı ve doğru olduğunu anlayabileceğiz, belki. Yahya Kemal'in yaptığı 'DoğuBatı sentezi'ndeki hikmeti de öğrenebileceğiz.
Şiir sanatında sentez mi yoksa fotosentez mi önemli? Neyse!

İKİ

Eleştirmen olmadığım için ikinci sorunun muhatabı değilim
Ancak, bir şiiri çözümlerken belirleyici olan analiz öğelerinin neler olabileceğini yukarda adını andığım kitaplarımda yazdım. Örneğin 'Tabula Rasa'da yer alan 'Parçalanan Şiir' başlıklı yazımda, bir şiiri okur ya da değerlendirirken şu ortar oturtmamız gerektiği söylüyorum:

1) Yapıtın oturduğu nesnel ortam (tarihsel, toplumsal, , psikolojik, vb.)

2) Şiirsel bağlam: Evrensel ve ulusal şiirin düzeyi ve
nek zincirindeki yeri. Söylemi çağdaş söylem mi?

3) Ozanın tüm yapıtlarının içinde ve onlara göre yeri.

4) Dilsel çözümleme.

5) Anlamın katmanlarının çözümlenmesi.

6) Temanın şiirsel bildirisi.

Yukarda adını andığım kitaplarım toplam 745 sayfa ediyor.Bu 745 sayfa sözünü ettiğiniz eleştiri ortamının oluşması için kaleme alındı. Ama bu konuda bir katkım olduğunu kanıtlayan somut gelişme ve örnek yok.Şimdi benden bir özet yapmamı beklemeyin. Eleştirinin olduğu yerlerde eleştirmenler artık mektepli eleştirmen. Bu 'mektepli', hem üniversite öğrenciliğini her üniversite hocalığını kapsıyor.Bir şairin eleştirisi, en doğru olarak, onun şiirine yakışan bir ses

Varlık Dergisi

özdemir ince - türban sadece türban değildir!

http://hurarsiv.hurriyet.com.tr/yazarlar/default.aspx?ID=72

Türban sadece türban değildir!


TÜRBAN fesadı konusunda yazdığım yazılar kimilerini çıldırtıyor. Gazetelerindeki köşelerinde, televizyon ekranlarında beni hedef gösterip hakkımda “Vur emri” veriyorlar.

Benim bu konuda yetkim olmadığını ileri sürüyorlar: Arapça bilmiyormuşum, ilahiyat eğitimi almamışım. Bu durumda benim “Fransız dili ve edebiyatı” dışında hiçbir konuda yazı yazmamam gerekiyor. Oysa yazıyorum ve çok iyi yazdığımı biliyorlar. Kuran-ı Kerim'i Türkçe, Fransızca ve İngilizcelerinden okuyorum. Yabancı dil bilenlere, Kuran'ı bildikleri yabancı dilde okumalarını salık veririm. Çünkü bu çevirilerde hiçbir aşırı yorum yok. Oysa Türkçe çevirilerin çoğu sapmalarla, saptırmalarla dolu. Din konusunda dünya çapında bilgin Arap danışmanlarım var. Demek ki: Bu konuda yazanların yüzde 99'undan daha yetkiliyim.
* * *
Değerli okurlar, türbanla saçları örtme zorunluluğu konusunda Kuran metninde hiçbir dayanak yok. Bu durumu iyi kavramak için, Prof. Dr. Suat Yıldırım'ın “KUR'ÂN-I HAKÎM'in açıklamalı MEALİ” adlı çevirisinin 359. sayfasında yer alan NUR SÛRESİ'nin 31. ayetinin tamamını birlikte okuyalım: “Mümin kadınlara da bakışlarını kısmalarını ve edep yerlerini açmaktan ve günahtan korunmalarını söyle! Yine söyle ki mecburen görünen kısımları müstesna olmak üzere, ziynetlerini teşhir etmesinler. Başörtülerini yakalarının üzerini kapatacak şekilde örtsünler. Ziynet takılan yerlerini kocaları, babaları, kocalarının babaları, oğulları, üvey oğulları, erkek kardeşleri, erkek kardeşlerinin oğulları, kız kardeşlerinin oğulları, mümin kadınlar, ellerinin altında bulunanlar (köleler), erkeklikten kesilip kadınlara ihtiyaç duymayan hizmetçileri veya kadınların mahrem yerlerini anlamayan çocukları dışında kimseye göstermesinler.”
* * *
24/31. ayette yer alan başörtüsü (hımar) Arap Yarımadası kavimlerinin binlerce yıldır çöl güneşine ve rüzgârların savurduğu kumlara karşı korunmak için başlarına taktıkları geleneksel örtü. Kuran, bu örtülerin uçlarının göğüsleri örtecek şekilde salınmasını söylüyor. Türkiye'de 21. yüzyılda güneşten sakınmak için başka çareler var ve zaten çöl kumlarından korunmanın da gereği yok. Çok uzun zamanlardan bu yana kadınların göğüslerini örten, saklayan giysiler ve başka şeyler var. Bütün Müslüman kadınlar pek güvenli olmayan örtünün dışında başka giysiler ve parçalarıyla göğüslerini örtüyorlar.
Peki, Nur (24) Sûresi, 31. ayet, kadınların mahrem yerlerinden habersiz çocuklar ve erkeklikten kesilmiş hizmetçiler de aralarında olmak üzere, kadınların kendilerini sakınmak zorunda olmadıklarını da yazıyor. “Kadınların mahrem yerleri” nereleri acaba? Demek ki günümüz kadınları 1400 yıl öncesinin kadınlarına göre çok daha korunaklı, çok daha iffetli!
Gerçek bu! Türbanın herhangi bir kutsallıkla hiçbir ilişkisi yok. Bunu yazarak kadınlara hakaret etmek mümkün değil. Söz konusu ayetin Türkçe çevirisi yukarıda yer alıyor. Aklı olan, gerçeği kolayca anlar. Ancak türban, İslamcı militanların gözünde sadece türban değil, Cumhuriyet'e karşı bir başkaldırı simgesi. Demokrasiyle, insan haklarıyla, herhangi bir bireysel özgürlükle hiçbir ilişkisi yok! Yazdıklarımın tamamı belgeli, kanıtlı. Kuran'a saygısızlık söz konusu bile değil. Tam tersi! Yazılarıma saygı duyulması gerekir!

özdemir ince

http://www.cs.rpi.edu/~sibel/poetry/ozdemir_ince.html


Ozdemir Ince (1936 - )

---

His poems in English

Yasami ve Eserleri (Turkish, ``Modern Turk Siiri'')

---

Siirleri:

CAN YELEKLERI TAVANDADIR'dan," Karada, denizde ve havada, kutlu olsun, / yesil gozlerde, hokka agizda, tas memelerde;"

DORT DUVAR ARASINDA," Bir seyler kapaniyordu bir yerlerde, / belki bir kapi, belki bir mezar -"

SANDIKLI PAZARINDAKI CINGENE KADIN," Birden animsadin bunca yil sonra / o gordugun badem gozlu / cingene kadini"

SUBAT AYINDA ANKARA'DA YAZILAN BIR SIIR," Bu yil erken bastirdi kis! / Yagmur yagiyor, yagmur yagdikca seviyorum seni."

His poems in English

BIRD'S EYE VIEW," What does the heart of the bird that can't fly say: / a rage, a tipsiness in space, / a mountain's voice, a line of death?"

POET'S NONALIGNMENT," The poet is neutral vis-`a-vis objects, / a scent of the sea remains in his nails,"