bakî divanı - 4

293- Fâ’ ilâtün fâ’ ilâtün fâ’ ilâtün fâ’ ilün 1 Saña teşbîh itmek olmaz ey meh-i sâhib-cemâl Âfitâba ger hilâl ebrû vü Nâhîd olsa hâl 205 2 Rûy u mûy-ı yâre beñzer nesne dahı görmedüm Gerçi gördüm bî-vefâ dünyâda nice mâh u sâl 3 Dikkat itdüm şol kadar vasf-ı miyânuñ kılmaga Bulmadum aña münâsib hîç bir nâzük hayâl 4 Gördüm ol çeşm ü çerâg-ı cânı şevkum var yine Şem’ -i ‘ aşka yakmaga pervâneâsâ perr ü bâl 5 Bâkıyâ ‘ işretdedür ‘ aşkıyla yâruñ kâ’ inât Nukl encüm mey şafak sâkî felek sâgar hilâl -294- 1 Esb-i nâz ile beni yâr kılupdur pâ-mâl Na’ ller şekli aña sînede olmışdur dâl 2 Hasret-i kaddüñ ile bâgda seyl-i eşküm Takdı serv-i çemenüñ pâyine sîmîn halhâl 3 Nic'olur gördi safâ âyine-i hüsnüñde Yirlere geçdi hayâdan utanup âb-ı zülâl 4 Ârzû eylemezin saltanat-ı dünyâyı Hidmet-i hâk-i der-i yâr yiter câh u celâl 5 Bâkıyâ baña gedâ-yı der-i yâr olmakdur Mâye-i ‘ izz u şeref pâye-i baht u ikbâl -295- Mef’ ûlü fâ’ ilâtü mefâ’ îlü fâ’ ilün 1 Ebr-i bahâr-ı ‘işvedür ebrû degüldür ol Bârân-ı hüsn riştesidür mû degüldür ol 2 Tâvûsdur ki ravzada cevlâna başlamış Ruhsâruñ üzre zülf-i semen-bû degüldür ol 3 Jengâr sanduñ âyînede nakş-ı hattuñı Yañlış görişdüñ ey yüzi gül o degüldür ol 4 Zencîr-i zülf-i dil-bere dîvâne olmayan Baglamaludur ey göñül uslu degüldür ol 5 Geşt itme deşt-i hasreti âhuñla Bâkıyâ Sayd-ı kemend-i âh olur âhû degüldür ol 206 -296 - Fe’ ilâtün fe’ ilâtün fe’ ilâtün fe’ ilün 1 Yılda bir açılup ancak şen olur bâgda gül Kanı ol gonca-i handân gibi şûh u şengül 2 Nakşlar bagladı nev-rûz hevâsında çemen Eylesün hûb edâlarla terennüm bülbül 3 Ruhlaruñdur gül-i ter gonca leb-i mey-gûnuñ Saña meyl itdi göñül bana gerekmez gül ü mül 4 Kendü başında degül mi niçün ol meh bilmez Dil-i miskîne ne bend eyledügin ol kâkül 5 Dûd-ı âhın yine Bâkî şerer-âlûd itdi Yâre ‘ arz eyledi bir dâne zer-efşân sünbül -297- Fâ’ ilâtün fâ’ ilâtün fâ’ ilâtün fâ’ ilün 1 Her cefâ kim eyledüñ geldi vefâlar bilmiş ol Rûha râhatdur gamuñ câna safâlar bilmiş ol 2 Gerçi ser-gerdân idüp salduñ belâ gird-âbına Yüz çevürmezler kadîmî âşinâlar bilmiş ol 3 Yanuña kalur ne kılsañ pâdişehsin dûstum Şânuna lâyık degül ammâ cefâlar bilmiş ol 4 Cûy-ı eşküm şöyle tugyân itdi kim bir gün hemân Âsmânuñ âsiyâ-sengin yuvalar bilmiş ol 5 Rişte-i cânumda zülfüñ bir girih bend itdi kim Halline kâdir degül müşkil-güşâlar bilmiş ol 6 Çok tolaşdı turra-i müşgînüñe âşüfte-dil Çîn-i zülfüñ bend ider bir gün hatâlar bilmiş ol 7 Pister-i hicrânda dâ’im zâr u bîmâr olmada Ölmege canlar virürler mübtelâlar bilmiş ol 8 İltifâtuñ Bâkiyi dünyâya mahsûd eyledi Hep senüñdür çekdügi derd ü belâlar bilmiş ol 207 -298- Mef’ ûlü mefâ’ îlü mefâ’ îlü fa’ ûlün 1 Her tîr-i belâ kavs-i kazâdan k’ola nâzil Sahrâ-yı dil-i ehl-i vefâdur aña menzil 2 Kaddüm gibi hâk-i kademüñ öpdi na’ lçeñ Meşhûrdur e’d-dâlü ‘ale’l-hayri ke-fâ’ il 3 Agız bir idüp söylemek âsân idi yâre Zahmuñla gelüp olsa eger hançeri yek-dil 4 Cân câna olurduk dem-i vuslatda senüñle Sînem eger ey rûh-ı revân olmasa hâ'il 5 Bâkîyi kalem eyledi şemşîr-i fırâkuñ Bir kerre nasîb olmadı takbîl-i enâmil -299- Fe’ ilâtün fe’ ilâtün fe’ ilâtün fe’ ilün 1 Fitne-i ‘ âlemi ol kâmet-i ra’ nâdan bil Her belâ kim yitişür ‘ âlem-i bâlâdan bil 2 Hâlet-i ‘ aşk iledür âdeme nûrâniyyet Reng-i rûy-ı kadehi bâde-i hamrâdan bil 3 Dil-i dânâya şeref pertev-i ‘ irfân iledür Hüsn-i âyineyi ‘ aks-i ruh-ı zîbâdan bil 4 ‘ İşve-i dehre göñül virmez o kim ‘ âkildür Almadı behre begüm kimse bu dünyâdan bil 5 Devlet-i dâr-ı cihân devr-i zamân ey Bâkî Pâydâr olmadugın kıssa-i Dârâdan bil -300- Fâ’ ilâtün fâ’ ilâtün fâ’ ilâtün fâ’ ilün 1 Gül gibi olmak dilerseñ şâd u hurrem ey göñül Lâleveş elden düşürme câmı bir dem ey göñül 2 Devr elinden kâse kâse yutdugum kanlardur ol Katre katre tamlayan gözden dem-â-dem ey göñül 208 3 Devlet-i dünyâ içün hergiz ne gam-gîn ol ne şâd Ber-karâr olmaz bilürsin hâl-i ‘ âlem ey göñül 4 Gülşen-i kûyında me’vâ bulsa ol hûrîveşün İhtiyâr eyler mi bâg-ı huldi âdem ey göñül 5 Devr ider Bâkî-sıfat hûrşîd o mâhuñ menzilin ‘ Aşk ser-gerdânıdur Allâhu a’ lem ey göñül -301- 1 Döndi bezm-i bâgda bir dil-ber-i tannâze gül Cilve-i hüsn eyledi girdi libâs-ı nâze gül 2 Elden evrâkın salup bir bir uçurdı göklere Beñzedi bir dil-ber-i şûh-ı kebûter-bâze gül 3 Sînesin çâk eyledi mest-i sabûhîler gibi Subh-dem mürg-i çemenden gûş idüp âvâze gül 4 Vasf-ı hüsn-i yâr ile bir tâze divân baglasun Târ-ı zülf-i hûrdan bend eylesün şîrâze gül 5 Bâg-ı hüsn-i şâha bak görmek dilerseñ Bâkıyâ Baht u devlet nev-bahârında açılmış tâze gül -302- Fâ’ ilâtün fâ’ ilâtün fâ’ ilâtün fâ’ ilün 1 Subh-dem bülbül niyâz itdükçe geldi nâze gül Râz-ı ‘ aşkı der-miyân itdi açıldı tâze gül 2 Oldı sahn-ı bâgda peydâ gül-efşânlar yine Hâsılı döndi çemen bezminde âteş-bâze gül 3 Uymadı bir gün hevâ-yı bülbül-i şûrîdeye Meyl ider dâ’im nesîm-i subh ile pervâze gül 4 Bir yire cem’ eylemiş evrâk-ı nâz u şîveyi Rişte-i cânından itmiş bülbülüñ şîrâze gül 5 Göklere irgürdi Bâkî gulgul-i ‘ aşkuñ senüñ Salmadın rûy-ı zemîne hüsn ile âvâze gül -303- Mef’ ûlü fâ’ ilâtü mefâ’ îlü fâ’ ilün 1 Rahm eyle âb-ı dîde-i gevher-nisâre gel Emvâc-ı bahr-i eşkümi seyr it kenâre gel 209 2 Zâhid ne lâzım ehl-i dile kîne-i şütür Gir bezm-i ‘ ayş u işrete sen de kıtâre gel 3 Meydür mihekk-i tecrîbe-i pîr-i mey-fürûş ‘ Arz eyle nakd-i kalbüñi sâhib-’ ayâre gel 4 Gördüñ kabâ-yı ‘ ömre bekâ yok bu bâgda Gül gibi sen de pîreheni pâre pâre gel 5 Bâkî dem urma seyr-i makâmât-ı ‘ aşkdan Geç âh u nâle nagmelerinden karâre gel -304- Mef’ ûlü fâ’ ilâtü mefâ’ îlü fâ’ ilün 1 Gül gülse dâ’im aglasa bülbül ‘ aceb degül Zîrâ kimine agla dimişler kimine gül 2 Pâkîze-tab’ u sâf-dil ü pâk-meşrebüz Hüsnüñ güline düşse n’ola jâleveş göñül 3 Bezm-i safâ vü ‘ ayşa salâdur bilenlere Şît u sadâ-yı bülbül ü berg ü nevâ-yı gül 4 Hüsn-i ruhuñla lutf-ı lebüñden haber virür Hep âb u tâb-ı cevher-i câm u safâ-yı mül 5 Bâkî ‘ acûz-ı dehre er olmaz zebûn olan Merdân-ı râh-ı ‘ aşk dimezler aña racül -305- Mef’ ûlü fâ’ ilâtü mefâ’ îlü fâ’ ilün 1 Lü'lû-yı jâleden takınup gûşvâr gül İtdi çemende nâz ile ‘ arz-ı ‘ izâr gül 2 Gün togdı sanma penbe-i subh ile nev-bahâr Urdı sipihr sakfına bir yâdgâr gül 3 Bir dil-sitâne döndi bu gün şahn-ı gülsitân Kad serv ü çeşm nergis-i şehlâ ‘ izâr gül 4 Dîdâr-ı dûst bâg u gül-istân yiter bana Zülf-i nigâr sünbül ü ruhsâr-ı yâr gül 5 Dürme yüzüñi gonca-sıfat baña nâz idüp Aç verd-i bâg-ı behçeti ey gül-’ izâr gül 6 Çekmezdi hârhârını gülzâr-ı ‘ âlemüñ İñletmeyeydi bülbülini zâr zâr gül 210 7 Bâkî birinde görmedi haddüñ letâfetin Gülzâr-ı dehre gerçi gelüpdür hezâr gül -306- Mef’ ûlü fâ’ ilâtü mefâ’ îlü fâ’ ilün 1 Reşk-i ruhuñla olmasa ger dil-figâr gül Dâg-ı nihânın itmez idi âşikâr gül 2 Gülzâre gel ki pâyüñe kasd-ı nisâr içün Dâmânın itdi pür-güher-i şâhvâr gül 3 Bezminde sürdi lâle murassa’ piyâlesin Oldı emîr-i meclis-i bâg u bahâr gül 4 Lutfuñ göziyle bir güle baksañ yiter baña Bak sîne dâgın eyledüm ey gül-’ îzâr gül 5 Aldı seherden üsküfini bâz goncanuñ İtdi çemende bülbül-i zârı şikâr gül 6 Rengîn varaklar aldı ele tâ ki eyleye Tahrîr-i medh-i hâce-i sâhib-vekâr gül 7 Bâkîveş âhir eyledi ‘ aczin müşâhede Evrâkın itdi defterinüñ târmâr gül -307- Fe’ ilâtün fe’ ilâtün fe’ ilâtün fe’ ilün 1 Ehl-i dil cânlara meyl it şeref ü ‘ izzet bul Nazaruñ kânlara kıl gevher-i zî-kıymet bul 2 Gelme bî-nâm u nişân ehl-i hârâbat içre Yüri var şehr-i melâmetde biraz şöhret bul 3 Koyalum sâgarı zâhid saña hem-reng olalum Bize keyfıyyet-i sahbâ gibi bir hâlet bul 4 Meclis-i va’ za oturmak katı alçaklıkdur Sadr-ı mey-hâne-i ‘ irfana yitiş rif’ at bul 5 Zâhid ol sıklet ile uçmaga hâzırlanma Çıkar ol cübbe vü destârı biraz hıffet bul 6 Bî-riyâ merd-i Hudâsın bilürüz ey sûfî Garazuñ rahmet-i Hakdur o kadar rahmet bul 7 Mey içüp mest-i müdâm olsa ‘ aceb mi Bâkî Derd ü gamsuz güzerân eyleye bir sâ’ at bul 211 -308- Mef’ ûlü fâ’ ilâtü mefâ’ îlü fâ’ ilün 1 Gülşende itdi nâz ile ‘ arz-ı cemâl gül Kıldı belâlu bülbüli âşüfte-hâl gül 2 Geldi zuhûra çâh-ı ‘ ademden çıkup yine Mîzâne girdi Yûsuf-ı Ken’ ân-misâl gül 3 Döndi safâda encümen-i Mustafâya bâg Hayl-i şükûfe zümre-i ashâb u âl gül 4 Câm-ı şarâbı içmez elinde tutar turur ‘ Aşkuñ meyinden oldı meger bî-mecâl gül 5 Makbûl-i tab’ -ı halk-ı cihân oldı nitekim Dîvân-ı nazm-ı Husrev-i sâhib-kemâl gül 6 Bezm-i gam içre olmış iken bâde göz yaşı Bâg-ı belâda dâg-ı dil-i pür-melâl gül 7 Lutfuñdan irdi Bâkîye rengîn filoriler Gûyâ saçıldı meclise bir dest-mâl gül 8 Açdukça gonca beççe-i bülbül gibi dehân Aldukça jâle beyzâların zîr-i bâl gül 9 Bâg-ı cihânda gül gibi handân u hurrem ol Bezm-i safâda ey şeh-i ferhunde-fâl gül -309- Fe’ ilâtün fe’ ilâtün fe’ ilâtün fe’ ilün 1 Ehl-i tecrîd ki kûyuñda yiri hâk degül Pâye-i kadri Mesîhâ gibi eflâk degül 2 Pertev-i mihrüñ ile buldı kemâlin hûrşîd Kameri n’eyleyelüm âyînesi pâk degül 3 Çok yanuñca salınur şimdi ser-efgendelerüñ Şeh-süvârum saña kim beste-i fitrâk degül 4 Mey içüp virmedüñ âyîne-i idrâke cilâ Gider ey şeyh-i riyâ-pîşe bu idrâk degül 5 Varmaz erbâb-ı safâ meclisüñe ey vâ’ iz Aglamış sûretüñe kimse hevesnâk degül 6 Almadı bûy-ı mahabbetden eser şunlar kim Goncaveş dilleri hûn sîneleri çâk degül 212 7 Bâkıyâ bâg-ı cihânda kanı bir nâzük-tab’ Sînesi gül gibi âzürde-i hâşâk degül -310- Fâ’ ilâtün fâ’ ilâtün fâ’ ilâtün fâ’ ilün 1 Nakş-ı gül seyr it çemende savt-ı bülbül diñle gel Şimdi savt u nakşdur ‘ ayş ehline sâlih ‘ amel 2 Başladı gülşende mürg-i hoş-nevâ nev-rûzdan Şâh-ı gül bezminde taksîm itdi bir garrâ gazel 3 Nazenîn ebrûlaruñ hakkâ ki kılmış kıl kalem Hüsnüñi şol dem ki tasvîr itmiş üstâd-ı ezel 4 Nâfe-i müşgîn-i zülfinden haber sor Çîne var Ey sabâ geşt ü güzâr it kâ’ inâtı turma yil 5 Câm-ı mey sun sâkıyâ bir pâre gelsün cânumuz Bî-mecâl olduk gam-ı dehr ile öldürdi kesel 6 Üstümüzden yil gibi geçsün sabânuñ himmeti İstemezse irdügin ol serv-i sîm-endâma el 7 Bâkıyâ ser-levha-i eş ’ ârı tezhîb eyle kim Müşkilüñ lutf-ı şehenşâh itdi altun gibi hal -311- Mef’ ûlü fâ’ ilâtü mefâ’ îlü fâ’ ilün 1 Şîrîn lebüñ yanında olur şermsâr la’ l Rengîn sözüñ katında bulur inkisâr la’ l 2 Hâl-i ruhuñ gedâsı bir âvâre müşg-i Çîn La’ l-i lebüñ fütâdesi bir hâksâr la’ l 3 Dürc-i dehânı var ise billûr hokkadur Andan görinür iki latîf âbdâr la’ l 4 Nâzük nihâli ol leb ü ruhsâr-ı âl ile Bir şâhdur ki olmış aña berg ü bâr la’ l 5 Degdi dehânı söyledi bir gün kulaguma Gûyâ takıldı gûşuma bir gûşvâr la’ l 6 Dirsem ‘ aceb mi hâtem-i Cem devr-i meclise Elmâs câm-ı sâde mey-i hoş-güvâr la’ l 7 Nûş itmeyince cür’ a-i şâh-ı cihânı hâk Kân içre hâsıl olmadı kâmil-’ ayâr la’ 1 213 8 Hûrşîd-i âsmân-ı sa’ âdet Selîm Hân Kim feyz-i câmı kâne bagışlar hezâr la’ l 9 Bâg içre dökse cür’ asın altun piyâlesi Zer hokkalarla bitüre şâh-ı enâr la’ l 10 Hem-vâre pây-i taht-ı şehenşâha Bâkıyâ Rengîn sözüñden eyle firâvân nisâr la’ l -312- Mefâ’ îlün mefâ’ îlün mefâ’ îlün mefâ’ îlün 1 Hakîkat sırrın ey zâhid dil-i bî-gışş u gılden bil Rümûz-ı ‘ aşkı fehm eyle biraz sen de bu dilden bil 2 Çeker dil mihnet ü derdi mahabbet riştesin kırmaz Kesilmek var ise ol dil-ber-i peymân-güsilden bil 3 Hat u hâl öldürür ‘ uşşâkı tâb-ı ‘ ârız incitmez Zevâli bilmek isterseñ ziyâdan bilme zılden bil 4 Revâc-ı revnâk-ı hüsnüñ nesîm-i âhumuñdur hep Safâ-yı nev-bahârı sen hevâ-yı mu’ tedilden bil 5 Vücûduñ hâkini ter tut gözüñ yaşıyla ey Bâkî Gül-i gülzâr-ı ma’ nâ açılur bu âb u gilden bil -3 1 3 - Fe’ ilâtün fe’ ilâtün fe’ ilâtün fe’ ilün 1 Âlet-i hüsni mükemmel kad-i dil-cû da güzel Ol siyeh gözler ile hak bu ki ebrû da güzel 2 Hat-ı nev-hîzüm ile didi ne dirsin ruhuma Didüm ol rû da güzel hatt-ı semen-bû da güzel 3 Yaluñuz gerden-i zîbâsı degül hâlet-bahş ‘ Anber-âmîz o zülfeyn ile gîsû da güzel 4 Sahn-ı hammâmda dün gördüm o nâzük bedeni Sînede mûdan eser yok dahı pehlû da güzel 5 Eyledüm dikkat ile mûy miyânına nazar Cümleten bî-bedel ü sâ’ id ü bâzû da güzel 6 Söylese lafz-ı dürer-bârına söz yok Bâkî Dürc-i la’ lindeki her dâne-i lü’ lû da güzel 214 -314- Fe’ ilâtün mefâ’ ilün fe’ ilün 1 Yaraşur ey sipihr-i mâh-cemâl Kamerî yaka olsa saña hilâl 2 Gösterür gülşen içre kâmetüñi Barmag ile biri birine nihâl 3 Dir görenler dem-i gazabda seni Bâreka’llâh zehî cemâl u celâl 4 Haymedür gözlerüm tınâb müjem N’ola ger konsa aña şâh-ı hayâl 5 Öykünürmiş ‘ izâr-ı dil-dâra Göricek Bâkıyâ güli ele al MÎM -315- Fe’ ilâtün fe’ ilâtün fe’ ilâtün fe’ ilün 1 N’ola dehr içre nişânum yog ise ‘ Ankâyem Ne ‘ aceb seyl gibi çaglamasam deryâyem 2 Göze göstermez ise tañ mı beni her ednâ Ki nazar fark idecek mertebeden a’ lâyem 3 İltifât eylemezem zerre kadar nâ-dâne Âsmân-ı hünere mihr-i cihân-ârâyem 4 Süretâ gerçi gedâ şeklin urındum ammâ Mesned-i memleket-i ma’ rifete Dârâyem 5 Bâkiyâ dîn-i Muhammed hak içün ‘ âlemde Dem-i cân-bahş ile nazm içre bu gün ‘ İsâyem -316- Mefâ’ îlün mefâ’ îlün mefâ’ îlün mefâ’ îlün 1 İrişdüm bahre cûyâsâ basît-i hâkden geçdüm Bisât-ı kurba irdüm çenber-i eflâkden geçdüm 2 Şarâb-ı la’ l-fâm u zevrâk-ı zerrîni terk itdüm Ben ol keştî ile ol âb-ı âteşnâkden geçdüm 215 3 Gamuñ afyûnını tiryâk diyü baña ‘ arz itme Yüri sag ol benüm ‘ ömrüm ben ol tiryâkden geçdüm 4 Beni âlûde-dâmen sanma vâ’ iz mest gördünse Senüñ bezmüñ gibi ben nice cây-ı pâkden geçdüm 5 Mugaylân-ı belâ tutmış tarîk-i Ka’ be-i vasluñ Efendi ben o râh-ı pür-has u hâşâkden geçdüm 6 Metâ’ -ı dehr bir puldur akar şu ‘ ömr-i müsta’ cel Anuñ'çün Bâkıyâ esbâbdan emlâkden geçdüm -3 17- Fe’ ilâtün fe’ ilâtün fe’ ilâtün fe’ ilün 1 Mâ-sivâdan tama’ -ı nusreti az eyleyelüm Lutf u ihsânı çok Allâha niyâz eyleyelüm 2 Biñ günâh eylese bir kul yine rızkın kesmez Şükr-i in’ âm-ı şeh-i bende-nevâz eyleyelüm 3 Her tezervüñ nice bir saydı hevâsında yilüp Dâ’ imâ hırs u tama’ çeşmini bâz eyleyelüm 4 Mâhdan mâhîye dek saldı cefâ kullâbın Kıssa-i gussa-i zülfüñ ne dırâz eyleyelüm 5 Tutalum şîve-i rindân-ı kanâ’ at-pîşe Tâbe-key hâtıra-i ni’ met ü nâz eyleyelüm 6 Harem-i vasla reh-i râst mahabbet yolıdur Râh-ı ‘ uşşâkdan âheng-i hicâz eyleyelüm 7 Cân u dilden sakın esrâr-ı gamın ey Bâkî Dime bigâneleri mahrem-i râz eyleyelüm -3 1 8- Müstef’ ilün müstef’ ilün müstef’ ilün müstef’ ilün 1 ‘ Âlem hayât-ı nev bulur cânlar bagışlar dem-be-dem Enfâs-ı Rûhu’ullâhdur gûyâ nesîm-i subh-dem 2 Sahn-ı felekde cilveger tâvûs-ı zerrîn-bâl ü per Bâg-ı cihân pür-nûr u fer ‘ âlem gülistân-ı İrem 3 Bezm-i safâ vü reşh-i câm bu zemzem olmış ol makâm Mey-hâneler Beytü’l-Harâm pîr-i mugân şeyhü’l-harem 216 4 Müşgîn-nesîm oldı hevâ ‘ anber-şemîm oldı sabâ Gülzâra gelse gâlibâ urmaz Hutenden nâfe dem 5 Bâd-ı seherden hoş-nesîm hulk-ı hudâvend-i kerîm Sultân-ı ‘ âdil Hân Selîm şâhenşeh-i sâhib-kerem 6 Keyhusrev-i Cemşîd-fer Cemşîd-i Keyhusrev-güher Dârâ-yı İskender-zafer İskender-i Dârâ-haşem 7 Hûrşîdveş pür-nûr u fer Nâhîd-veş rûşen-güher Keyvân-sıfat ‘âlî-nazar şâhenşeh-i encüm-haşem 8 Şâhâ murassa’ câmdur sâkî-i sîm-endâmdur ‘ Ayş-ı mey-i gül-famdur râhat-resân-ı rûh-ı Cem 9 ‘ Ayş u tana’’um vaktidür sâz u terennüm vaktidür Bâkî tekellüm vaktidür güftâre sa’ y it lâ-cerem 10 Hâmûşlık senden ‘ aceb tab’ uñ müsellem tutdı hep Sihr-âferînân-ı ‘ Arab pâkîze-gûyân-ı ‘ Acem -319- Mef’ ûlü mefâ’ îlü mefâ’ îlü fa’ ûlün 1 La’ lüñ göricek kana döner gözden akanum Oynar yüregüm derd ile diñmez hafekânum 2 Zerd oldı yüzüm derd ile san kim yerekândur Lutf eyle begüm dökme benüm yok yire kanum 3 Âhum tolanur subha degin gökleri kat kat Kûyuñ yörenür döne döne eşk-i revânum 4 Cânâne giden nâmedeki mühr degüldür Ardınca kalur reşk ile çeşm-i nigerânum 5 Cânum özenür kim komaya şîşede Bâkî Meclisde didüm ben de görince koma cânum -320- Mefâ’ îlün mefâ’ îlün mefâ’ îlün mefâ’ îlün 1 Cemâl-i âlem-ârâsından ol mâhuñ nikâb açdum ‘ Aceb ferhunde geldi fal-i ahvâlüm kitâb açdum 2 Yakam çâk eyledüm ‘ aşkuñ yolında dâg-ı sînemde İçinden gene peydâ oldı bir künc-i harâb açdum 3 Letâîf söyledüm güldi açıldı hokka-i la’ li Yine seyr eylesün yârâne dürc-i dürr-i nâb açdum 217 4 Hevâ-yı ‘ aşkuñ içre ben kaçurdum Kafa sîmurgı Cenâh-ı himmeti ol dem ki mânend-i ‘ ukâb açdum 5 Salup şemşîr-i nazm-ı âbdârı dehre Bâkîveş Belâgat kişverin ey pâdişâh-ı kâm-yâb açdum -321- Mef’ ûlü mefâ’ îlü mefâ’ îlü fa’ ûlün 1 Rûşen ola tâ işigüñe varmaga râhum Yil mûmlarını yakdı gice şu’ le-i âhum 2 Hem-reng-i peleng itdi beni kûh-ı belâda Cismümde ser-â-pâ görmen dâg-ı siyâhum 3 Lutf eyle ineñ kullarına cevri çog itme Âh eylemesün kimseye zulm eyleme şâhum 4 Dildür saña ‘ arz itmege ahvâlümi gûyâ Kabrümdeki hâk üzre biten tâze giyâhum 5 Bâkî dilemez dehr-i denî saltanatın dil Yâr işiginüñ hidmetidür devlet ü câhum -322- Mefâ’ îlün mefâ’ îlün mefâ’ îlün mefâ’ îlün 1 Mahabbet bahridür âhum yilinden mevc urur yaşum Melâmet fülkidür ser aña lengerdür iki kaşum 2 Peleng-i ‘ aşk-ı yâruñ bîşesidür mûy-ı jülîdem Diyâr-ı derd ü mihnet kûhsârıdur benüm başum 3 Ne meclis içre nûş-ı câm idersem yâd-ı la’ linle O bezm ehlinde kalmaz cür’ adan gayrı ayakdaşum 4 Bilürsin nûr-ı dîdem tûtiyâya katılur cevher N’ola aglarsa hâk-i pâyüñe çeşm-i güher-pâşum 5 Ayırdı sihr idüp yâri sipihr-i pîre-zen benden Ne lu’ b itdi baña gör bi’llâhi oynaşum -323- Fe’ ilâtün fe’ ilâtün fe’ ilâtün fe’ ilün 1 Nev-bahâr oldı gelüñ ‘ azm-i gülistân idelüm Açalum gonca-i kalbi gül-i handân idelüm 218 2 Komayup lâle gibi elden ayagı bir dem Mest olup gonca-sıfat çâk-ı giribân idelüm 3 İçelüm la’ l-i müzâbı saçalum cür’ aları Hâk-i gülzârı bu gün kân-ı Bedahşân idelüm 4 Menzil-i ‘ ayş u tarâb hurrem ü âbâd olsun Yıkalum zerk u riyâ deyrini vîrân idelüm 5 Okusun vasf-ı ruh-ı yâr ile Bâkî şi ’ rin Bülbül-i gülşeni meclisde gazel-hv ân idelüm -324- Fâ’ ilâtün fâ’ ilâtün fâ’ ilâtün fâ’ ilün 1 Zevrak-ı sahbâyı sâkî sundı çün nûş eyledüm İrdi bir hâlet ki deryâlar gibi cûş eyledüm 2 ‘ İşret-i bezm-i visâl-i yâr geldi yâduma Gussa-i dehri gam-ı devri ferâmûş eyledüm 3 Terk idüp tâc u kabâyı şevk-i şem’ -i hüsnüñe Kendümi pervâneâsâ bir nemed-pûş eyledüm 4 Fürkatüñde bâga vardum hasret-i bâlâñ ile Kalmadı sabrum görüp servi der-âgûş eyledüm 5 Nâleler kıldum ser-i kûyında yâruñ Bâkıyâ Bülbülân-ı gül-sitân-ı dehri hâmûş eyledüm -325- Fâ’ ilâtün fâ’ ilâtün fâ’ ilâtün fâ’ ilün 1 Kimseye ‘ aşkuñda izhâr itmedüm meftûnlugum Bildiler hâl-i derûnum gördiler mahzûnlugum 2 La’ lüñe teslîm ider cân borcın inkâr itmezin Kılmasun gamzeñ tekâzî çekmesün medyûnlugum 3 ‘ Âleme leylî saçuñ sevdâsın izhâr eylerin Nev-bahâr eyyâmıdur bir gün tutar mecnûnlugum 4 Vaz geldi câna dil-ber tîr-i müjgân urmadan Anlamışdur ol peri-sûret meger vurgunlugum 5 Olmadum Bâkî-sıfat mâlik metâ’ -ı vaslına Gitdi elden nakd-i cân âhir görüñ magbûnlugum 219 -326- Mef’ ûlü fâ’ ilâtü mefâ’ îlü fâ’ ilün 1 Agyâra kıldı hançer ile gamzesi hücûm Küffâra çekdi tîgını san pâdişâh-ı Rüm 2 Ol kim livâ-yı feth ü zafer reh-berin çeker Sahn-ı fezâ-yı çarhda ser-’ asker-i nücûm 3 Şemşîr-i tâbnâk u ziyâ-bahşı gûyiyâ Âhendür oldı Hazret-i Dâvûd elinde mûm 4 Gelmez senüñle ma’ rekeye hasm-ı kûr-baht Olmaz hümâ-yı devlete hem-sâye bûm-ı şûm 5 Bâkî nisâr-ı hâk-i kadem kıl vücûduñı Şol günde kim irişe gele müjde-i kudüm -327- Fe’ ilâtün fe’ ilâtün fe’ ilâtün fe’ ilün 1 Meclis-i ‘ aşka girüp ayagı evvel çekdüm Mâ-sivâdan götüri âhir-ı kâr el çekdüm 2 Sînem üzre görinen kanlu elifler sanmañ Safha-i derd ü gama sürh ile cedvel çekdüm 3 ‘ Alev-i âteş-i âhum degül eflâke çıkan Ahter-i bahtuma bir tîg-i musaykal çekdüm 4 Nukra-i eşküm ile sîm-keş oldum şimdi Müjemüñ aralarından bir iki tel çekdüm 5 Dâglar na’ 1 ü eliflerle degül peyveste Şafha-i sîneye bir hatt-ı müselsel çekdüm 6 Beden-i zerd ü nizârumla degül çihre-i zer ‘ Aşk ser-nâmesine levha yazup hal çekdüm 7 Bâkıyâ hûn-ı dili dîde düketdi gördüm Mey-i nâbı bedel-i mâ-yetehallel çekdüm -328- Fe’ ilâtün mefâ’ ilün fe’ ilün 1 ‘ Aşkı bülbül gibi beyân idelüm Hâlümüz gül gibi ‘ ayân idelüm 220 2 Jâleveş bezme varumuz saçalum Zeri gül gibi der-miyân idelüm 3 Çekelüm hükm-i ‘ aşka tugrâyı ‘ Aklı bî-nâm u bî-nişân idelüm 4 Gül gibi câm-ı ‘ ayşı güldürelüm Rûh-ı Cemşîdi şâdmân idelüm 5 Zer gibi kalbi sâf olan gelsün Âteş-i meyde imtihân idelüm 6 Gelmesün bezm-i ‘ ayşa nâ-mahrem Nergis-i bâgı dîde-bân idelüm 7 Meclisüñ şûh-ı gül-’ izârların Goncaveş mest-i ser-girân idelüm 8 Gül gül olsun ruh-ı semen-rûyân Subh-dem seyr-i gülsitân idelüm 9 Hem-rikâb itdi ‘îdı husrev-i gül Câm-ı gül-gûnı hem-’ inân idelüm 10 Akıdup halk-ı şîşeden mey-î nâb Hûn-ı kurbân gibi revân idelüm 11 Hîç te’hîre yir yok ey Bâkî Niyyet-i hayrdur hemân idelüm -329- Fe’ ilâtün mefâ’ ilün fe’ ilün 1 Ol iki zülf-i müşg-i gâliye-fâm Olmış ebrûlaruñ hilâline lâm 2 Kaş râ kad elif dehân ise mîm Kılduñ ey mâh halkı emrüñe râm 3 Sîme beñzer diyenlerüñ tenüñi Hele ey dûst sözleri katı hâm 4 Âbgîne içinde mey gibidür Leb-i la’ lüñ hayâli dilde müdâm 5 Olmasañ ger cihânda bir dâne Zülfüñ olmazdı cân mürgına dâm 6 Vuslatuñ ‘ îdına irersem eger Bâde-i la’ lüñ ile savmı sıyam 221 7 Kime vasf eylesem şehâ seni dir Bâkıyâ oldum aña ben de gulâm -330- Fe’ ilâtün mefâ’ ilün fe’ ilün 1 Haste-i derd-i ‘ aşk-ı cânânem Mübtelâ-yı belâ-yı hicrânem 2 Çeşm-i bîmârı gibi haste-dilem Ser-i zülfi gibi perîşânem 3 Şem’ veş subh olınca şevkumdan Gâh handân u gâh giryânem 4 N’ola sabrum yakası çâk olsa Mest ü medhûş-ı câm-ı hicrânem 5 Bunca cevr ü cefâ baña nice bir Hây kâfir hele müselmânem 6 Bâkıyâ hv ân-ı vasla irmez isem Gam tenûrında nice bir yanam -331- Fe’ ilâtün fe’ ilâtün fe’ ilâtün fe’ ilün 1 Eyledi müjde-i gül bülbüli şâd u hurrem Goncanuñ göñli açıldı güle düşdi şeb-nem 2 ‘ Âlemüñ n’eyleyeyin bâg u bahârın sensüz Baña sen ruhları gülzâr ile hoşdur ‘ âlem 3 Var ise tâzeledi bâg-ı nihâl-i emelin Reşehât-ı kalem-i hazret-i sultân-ı kerem 4 Dâne-i hâline bak cennet-i ruhsârında Nice sabr eylesün Allâhı severseñ âdem 5 Dil-i şûrideye kıl pend ü nasihat geh geh Nefesün gelsün eyâ sûfi-i nâsih dem dem 6 Âbdâr olsa n’ola mîve-i şi ’ r-i Bâkî Urmadı kimse bu bâg içre dahı böyle kalem -332- 1 Levh-i hâtırda hatuñ nakşını yazmak ‘ amelüm Künc-i halvetde senüñ fikr-i lebüñdür emelüm 222 2 Yitişinceydi hemân derdine ben bîmâruñ Mîve-i vaslına yâruñ n’ideyin irmez elüm 3 Bülbülüñ medh idüp ol şâh-ı gül-i ter didügi Bir ‘ ömür dörpüsidür kaddüñe nisbet güzelüm 4 Benem ol şâh-ı nihâl-i çemen-i mihnet kim Mîve-i ma’ rifet ü fazl u hüner bükdi bilüm 5 Âdemüñ ehl-i riyâ sözleri kanın kurıdur Sâkıyâ toldur’a şol kan olacagı içelüm 6 Bâde-i mihr ü vefâ sâgarıdur ey Bâkî N’ola devr eyler ise bezm-i cihânı gazelüm -333- Mefâ’ îlün mefâ’ îlün mefâ’ îlün mefâ’ îlün 1 Tapuñdur Ka’ be-i ‘ ulyâ-yı eshâb-ı safâ kıblem Kapuñdur Mescid-i Aksâ-yı erbâb-ı vefâ kıblem 2 Harîm-i Beyt-i Ma’ mûrundan a’ lâ olmaya Ka’ be Degüldür şâh-ı Sidre kâmetüñden müntehâ kıblem 3 Hayâl-i hâl-i ruhsâruñ yog anuñ çünki göñlinde Ne basdı bagrına seng-i siyâhı Ka’ be yâ kıblem 4 Dil-i pür-iştiyâkı tek visâlüñ ‘ îdına irgür Eger kurbân dilerseñ yoluña canlar fidâ kıblem 5 Eger kûy-ı habîbe secde kılmak câ’ iz olmasa Cihânda secdegâh olmazdı kûy-ı Mustafâ kıblem 6 Bilürsin yüz sürerler âsitân-ı Ka’ beye ben de İşigüñe yüzüm sürsem n’ola a Ka’ bem a kıblem 7 Yüzüñ görüp n'ola vasluñ temennâ eylese Bâkî Görinse Ka’ be dirler müstecâb olur du’ â kıblem -334- Mef’ ûlü fâ’ ilâtü mefâ’ îlü fâ’ ilün 1 Âşüfte bend-i silsile-i zülfüñe nesîm Mâ’ il nihâl-i kâmetüñe tab’ -ı müstakîm 2 Ayrıldı dil sadef gibi sen dürr-i pâkden Şemşîr-i hecrüñ eyledi bî-çâreyi dü-nîm 3 Kadr ü şerefde sen güher-i kân-ı saltanat Bahr içre dürr-i nâb gözi yaşlu bir yetîm 223 4 Sensüz cinâne kalmadı meylüm cihân degül Kûyuñ riyâz-ı huld visâlüñ yiter na’ îm 5 Bâkîye virdi müjde-i vasluñ hayât-ı nev ‘ Ömrüñ mezîd pâdişehüm yarıcuñ Kadîm -335- Mefâ’ îlün mefâ’ îlün mefâ’ îlün mefâ’ îlün 1 Safâ gülzârıdur sînem gül-i bî-hârdur dâgum Mahabbet gülşeninde açılan gül-nârdur dâgum 2 Der-i ümmîdi kıldum beste hûbânuñ vefâsından Görinür sînede yir yir ser-i mismârdur dâgum 3 Beni müflis sanur gerçi görenler rûy-ı zerdümden Velî ag akçadur eşküm kızıl dînârdur dâgum 4 Şirâr-ı nâr-ı hırmen-sûz-ı gamdan sîne yanmışdur Nişân-ı âteş-i endûh-ı ‘ aşk-ı yârdur dâgum 5 Kızardı göz gibi nâr-ı gam-ı fürkatde ey Bâkî Derûnum hâlin aglar dîde-i hûn-bârdur dâgum -336- Mefâ’ îlün mefâ’ îlün mefâ’ îlün mefâ’ îlün 1 Beter buldum dil-i dîvâneyi her çend pend itdüm Saçuñla bend idüp âhir giriftâr-ı kemend itdüm 2 Hadîs-i târ-ı zülfüñden fakîhe bir sü’ âl itdüm Cevâba kâdir olmadı herîfi endbend itdüm 3 Fürûg-ı şu’ le-i dâgum güneşden tâbnâk oldı Duhân-ı âteş-i ahum felekden ser-bülend itdüm 4 Gice şem’ -i ruhuñ şevkinde bir kaç beyti yandurdum ‘ Aceb hûb u dil-efrûz eyledüm hoş dil-pesend itdüm 5 Sözüm Bâkî kemâlin buldı vasf-ı nev-cevânumla Özüm lutf-ı suhanda hem-ser-i pîr-i Hocend itdüm -337- Mefâ’ ilün fe’ ilâtün mefâ’ ilün fe’ ilün 1 Çemende servi kad-i dil-sitâna beñzetdüm Nihâli dil-ber-i nâzük-miyâna beñzetdüm 224 2 Nihâl-i bân ile her yanı şöyle zeyn olmış Çemen vilâyetini şehr-i bâna beñzetdüm 3 Diyâr-ı Rûma gülistânın eyledüm teşbîh Benefşezârını Hindûsitâna beñzetdüm 4 Gül ü şakâyıkuñ ol reng-i rûların gördüm Hicâbı gâlib iki dil-sitâna beñzetdüm 5 Sabâ ile harekâtın görüp nihâllerüñ Tevazu’ ehli birer nev-cevâna beñzetdüm ' 6 Tedârük eyle bu çaglar geçer gider kalmaz Zamân-ı fursatı seyl-i revâna beñzetdüm 7 Cilâ-yı âyîne-i âb-ı cûyı seyr itdüm Safâ-yı meşreb-i şâh-ı cihâna beñzetdüm 8 Güli çemende serîr-i zümürridîn üzre Selîm Hân-ı sipihr-âsitâna beñzetdüm 9 Kolında şâhid-i bahtı görince ol şâhı Şikâra pençe uran arslana beñzetdüm 10 Cemâl-i devleti gül gibi hurrem ü handân Bisât-ı ‘ işretini gülsitâna beñzetdüm 11 Edâ-yı Bâkîyi vasfında Selsebîl sanup Riyâz-ı bahtını bâg-ı cinâna benzetdüm -338- 1 Şeb-nem gibi saçılsun koñ eşk-i firâvânum Güller gibi açılsun tek gonca-i handânum 2 Ben âb-ı revân itmek cân üzre gözüm yaşın Tek meyl-i kenâr itsün ol serv-i hırâmânum 3 Yâd-ı ser-i zülfüñle gülzâr-ı dil ü cânda Sünbüller ider peydâ efkâr-ı perişânum 4 Câm-ı mey-i ‘ işretdür ‘ aşkuñda dil-i pür-hûn Şem’ -i şeb-i vuslatdur dâg-ı dil-i süzânum 5 Sen gül gibi gülşende gülmekde açılmakda İñler kafes-i tende mürg-i dil-i nâlânum 6 Nâz uyhusına varmış ‘ âlemden olup fârig Âdem mi görür şimdi ol gözleri mestânum 7 Döksün güher-i eşki Bâkî reh-i kûyuñda Mahsûl-i dil ü dîde hep yoluña sultânum 225 -339- Fâ’ ilâtün fâ’ ilâtün fâ’ ilâtün fâ’ ilün 1 Dün gice dil hânesin bi’1-cümle tenhâ eyledüm Kapu yapdum gayra kesretden müberrâ eyledüm 2 Gözlerüm ebr-i bahârî gibi âb efşân idüp Bâdveş sildüm anı pâk ü mücellâ eyledüm 3 Perde-i ‘ izzet çeküp yakdum mahabbet şem’ ini Sandal-ı rûhı buhûr idüp müheyyâ eyledüm 4 Bir ciger kalmışdı anı da kebâb itdüm hemân Dâg-ı hûn-âlûdelerden câm-ı sahbâ eyledüm 5 Sohbet-i hâs eylemek maksûd idindüm Bâkıyâ Cânı agâh itmedin cânânı peydâ eyledüm -340- Fe’ ilâtün mefâ’ ilün fe’ ilün 1 ‘Arz-ı hüsn it niyâza başlayalum Nagme-i ‘ aşka tâze başlayalum 2 Goncaveş dâg-ı sînemüz açalum Gül gibi keşf-i râza başlayalum 3 Dil-i saht-ı nigârı nerm idelüm Âh-ı âhen-güdâza başlayalum 4 Gam-ı zülfın çeküp ıraklardan' Fikr-i dûr u dırâza başlayalum 5 Gitmesün sâgar elden ey Bâkî San’ at-ı şîşe-bâza başlayalum -341- Mefâ’ îlün mefâ’ îlün mefâ’ îlün mefâ’ îlün 1 Dil-i pür-derd-i mecrûhı der-i cânâne tapşurdum Varup dâru’ş-şifâya yine bir dîvâne tapşurdum 2 Ruhı gül-gûnına ol goncanuñ dil mürgını virdüm Yine bir bülbül-i gûyâ gül-i handâne tapşurdum 3 Nigehbân eyledüm genc-i gama bir heft-ser ejder Hayâl-i zülfini çün bu dil-i vîrâne tapşurdum 226 4 ‘ Acûz u pîre-zen dehrüñ çü kasdı cân imiş bildüm Erenler himmetinde anı ben merdâne tapşurdum 5 Ser-i zülfi ucında ‘ âkıbet ser terkini urdum Girüp meydâne Bâkî tûpumı çevgâne tapşurdum -342- Fe’ ilâtün mefâ’ ilün fe’ ilün 1 Hâne-i kalbüm eylesün termîm Ka’ be yapmak dilerse İbrâhîm 2 Kühl idinmek gubâr-ı makdemüñi Cümle a’ yân içinde resm-i kadîm 3 Haber-i bûy-ı zülfüñ alınca Ne hevâlarda yeldi bâd-ı nesîm 4 ‘ Âlem-i vuslatuñ riyâz-ı bihişt Mâtem-i fürkatün ‘ azâb-ı cahîm 5 Şi r-i Bâkî müsellem olsa n’ola Vasf-ı pâküñ ider bu tab’ -ı selîm -343- Mefâ’ îlün mefâ’ îlün mefâ’ îlün mefâ’ îlün 1 Öpelden la’ lüñi âl ile bâde câm u sâgar hem Benüm’çün dem-be-dem aglar sürâhî şem’ -i enver hem 2 Sen ol sultân-ı hûbân-ı cihânsın kim işigüñde Kuluñdur nice Kul oglı güzeller belki begler hem 3 Görüp bezmüñde sûzum hâl-i ruhsâruñ firâkıyla Tutışdı odlara yandı benüm'çün ûd u micmer hem 4 ‘ Aceb ey serv-i ser-keş sen ne nahl-i âlem-ârâsın Ki kaddüñ dikmesidür gökde Tûbâ yirde ‘ ar’ ar hem 5 Görüp bu dürlü dürlü nazm-ı pâküm şermden Bâkî Kızardı pençe-i mercân bozardı lü’lû-yı ter hem -344- Mefâ’ îlün mefâ’ îlün mefâ’ îlün mefâ’ îlün 1 Gülistân-ı cihânı bâda virmişdür dem-i serdüm Sakın âhum yilinden ey nihâl-i nâz-perverdüm 227 2 Teb-i tâb-ı mahabbetden şu deñlü nâ-tevânem kim Hayâtum gülşeninde za’ ferân oldı ruh-ı zerdüm 3 Diyâr-ı gurbete düşdüm cüdâ oldum mekânumdan Bu yirlerde garîbem yok-durur yanunca hem-derdüm 4 Mürîd-i ‘ aşk oldum ben tecerrüd ihtiyâr itdüm Eger meyl eyler isem bir zen-i dünyâya nâ-merdüm 5 Tabîb-i şehre baş egmem güzellerden şifâ ummam Oñulmaz yaradur yaram devâsuz derddür derdüm 6 Dil-i dermânde-i Bâkî gibi hem-râzum olsaydı Belâ küncinde bir bir çekdügüm derdüm aña dirdüm -345 - Fâ’ ilâtün fâ’ ilâtün fâ’ ilâtün fâ’ ilün 1 Bir haber vir ey sabâ n’oldı gülistânum benüm Kimler ile salınur serv-i hırâmânum benüm 2 Bülbül-i müştâkuñuñ agladugın yâr işidüp Hârlarla açılur mı verd-i handânum benüm 3 Hîç bilür mi mey yirine dem-be-dem kan yutdugum İşidür mi ney yirine âh u efgânum benüm 4 Sebzeler dil uzadup topraga sürerler yüzin Kimseden incinmesün bu nahl-i bûstânum benüm 5 Bâkıyâ bir mürgdur gûyâ giriftâr-ı kafes Kûy-ı yâri añıcak uçmak diler cânum benüm NÛN -346- Fe’ ilâtün fe’ ilâtün fe’ ilâtün fe’ ilün 1 Ne belâlar çekile zülf-i perîşânuñdan Ne fıten kopsa gerek nergis-i fettânuñdan 2 Kâmetüñ nice kıyâmet koparup etrâfa Ne haberler salına serv-i hırâmânuñdan 3 Bilmezin sîne midür sîmden âyîne midür Yine yüz gösteren ol çâk-ı giribânundan 4 ‘ Âşık-ı teşne-ciger şerbet-i la’ lüñ bulamaz Hele agzı sulanur çâh-ı zenahdânuñdan 228 5 Görüp ol sâ’ id-i sîmîni gümişden bilüñi İştihâ keskin olur hançer-i bürrânuñdan 6 Şem’ veş cân viricek başuñ ucında ey dil Şu’ le-i âhuñ ola sîne-i sûzânuñdan 7 Ser-i şemşîrüñ ile tograsalar hâme-sıfat Baş kaldurmaya ‘ âşık hat-ı fermânuñdan 8 Dür-i fazl ile murassa’ kılıcuñdur Bâkî Anı dûr itme benüm pâdişehüm yanuñdan -347- Mefâ’ îlün mefâ’ îlün mefâ’ îlün mefâ’ îlün 1 Dilâ teng olsañ ol şîrîn-dehenden teng-i şekkersin Gam-ı la’ lin çeküp kanlar yudarsañ kân-ı gevhersin 2 Gör ey tûtî ne şekker-rîz olupdur hokka-i la’ li Egerçi dürre-i dürc-i fesâhat nükte-perversin 3 Senüñ kâruñ hevâyılıkdur ancak ey kebûter sen Hevâ-yı ‘ aşk-ı dil-ber neydügin bilmezsin oynarsın 4 Çekilmiş kaddüñ eflâke dökilmiş sünbülüñ hâke Letâfet gülşeninde bir nihâl-i sâye-güstersin 5 Letâfetde tenüñ bir sükkerî pâlûdedür dirsem Hemân incinmek istersin ineñ nâzük ineñ tersin 6 Murassa’ câmdur agzuñ leb-â-leb sükkerî şerbet Mu’ anber şem’ dur kaddüñ ki ser-tâ-pâ mu’ attarsın 7 İşüñ altun ider kâr-ı mahabbet rûy-ı zerd ile Hezâr ahsent ey Bâkî bu gün fennüñde zer-gersin -348- Fâ’ ilâtün fâ’ ilâtün fâ’ ilâtün fâ’ ilün 1 Şimdi bildürdi cihâna gamzeñ âfet neydügin ‘ Âleme gösterdi ol kâmet kıyâmet neydügin 2 Baña derdüñ evvelâ bildürmedi dünyâ nedür Gerçi ‘ âkil bilmedi dünyâda râhat neydügin 3 Cân nisâr itmekdür evvel şart bezm-i ‘ aşkına Mahrem olmaz bilmeyen âdâb-ı sohbet neydügin 4 Hasret-i câm-ı lebi çeşmüm tolu kan eyledi Yâr bilmez mi tolu üstinde ‘ âdet neydügin 229 5 Zâhidâ olmaz riyâ mâni’ nihânî ‘ işrete Gûlsin gâyetde bilmezsin zarâfet neydügin 6 Gark ider ‘ âlemleri bir katre âb-ı magfiret Var kıyâs it vüs’ at-i deryâ-yı rahmet neydügin 7 Hakdan istersen na’ îm-i câvidânı iste kim Gördüñ işitdüñ bekâ-yı ‘ ömr ü devlet neydügin 8 Öldürür kattâl-i gamzeñ dirgürür la’ l-i lebüñ ‘ Âşık-ı bîmârı bilmez kimse hikmet neydügin 9 Mâ-verâ-yı perde-i esrâra bulmaz kimse râh Hazret-i Hakdur bilen ancak hakîkat neydügin 10 Şâh işiginden kıl istimdâd-ı himmet Bâkıyâ Çarh dün-perverdür ol bilmez mürüvvet neydügin 11 Âsitânı hâkini mesken kılan kemter gedâ Gösterür dârâlara dârât u şevket neydügin -349- Fa’ ûlün fa’ ûlün fa’ ûlün fa’ ûl 1 Olur sebzezâr-ı hüner hâk olan Nem-i eşk ile hâki nemnâk olan 2 Olur kâbil-i feyz-i nûr-ı Kıdem Güneş gibi âyînesi pâk olan 3 Nedür câna mir’ ât-ı hüsn-i ezel Güzel fehm ider sâhib-idrâk olan 4 Kaçan râh-ı vasluñdan eyler güzer Bu seyl-âb-ı eşk üzre hâşâk olan 5 Bu râh-ı hatarnâkdan Bâkıyâ Güzâr itmez illâ ki bî-bâk olan - 350 - Mefâ’ îlün mefâ’ îlün mefâ’ îlün mefâ’ îlün 1 Ele câm-ı musaffâ al derûnuñ pür-safâ olsun Harîm-i bezmüñe tâb-ı mey-i rûşen ziyâ olsun 2 Ne yâd eyle geçen cevrin ne yaşuñdan dem ur hergiz Ne fikr-i mâ-mezâ olsun ne zikr-i mâ-cerâ olsun 3 Gedâ gûş itse düşnâmuñ du’ âlar eyler alkışlar Bir iki sen de sög bârî du’ â olsun senâ olsun 230 4 Keş-â-keşden elüñde câme-i cism ey dil-i şeydâ Çeker çâk eylerin bir gün ne saña ne baña olsun 5 Nisâr itdümse hâk-i dergehinden gayra ey Bâkî Cihânda lü’lû-yı mensûr-ı nazmum hep hebâ olsun -351- Mefâ’ îlün mefâ’ îlün mefâ’ îlün mefâ’ îlün 1 Nice bir mübtelâ-yı ‘ aşka hicrânı belâ olsun İlâhî kendü gibi bî-vefâya mübtelâ olsun 2 Hemân ol Yûsuf-ı sânî iner ancak terâzüdan ‘ Adîl olmaz gerekse iki ‘âlem bir yana olsun 3 Çemende bülbül âvâzı nasihat diñledür mi gör Bahâr irsün yine âfâk pür-sît u sadâ olsun 4 Tehî-dest olsañ ey rind-i gedâ gam çekme kim elde Zer-i sürh olmasun gül-gûn şarâb-ı dil-güşâ olsun 5 Yine Bâkî visâlüñ günlerin görsün gözüm nûrı Gubâr-ı âsitânuñ çeşm-i câna tûtiyâ olsun -352- Mefâ’ îlün mefâ’ îlün mefâ’ îlün mefâ’ îlün 1 Şeb-i zülfüñ nihân eyle ruhuñ rûşen nehâr olsun Gider ebr-i hatuñ yüzden cemâlüñ nev-bahâr olsun 2 Cemâlüñ pertevinden nûr-bahş ol mâh u hürşîde Güneş âyîne-i hüsnüñ felek âyîne-dâr olsun 3 Der ü dergâhına sultân-ı ‘ aşkuñ ser-fürû eyler Esîr-i tâcdâr olsun gedâ-yı hâksâr olsun 4 Ne deñlü telh-kâm eylerse nûş it zehr-i eyyâmı Hayâl-i la’ l-i nâbı tek şarâb-ı hoş-güvâr olsun 5 Bırakdı yok hisâbına felek ben zâr u bimârı Hele gâhî gelür yoklar gam-ı dildâr var olsun 6 Çıkarsun keştî-i bâde kenâr-ı ‘işret-âbâde Dilâ sabr eyle bir kaç gün muvâfık rûzgâr olsun 7 Cenâb-ı şâha ey Bâkî nisâr it lü’lû-yı nazmuñ Bu sandûk-ı sadefkârîde dürr-i şâhvâr olsun 231 -353- Mefâ’ îlün mefâ’ îlün mefâ’ îlün mefâ’ îlün 1 Saçuñ zencîrine bend it dil-i âvâre eglensün Mukayyed kıl biraz ol zülf-i müşgîn-târe eglensün 2 Dil ü cân nâleler kılsun reg ü pey virsün âvâze Tek olsun yâr mâ’ il nagme-i evtâre eglensün 3 Dehânuñ teng-i sükker iki şekker-pâredür la’ lüñ Sun ey cân ‘âşık-ı zâra hele bir pâre eglensün 4 Ruhuñ seyr itdür ey rûy-ı zemînüñ mâh-ı tâbânı Biraz baksun felekden seb’ a-i seyyâre eglensün 5 Leb-i şîrîni vasfında ‘ aceb rengîn gazel düşdi Okun bu şi ’ ri tûtî-i şeker-güftâre eglensün 6 Şarâb-ı dil-güşâ egler dil-i mehcûrı ey Bâkî İlet ol derdmendi hâne-i hammâre eglensün -354- Fe’ ilâtün fe’ ilâtün fe’ ilâtün fe’ ilün 1 Tende bir kühne kabâ elde biraz nân olsun ‘ Âşık-ı bî-ser ü pâ başına sultân olsun 2 Yüri ey bâd elüñ kendüñe çek zülfinden Nice bir hâtır-ı ‘ uşşâk perîşân olsun 3 Ruhlaruñ şevkine matla’ diyelüm kâfiyeler Mâh-ı tâbân ile hûrşîd-i dırahşân olsun 4 Kâmetüñ yâdına bir âh ideyin kim dûdı Gülşen-i ‘ aşkuña bir serv-i hırâmân olsun 5 Bâkıyâ söyle biraz lebleri esrârından Ehl-i dil nazm-ı dil-avîzüñe hayrân olsun -355- Fâ’ ilâtün fâ’ ilâtün fâ’ ilâtün fâ’ ilün 1 Gün yüzin hem gösterür hem dir göze nem gelmesün Çeşme-i çeşme nice eşk-i dem-â-dem gelmesün 2 Sâz-ı âhum baña bes bülbül gerekmez hem-nefes Nây-i nâlem var iken bir dahı hem-dem gelmesün 3 Tâlib-i dîdâr iseñ mir’ ât-ı kalbüñ sâf tut Hâtırâ endîşe-i cennet cehennem gelmesün 232 4 Eşk-i sîm ü çihre-i zerdi yiter vech-i ma’ âş Bir cihetden ‘ âşıka dînâr u dirhem gelmesün 5 Gussamuz yâd eyleyüp yanında bârî dûstlar Adumuz añmañ mübârek hâtıra gam gelmesün 6 Na’ re-i mestânemi gûş eyleyüp dil-ber dimiş Kûyuma bir dahı ol rüsvây-ı ‘ âlem gelmesün 7 Câm zehr-âlûd ise gelsün kef-i dil-dârdan Bâkıyâ agyâr elinden sâgar-ı Cem gelmesün -356- Mef’ ûlü mefâ’ îlü mefâ’ îlü fa’ ûlün 1 Başlar kesilür zülf-i perîşânuñ ucından Kanlar dökilür gamze-i bürrânuñ ucından 2 Peykân-ı belâ cânuma işler geçer oldı Ey kaşları ya nâvek-i müjgânuñ ucından 3 Dil darbın urur kalbe firâkuñda dem-â-dem Kan aglasa zahmum n’ola peykânuñ ucından 4 Yüz sürmek umar pâyüñe üftâdeler ammâ Nevbet mi deger kimseye dâmânuñ ucından 5 Mürg-i dil-i Bâkîyi görüñ fâhteâsâ Efgân ider ol serv-i hırâmânuñ ucından -357- Mef’ ûlü fâ’ ilâtü mefâ’ îlü fâ’ ilün 1 İrdüm figân u zâr ile ol âsitâne ben Çıkdum kemend-i nâle ile âsmâne ben 2 Lü’lû dişüñ gamıyla şirişküm güherlerin Dizdüm ümîd riştesine dâne dâne ben 3 Yâd-ı lebüñle cân-ı mey-i la’ l-fâm içün Kûy-ı mugânı geşt iderin hâne hâne ben 4 Subh-ı visâlüñ irmedi pâyâne yitdi ‘ ömr Şâm-ı gamunda şem’ gibi yana yana ben 5 Cevr ü cefâñı çekmege sevdi göñül seni Derd ü belâya geldüm efendi cihâne ben 6 Bâkî musahhar oldı baña kişver-i suhan Geçdüm serîr-i nazma bu gün husrevâne ben 233 -358- Fe’ ilâtün fe’ ilâtün fe’ ilâtün fe’ ilün 1 Nagamât eylemege başladı sanma anı sen Ehl-i sûzûñ sanemâ âteşin üfler ney-zen 2 Meclis-i ‘ aşkda ney-zen ne çalar yanumda Gam-ı hecrüñle ser-âgâz idicek nâleye ben 3 Şem’ lâzım degül ey sâkî yiter meclisde Şu’ le-i câm-ı şeb-efrûz çerâg-ı rûşen 4 Sahn-ı gül-zâra düşersek demidür jâle-sıfat Nev-bahâr oldı gül açıldı güzellendi çemen 5 Goncalar dügmelerin çözdi bahâr oldı diyü Sînesin açdı girfbânını çâk itdi semen 6 Bâkîye ‘ işret ü ‘ ayş itmege hecrüñde yiter Nâle ney göz yaşı mey fikr-i visâlün gülşen -359- Mef’ ûlü mefâ’ îlü mefâ’ îlü fa’ ûlün 1 Çâk oldı yakam cevr-i firâvânuñ elinden Sad-pâre iken dâmen-i dil anuñ elinden 2 Kaddüm bükilüp derdüñ ile döndi kemâne Kullâb-ı ser-i zülf-i perîşânuñ elinden 3 İl bezm-i vefâñ içre safâlarda velî ben Kanlar yudarın sâkî-i hicrânuñ elinden 4 La’ l-i leb-i dildâra özin nisbet idelden Âzürde-dilem pençe-i mercânuñ elinden 5 Ey nice ser-efrâzlaruñ kellesi tûpı Galtân ola bu ‘ arsada çevgânuñ elinden 6 Fâş itmez idi râz-ı dili Yûsuf-ı Ken’ ân Çâk olmasa dâmânı Züleyhânuñ elinden 7 Bâkî nice bir fâhteveş bâg-ı belâda Nâlân olam ol serv-i hırâmânuñ elinden 234 -360- Mefâ’ îlün mefâ’ îlün mefâ’ îlün mefâ’ îlün 1 Hayâl-i ‘ âlem-i vuslat halâs eyler dili gamdan Ki ‘ aşk ehline vasl-ı yârdur maksûd ‘ âlemden 2 Hat-ı la’ lüñde bulmaz cây-ı engüşt i’ tirâz ehli ‘ Aceb zâhirdür ey gonca dehânuñ farkı hâtemden 3 Nihânî işrete mâni degüldür kisvet ey zâhid İçerler bunda ‘ ârifler toluyı tâc-ı Edhemden 4 Metâ’ -ı dehr-i fâniden bu gün peymânedür varlık Ne kaldı câmdan gayrı nişân-ı devlet-i Cemden 5 Cemâli şem’ ine pervânedür Bâkî o mâhuñ kim Yakar hüsn-i dil-efrûzı çerâgı nûr-ı a’ zamdan -361- Mefâ’ îlün mefâ’ îlün mefâ’ îlün mefâ’ îlün 1 Tesellî virmez ey dil derdüñ ol cânâne söylersin Açılmaz saña gûyâ gonca-i handâne söylersin 2 Varup Mecnûn gibi âhuñ kemendin salma sahrâya Ol âhû saña sayd olmaz ‘ abes yâbâne söylersin 3 Koyup tesbîh-i mercânı seni kim dinler ey vâ’ iz Mufassal kıssa başlarsın garîb efsâne söylersin 4 Anuñ’çün gonca-i gül râzın açmaz saña ey bülbül Hezârân hem-zebânuñ var çıkar yârâne söylersin 5 Yanup yakılmag ister kimse yok yanuñca ey Bâkî Hadîs-i ‘ aşk-ı ‘ âlem-sûz-ı yâri ya ne söylersin -362- Mef’ ûlü fâ’ ilâtü mefâ’ îlü fâ’ ilün 1 Cânân odur ki meyl ide anı görince cân Esbâb-ı hüsni hûb ola ammâ be-şart-ı ân 2 Cânâ metâ’ -ı mihrüñe dil müşterî iken Olmamış idi ‘ aşk iline kârvân revân 3 Mihmân olınca derd ü gamuñ dilde mâ-hazar İki enâr dâneledi çeşm-i hûn-feşân 235 4 Ceng itmege sitâre-i bahtumla eyledüm Bu âh-ı pür-şirârumı bir tîg-i zer-nişân 5 A’ dâya baş egdüremez kimse Bâkıyâ Şemşîr gibi olmayıcak ser-be-ser zebân -363- Fe’ ilâtün fe’ ilâtün fe’ ilâtün fe’ ilün 1 Ser-i kûyuñ sanemâ cennet-i a’ lâ bilürin Müntehâ kâmetüñi Sidre vü Tûbâ bilürin 2 Seni Yûsufla güzellikde sorarlarsa baña Yûsufı bilmezin ammâ seni ra’ nâ bilürin 3 Zâ’ il olmaz heves-i zülf-i siyâhım dilden Hâsıl olmayacagın gerçi bu sevdâ bilürin 4 Bilmezin n’eyleye derd ü gam-ı cânâne baña Ne müdârâya meded var ne müdâvâ bilürin 5 Bâkıyâ gülşen-i fırdevsi baña ‘arz itme Asitânın ben anuñ menzil ü me’vâ bilürin -364- Fâ’ ilâtün fâ’ ilâtün fâ’ ilâtün fâ’ ilün 1 Nâle-i dil ol ham-ı zülf-i hümâ-pervâzdan Şan figân-ı mürgdür ser-pençe-i şeh-bâzdan 2 Beydak-ı hâl-i ruhuñ zülfüñle mestûr eyleme Almaga şâhum göñül ferzânesin açmazdan 3 Aglayu aglayu gözden çıkdum âhir katrevâr Ayru düşdüm çeşm-i hûn-bârum gibi dem-sâzdan 4 Muttasıl gamzeñ geçer bir lahza baksañ hâlüme ‘ Âciz olduk dûstum ve’1-hâsıl ol gammâzdan 5 Vasf-ı nâz-ı nâzenînümdür bu şi ’ rüm Bâkıyâ Mutrib-ı meclis ser-âgâz eylesün şehnâzdan 236 -365- Mef’ ûlü fâ’ ilâtü mefâ’ îlü fâ’ ilün 1 Cânâ görinse tarf-ı ‘ izâruñ nikâbdan Halk âfitâb togdı sanurlar sehâbdan 2 La’ lüñden itme tîg-i müjeñ birle cânı men’ Mümkin degüldür aña kesilmek şarâbdan 3 Kanmaz şarâb-ı nâba lebüñ ârzû iden Sîr-âb olur mı teşne-i Kevser serâbdan 4 Sâkî-i devr minnet ile sunsa içmezin Âb-ı hayâtı câm-ı zer-i âfitâbdan 5 Bezm-i belâda nâle vü âhuñla Bâkıyâ Müstagnîyüz terâne-i çeng ü rebâbdan -366- Mefâ’ îlün mefâ’ îlün mefâ’ îlün mefâ’ îlün 1 Cilâ vir çeşme ey sâkî mey-i sâf-ı muravvakdan Kamaşdı gözlerüm câm-ı hilâl-i ‘ îda bakmakdan 2 Ne zîbâdur ol engüşt-i muhannâ pây-ı sâgarda Sakın dûr itme ey sâkî o zer halhâli ayakdan 3 Çıkarsun lücce-i gamdan kenâre keştî-i bâde Necât ümmîdin eylerseñ bir iki çek bu zevrakdan 4 Sakın mey dirsem ey zâhid mey-i engûrı fehm itme Hüner esrâr-ı ma’ nâ anlamakdur lafz-ı muglakdan 5 Güzeller tıfl iken eyler kuculmaga heves şimdi Sarılmak resm ü âyînin bilürler dahı kundakdan 6 Mukayyed olma ey Bâkî kemend-i keyd-i a’ daya ‘ İnâyet Hazret-i Hakdan kerem Feyyâz-ı Mutlakdan -367- Mefâ’ îlün mefâ’ îlün mefâ’ îlün mefâ’ îlün 1 Garaz yâr ile ‘ işretdür bu nüzhetgâh-ı hurremden Mey ü mahbûbdan gayrı nedür maksûd bu ‘ âlemden 2 Bulınmaz cây-ı engüşt ol leb-i şekker-feşân üzre Mezâk ehli bilürler şehd-i nâbuñ farkın ol femden 237 3 Mahabbet resm ü âyinin be sōfî ben mi vaz’ itdüm Mu'ayyen kışşadur sevmek sevilmek mâ-tekaddemden 4 Fürûg-ı câm-ı ‘ işretden harîm-i cânı rûşen kıl Ki envâr-ı sa’ âdetdür çerâg-ı devlet-i Cemden 5 İşâret besdür ey Bâkî saña ser-mâye-i devlet Hudâvend-i kader-kudret şehenşâh-ı mu’ azzamdan -368- Fa’ ûlün fa’ ûlün fa’ ûlün fa’ ûl 1 Saña kûyuñ içre olana karîn Melek hem-nişîn ü felek şeh-nişîn 2 Görüp çîn-i ebrû-yı müşgînüñi Siyeh çeşmüñi sandum âhû-yı Çîn 3 Sücüd itdi mihrâb-ı ebruña mâh Anı bilmeyenler sanurlar cebîn 4 İzüñ tozına yüzlerin sürmege Dökildi saçıldı gül ü yâsemin 5 Sorarsañ kapımda şehâ Bâkiyi Gulâm-ı kemin bende-i kemterîn -369- Mef’ ûlü fâ’ ilâtü mefâ’ îlü fâ’ ilün 1 Pervâne gibi şu’ le-i şevkuñle yanmadın ‘ Âşık mahabbet adın añar mı utanmadın 2 Pertev salardı sînede dâg-ı mahabbetüñ Sahn-ı felekde meş ’ ale-i mihr yanmadın 3 Cânâ hayâlüñ egler idi hasta göñlümi Subh-ı ezelde hv âb-ı ‘ ademden uyanmadın 4 Hoş ‘ âdil idi sâkî-i bezm-i cihân eger Câm-ı şarâb-ı vuslatı almasa kanmadın 5 Kesb-i hevâ-yı ‘ aşk ide gör Bâkıyâ hemân Dil hânesine revzen-i dîdeñ kapanmadın 238 -370- Fâ’ ilâtün fâ’ ilâtün fâ’ ilâtün fâ’ ilün 1 Dil giriftâr-ı belâ dil-ber hevâyî n’eylesün Dâme düşmez yirlere konmaz hümâyı n’eylesün 2 Kâ’ inâtuñ seyr iden nakşın safâ-yı câmdan Safha-i Âyîne-i ‘ âlem-nümâyı n’eylesün 3 Göñlin egler nâle-i zencîr ile mecnûn-ı ‘ aşk Nagme-i ‘ ûd u sadâ-yı çeng ü nâyı n’eylesün 4 Mübtelâ-yı ‘ aşkuñuñ dermândan istignâsı var Derdüñe mu’ tâd olan diller devâyı n’eylesün 5 Halk-ı ‘ âlem Bâkıyâ ‘ aşkında yâruñ haste-hâl Bir tabîb andan bu deñlü mübtelâyı n’eylesün -371- Mef’ ûlü fâ’ ilâtü mefâ’ îlü fâ’ ilün 1 Nâm u nişâne kalmadı fasl-ı bahârdan Düşdi çemende berg-i dıraht itibârdan 2 Eşcâr-ı bâg hırka-i tecrîde girdiler Bâd-ı hazân çemende el aldı çenârdan 3 Her yañadan ayagına altun akup gelür Eşcâr-ı bâg himmet umar cüy-bârdan 4 Sahn-ı çemende turma salınsun sabâ ile Âzâdedür nihâl bu gün berg ü bârdan 5 Bâkî çemende hayli perişan imiş varak Beñzer ki bir şikâyeti var rüzgârdan -372- Mefâ’ îlün mefâ’ îlün mefâ’ îlün mefâ’ îlün 1 Gam-ı hattıyla yâruñ nice bir dil pür-melâl olsun Sür ey sâkî ayagı mûr-ı gussa pây-mâl olsun 2 Visâlüñ bezmine tek mahrem eyle cân-ı mahrûmı İçerlerse harâmî gözlerüñ kanum helâl olsun 3 Yiter sît u sadâ-yı cân-ı nâlânum bu gülzâra Çemen bülbülleri şîmden girü hâmûş u lâl olsun 4 Ser-i kûyuñda ger gavgâ-yı ‘ uşşâk olmasun dirseñ Rakîb-i kâfiri öldür ne ceng ü ne cidâl olsun 239 5 Dirîg eyler mi Bâkî cânı kurbân oldugum senden Fidâ yoluña varı tek hemân ‘ îd-ı visâl olsun -373- Fâ’ ilâtün fâ’ ilâtün fâ’ ilâtün fâ’ ilün 1 Çihresinde görinen sanmañ o hûnînüñ dehân ‘ Âşıkın kurbân iderken sıçramış bir katre kan 2 Bâga sen serv-i revânı bir kadem bassun diyü Hayli dökildi saçıldı yoluña berg-i hazân 3 Görinen encüm degül gûyâ hazân evrâkınuñ ‘ Aksidür âyîne-i eflâke düşmişdür ‘ ayân 4 Al ele câm-ı şarâb-ı la’ l-fâmı lâlevâr Eylesün derd-i hased rûy-ı ‘ adûyı za’ ferân 5 Gelmeye sen gül-’ izârı vasf ider bülbül-sıfat Gülsitân-ı ‘ âleme Bâkî gibi bir nükte-dân -374 - Fe’ ilâtün fe’ ilâtün fe’ ilâtün fe’ ilün 1 Yâd ider lebleri yanında nebâtuñ adın Var ise bilmez o şîrîin-dehen agzı dadın 2 Zülfüñüñ kaldı göñül mürgi Kara Bagında Ruhuñuñ görmege ‘ azm itmiş iken Bagdâdın 3 Beni öldürmedügin merhametinden sanmañ Hōş olur gûş idicek hastaleruñ feryâdın 4 Cür’ a-i câmın eger sunsa yitişdürmek olur Pîr-i deyrüñ nice terk eyleyelüm irşâdın 5 Kesilüp sohbet-i eshâb-ı riyâdan Bâkî Kesmedi pîr-i harâbâtdan istimdâdın -375- Mef’ ûlü mefâ’ ilün fa’ ûlün 1 Ruhsâruña hatt-ı ‘ anber-efşân ‘ Abd-i Habeşîdür adı Reyhân 2 Ol hâl-i siyeh Bilâl ü lebler Yâkût biri birisi mercân 240 3 Zülf-i siyehüñ mübârek olsun Zî-hil’ at-i ‘ anberîn-girîbân 4 İrüp şerefe sa’ îd olurdı Kul olsa eger o mâha Keyvân 5 Bâkî sözi gibi cevher itsün Perverde iderse kân-ı imkân -376- Fâ’ ilâtün fâ’ ilâtün fâ’ ilâtün fâ’ ilün 1 Nice tüfân oldı peydâ dîde-i hûn-pâşdan Nûh çeşmüm yanına gelse dem urmaz yaşdan 2 Tîr-i gamzeñ nice garrâ râstlar hayretdeyem Kana müstagrâk ciger aslâ görinmez başdan 3 Jâle düşmiş berg-i sûsendür murassa’ hançerüñ Berkdür ey seng-dil ammâ demürden taşdan 4 Hânkâh-ı ‘ aşkuñuñ mihmânlarıdur cân u dil Tekyedür hâlî degül evbâşdan kallâşdan 5 Bâkîyi gam öldürür ‘ aşkuñ yolında korkarın Şimdi mi çekdi belâyı râh-rev yoldaşdan - 377- Mef’ ûlü fâ’ ilâtü mefâ’ îlü fâ’ ilün 1 Rûşen gerekse hâne-i dil ‘ aks-i yârdan Âyîne gibi sîneñi sâf it gubârdan 2 Devr-i piyâle devlet-i Cemden haber virür Her bir habâbı remz ile bir tâcdârdan 3 ‘ Ayş u safâ-yı ‘ ahd-i Cem ü devr-i câmı gör Bahs itme rezm-i Rüstem ü İsfendiyârdan 4 Şol hoş haber ki andan ire bûy-ı vasl-ı yâr Yigdür dimâg-ı ‘ âşıka bâd-ı bahârdan 5 Bâkî yitişdi gözlerüñ aydın nesîm-i subh Hâk-i cenâb-ı sâye-i Perverdgârdan 241 -378- Fe’ ilâtün fe’ ilâtün fe’ ilâtün fe’ ilün 1 Aksa gözden kad-i mevzûnı gamından iki ‘ ayn İki mısrâ’ döner kaşlarumuz zü’1-bahreyn 2 İltifât eylese üftâdelere yâre ne ‘ âr Hâkden pertev-i hûrşîd-i cihân-tâba ne şeyn 3 Şerer-âlûde görüp dûd-ı kebûd-ı âhum Sandılar gök yüzidür encûm ile olmış zeyn 4 Şöyle ra’ nâlıgı var nergis-i şehlânuñ kim Çeşmüñe nisbet iderlerse ne gayr ola ne ‘ ayn 5 İrmedin rûz-ı firâk eyleyelüm cânı revân Bâkıyâ çün dinilür ey güne katlanmaz deyn -379- Mef’ ûlü fâ’ ilâtü mefâ’ îlü fâ’ ilün 1 Sahrâlara döşendi bisât-ı zümürrüdîn Devlet anuñ ki lâle-ruhı oldı hem-nişîn 2 Cârû-keş oldı sünbül-i ter bâga nitekim Sahn-ı bihişte turra-i müşgîn-i hûr-ı ‘ în 3 Çîn içre yok saçuñ gibi bir müşk-i ter velî Müşgîn saçunda bulmag olur sad hezâr çîn 4 Âb-ı revân-ı gülşen-i emn ü emân yiter Tîg-i cihân-güşâ-yı şehenşâh-ı pâk-dîn 5 Bâkî işigi hâkine tutsun kimüñ ki var Ahter gibi bülend-nazar çeşm-i dûr-bîn - 380 - 1 Bir lebi gonca yüzi gül-zâr dirseñ işte sen Hâr-ı gamda ‘ andelîb-i zâr dirseñ işte ben 2 Lebleri mül saçları sünbül yanagı berg-i gül Bir semen-ber serv-i hoş-reftâr dirseñ işte sen 3 Pâyine yüzler sürer her serv-i dil-cünûn revân Su gibi bir ‘ âşık-ı dîdâr dirseñ işte ben 242 4 Zülfi sâhir turrası tarrâr şuh-ı şîvekâr Çeşmi câdû gamzesi mekkâr dirseñ işte sen 5 Fürkatüñde teşne-leb hâtır-perîşân haste-dil Künc-i gamda bî-kes ü bîmâr dirseñ işte ben 6 Gözleri sabr u selâmet mülkini târâc ider Bir amânsuz gamzesi Tâtâr dirseñ işte sen 7 Bâkıyâ Ferhâd ile Mecnûn-ı şeydâdan bedel ‘ Âşık-ı bî-sabr u dil kim var dirseñ işte ben -381- Fâ’ ilâtün fâ’ ilâtün fâ’ ilâtün fâ’ ilün 1 Mâh-rûlar bî-’ aded ‘ âşık-ı rüsvâyı ben Yitmeye biñ pâre kılsam bu dil-i şeydâyı ben 2 ‘ Aşkınuñ sevdâsına düşdüm yitürdüm kendümi Kanda buldum bilmezin ol şûh-ı bî-pervâyı ben 3 Bir harâret bagladum tâb-ı teb-i ‘ aşkuñla kim Sûzumı def’ eylemez nûş eylesem deryâyı ben 4 Hep senüñ’çündür benüm dünyâ cefâsın çekdügüm Yogsa ‘ ömrüm varı sensüz n’eylerin dünyâyı ben 5 La’ 1-i şîrînüñ ümîdin kılsa göñlüm ‘ âkıbet Pârelerdüm Kûh-ken gibi nice hârâyı ben 6 Âsitân-ı yârda mesken bulursam Bâkıyâ Kâfda seyr itdürem Ankâya istignâyı ben - 382 - Mef’ ûlü fâ’ ilâtü mefâ’ îlü fâ’ ilün 1 Bildüñ mi sen de kendüñi ey bî-vefâ nesin Âşûb-ı dehr ü âfet-i devr-i zamânesin 2 Saña bahâ ne idi cefâ-pîşe olmasañ Hakkâ budur ki bî-bedel ü bî-bahânesin 3 Kandîl gibi dîde pür-âb u dilümde tâb Eflâke çekdüm âteş-i âhum zebânesin 4 Müşkil belâ degül mi vefâsuz güzel sevüp Gussayla yata derd ü gam ile uyanasın 243 5 Gâhî cenâb-ı Leylîye mektûb uçurmaga Urındı Kays başına mürg âşiyânesin 6 Ey çarh gerçi cânuma geçdi cefâñ okı Ammâ hadeng-i âhuma sen de nişânesin 7 Bâkî yolında döke saça harç idüp gözüm Âhir düketdi nakd-i şirişküm hızânesin -383- Fâ’ ilâtün fâ’ ilâtün fâ’ ilâtün fâ’ ilün 1 Dil çeker ol târ-ı mûy-ı ‘ anberînüñ minnetin İstemez ‘ âlemde zülf-i hûr-ı ‘ înüñ minnetin 2 Gerd-i râhın çihre-i agyâra kondurmış sabâ Yükledük ol gâve hep rûy-ı zemînüñ minnetin 3 Dûstum her seng-dil bilmez dehânuñ kıymetin Câna baş ol hâtem-i gevher-nigînüñ minnetin 4 Hançer-i elmâs-ı gamzeñ var iken hûnî gözüñ Çekmesün ‘ âlemde tîg-i âhenînüñ minnetin 5 Ârzû-yı hâl-i müşgînüñ alurduk nâfeden Dil götürmez hâsılı âhû-yı Çînüñ minnetin 6 Câm-ı la’ lüñ cür’ asın lutf eyle dürdî-keşlere Çekmesün erbâb-ı himmet her denînüñ minnetin 7 Silk-i gevher ma’ nî-i bârîk ü nazm-ı ter yiter Bâkıyâ çekmez göñül dürr-i semînüñ minnetin -384- Fe’ ilâtün fe’ ilâtün fe’ ilâtün fe’ ilün 1 Seyre çıksun ne temâşâ ola peydâ göresin Bir iki gün hele sabr eyle temâşâ göresin 2 Leb-i cân-bahşı ile mürdeler ihyâ itsün Nic’olur mu’ cize-i Hazret-i ‘ İsâ göresin 3 Çekinür silsile-i zülf-i siyehkâruña dil Beni dîvâne kılur bir gün o sevdâ göresin 4 O mehüñ şevkına yir yir yakayın nice fetîl Sînemüñ dâgların şekl-i Süreyyâ göresin 244 5 Sûret-i mihrine ey dil katı magrûr olma . Bî-vefâdur felek-i âyine-sîmâ göresin 6 Seni bir sûret-i zîbâ ile aldar ammâ ‘ Âkıbet saña ne yüz göstere dünyâ göresin 7 Bâkıyâ cilve kılur sûret-i ikbâl ol dem Ki göñül âyînesin pâk ü mücellâ göresin -385- Fe’ ilâtün fe’ ilâtün fe’ ilâtün fe’ ilün 1 Bâg pür-nakş u nigâr oldı bahârı severin Mâ’ ilem nakşına gâyetde nigârı severin 2 Dâglarla bedenüm olsa n’ola nakş-ı peleng Ben ol âhû-beçe-i şîr-şikârı severin 3 Yakma dâgum göricek sen de beni ey sûfî Severin n'eyleyin ol lâle-’izârı severin 4 Bâde-i sâf-ı safâ-bahşda hayrânem ben Ne küdûret götürür dil ne gubârı severin 5 ‘ Âşıkuñ raksda hem-pâlarıdur dest-efşân Bâkıyâ anuñ içün serv ü çenârı severin -386- Mef’ ûlü fâ’ ilâtü mefâ’ îlü fâ’ ilün 1 Hergiz ne kadr u câh u ne sîm ü zer isterin Bir serv boylu dil-ber-i sîmîn-ber isterin 2 Bâg-ı bihişt-i kûyına yâruñ irem diyü Hakdan hemîşe uçmaga bâl ü per isterin 3 Sahrâ vu kûhı geşt ü güzâr itdügüm bu kim Dîvâne göñlüm egleyecek bir yir isterin 4 Sîm-i sirişki harc iderin hâk-i pâyüñe İksîr-î ‘ aşk tâlibiyin cevher isterin 5 Rûz-ı gamuñda gamzeñe meyl itdügüm bu kim Kendüm helâke kasd iderin hançer isterin 6 Meylüm cihânda bâde-i gül-günâdur benüm Ma’ cûn olursa bârî leb-i dil-ber isterin 245 7 Bâkî gedâ-yı meykede-i ‘ aşk olup yine Bezm-i gamından ol sanemüñ sâgar isterin -387- Mef’ ûlü fâ’ ilâtü mefâ’ îlü fâ’ ilün 1 Gülşende kurdılar yine taht-ı zümürrüdîn Sultân-ı ‘ îd güller ile oldı hem-nişîn 2 Bir zînet itdi ‘ âlemi nakkâş-ı sun’ kim Hayretde kaldı nakşına sûret-nigâr-ı Çîn 3 Bir tarh saldı safhâa-i dehr-i dü-renge kim Eşkâl-i Cemle nakş görindi zamân zemîn 4 Şükr-i Hudâya başın açar lâle-i çemen Rûy-ı niyâzı hâke sürer berg-i yâsemîn 5 Uyhu gözine girmez ider sûz-ı derd ile Vakt-i seherde mürg-i çemen nâle-i hazîn 6 Bir hv âb-ı gaflet içre hayâl-i muhalde Geçdi nesîm-i subh gibi ‘ ömr-i nazenîn 7 Bülbül edâ-yı medh-i gül ü gülsitân ider Bâkî du’ â-yı devlet-i sultân-ı pâk-dîn -388- Fâ’ ilâtün fâ’ ilâtün fâ’ ilâtün fâ’ ilün 1 Geh cefâ kılsun niyâz ehline geh nâz eylesün Nâz iderse ‘ âşıka ol şûh-ı tannâz eylesün 2 Nâle kılsun kâmetüñ yâdına mürg-i hoş-nevâ Râstdan bir nagme-i dil-keş ser-âgâz eylesün 3 Bûs-ı la’ lin isteyen ol mutrıb-ı ‘ İsî-demüñ Nâyveş kendin belâ bezmine dem-sâz eylesün 4 Pây-bûsın isteyen ol sâkî-i gül-çihrenüñ Kendüyi nergis gibi mest-i ser-endâz eylesün 5 Mâ’ il ol Bâkî-sıfat dâ’ im hümâlar saydına Şâh-bâz-ı himmetüñ göklerde pervâz eylesün 246 -389- Fe’ ilâtün fe’ ilâtün fe’ ilâtün fe’ ilün 1 Havf ider sanma beni hançer-i bürrânuñdan Degme nesneyle kesilmem şanemâ yanuñdan 2 Gül gibi pâreledüñ sînemüzi ‘ aşk ile lîk Almaduk bûy-ı vefâ gonca-i handânuñdan 3 Niçün ol yâre rakîbâ didüñ îmânumsın Göreyin aynlasın son demi îmânuñdan 4 Cezbe-i ‘ aşkuñ ile olmasa meczûb güneş Her seher atmaz idi kendüyi eyvânuñdan 5 Husrev-i mülk-i suhân oldugum ey Bâkî Fehm ider ehl-i nazar defter ü dîvânuñdan -390- Fâ’ ilâtün fâ’ ilâtün fâ’ ilâtün fâ’ ilün 1 Ergavânî câme geymiş ol gül-i gülzâr-ı cân Bâg-ı hüsn içre nihâl-i ergavân olmış hemân 2 Ergavânî câmeñi görüp n’ola kan aglasam Yaraşur âb-ı revâna karşu zîrâ ergavân 3 Lâlezâr itmiş letâfet gülsitânın ser-te-ser Ruhlaruñla ergavânî câmeñ ey nahl-i revân 4 Ergavânî câmeñ içre oldı cismüñ ey perî Ergavânî cild ile gûyâ kitâb-ı Gülsitân 5 Serv-kadsin serve ‘ âdet sebz-pûş olmag iken Ergavânî câmeye girmek neden ey nev-cevân 6 Kanına girmiş boyınca Bâkî-i dil-hastenüñ Ergavânî câme geymiş sanmañ ol serv-i revân -391- Mefâ’ îlün mefâ’ îlün mefâ’ îlün mefâ’ îlün 1 Müheyyâ oldı meclis sâkıyâ peymâneler dönsün Bu bezm-i rûh-bahşuñ şevkine mestâneler dönsün 2 Dilâ câm-ı şarâb-ı ‘ aşk-ı yâri şöyle nûş it kim Felekler güm güm ötsün başuña hum-hâneler dönsün 3 Hayâl-i şem’ -i ruhsâruñ ko yansun hâne-i dilde Perin ol şem’ a yakup şevk ile pervâneler dönsün 247 4 Sen agyâr ile devr itdür şehâ peymâneyi dâ’ im Ser-i kûyuñ tolaşup ‘ âşık-ı dîvâneler dönsün 5 Bu bezm-i dil-güşâya mahrem olmaz Bâkıyâ her kes Di gelsün ehl-i diller gelmesün bîgâneler dönsün -392- Fe’ ilâtün fe’ ilâtün fe’ ilâtün fe’ ilün 1 Reşk-i firdevs-i berîn oldı yine rûy-ı zemîn Âb-ı cû Kevser aña nergis ü gül hûr-ı ‘ în 2 Demidür bezm-i safâda açıla süfre-i gül Yiridür nergis alursa ele câm-ı zerrîn 3 Lâleler kâselere döndi k’ola cevherdâr Jâlelerle görinür gül sadef-i dürr-i semîn 4 Sûretâ çîn görinür çihre-i gülde ammâ Bir safâ var ki görenler sanur âyîne-i Çîn 5 Rûz-ı ‘ îd irdügini tuydılar etfâl-i çemen Subh-dem geydiler envâ’ -ı libâs-ı rengîn 6 Hân Mehemmed şeh-i ‘ âdil ki zamân-ı ‘ adli ‘ İd u nev-rûz gibi kıldı cihânı tezyîn 7 ‘ Âleme ‘ îd-i sa’ îd ol yiter ey Bâkî kim Ola pâyende sa’ âdetde şehenşâh-ı güzîn -393- Mefâ’ îlün mefâ’ îlün fa’ ûlün 1 Çeker göz göre gamzeñ tîg-i bürrân Diler kim eyleye bir demde biñ kan 2 Urupdur lâleye mihr-i ruhuñ dâg İdüpdür sünbüli zülfün perîşân 3 Yolında nûrdur gûyâ ki hürşîd Kabâ-yı ezrak üzre rûy-ı cânân 4 N’ola nergis gibi beñzüm sararsa Nazar kılmaz baña ol çeşm-i fettân 5 Nice aglayamam kim acımaz yâr İdersem yaşumı ey Bâkî ‘ umman 248 -394- Fâ’ ilâtün fâ’ ilâtün fâ’ ilâtün fâ’ ilün 1 Çarha baş egme göñül hergiz dahı ac olmadan Yigdür ölmek merd olan nâ-merde muhtâc olmadan 2 Pâdişehseñ terk-i tâc u kisvet itmekdür yoluñ Pâdişâh olmaz kişi başında bir tâc olmadan 3 Zahm-ı tîgından o mâhuñ sanma ten âzürdedür Hazz ider cân tîr-i müjgânına âmâc olmadan 4 Var ise ol dil-ber-i serrâc sayd itmek diler Müdde’ înüñn sagrıdur maksudı serrâc olmadan 5 Pîre-zâl-i dehre Bâkî kimse muhtâc olmasun Saklasun Hak kulların nâ-merde muhtâc olmadan -395- Fâ’ ilâtün fâ’ ilâtün fâ’ ilâtün fâ’ ilün 1 Söylemez küsmiş bana cânâne söyleñ söylesün N’eyledüm ol yâr-ı ‘ âlî-şâne söyleñ söylesün 2 Nâz ile güftâre gelmezse helâk eyler beni Ol cefâ vü cevri bî-pâyâne söyleñ söylesün 3 Derd-i ‘ aşkı gayrıdan sormañ ne bilsün çekmeyen Anı yine ‘ âşık-ı nâlâne söyleñ söylesün 4 Hâr zahmından neler çekdügümi gülzârda Bâgbân-ı bülbül-i giryâne söyleñ söylesün 5 Bâkıyâ diñ durmasun güftâra tâkat var iken Vaktidür ol husrev-i devrâne söyleñ söylesün -396- Mefâ’ îlün mefâ’ îlün mefâ’ îlün mefâ’ îlün 1 Fenâya virdi bülbül zâr ile gülzârı tuymazsm İşitmezsin hezâruñ zârın ey gül zârı tuymazsın 2 Görüp ben zârı dâmen-gîr olursın ey seg-i dil-ber Gelür kûy-ı nigâra her gice agyârı tuymazsın 3 Tabîbüm eyle müstagnîsin ehl-i derd hâlinden Ki kapuñda figân u zâr iden bîmârı tuymazsın 249 4 Ko cengi çeng-i ‘ aşkuñ n’eydügin bilmezsin ey vâ’ iz Ne ra’ nâ söyler ol çeng ile musîkârı tuymazsın 5 Vefâ eyler sanursın Bâkıyâ handân görüp yâri Ne kasd-ı cân ider ol gamze-i hûn-hv ârı tuymazsın -397- Mef’ ûlü fâ’ ilâtü mefâ’ îlü fâ’ ilün 1 Âhum göge boyandı göge gök boyanmadın Yandum o şem’ şevkine pervâne yanmadın 2 Âşüfte olup ol göze hayrân u zâr idüm Nergîs henûz hv âb-ı ‘ ademden uyanmadın 3 Hûnîn olup akardı yaşum ırmagı müdâm Cûş u hurûş ile sular akup bulanmadın 4 Döne döne tolanur idüm kûyını anuñ Çarha girüp felek dahı tokuz tolanmadın 5 Mihr ile raks iderdi tozum zerreveş benüm Gırbâl ile bu hâk-i vücûdum elenmedin 6 Bâkî yanardı âteş-i ‘ aşk ile odlara Tâk-ı felekde meş ’ ale-i mihr yanmadın VÂV -398- Mefâ’ îlün mefâ’ îlün fa’ ûlün 1 Kıyâm itdi çemende yâre karşu Çenâr u ‘ ar’ ar u şimşâd kamu 2 Görüp zülfüñ ‘ izâruñ üzre bildüm Mukarrer batmaz imiş suya câdû 3 Degül mi bezm-i vasl-ı yâr fırdevs Belâ-yı sohbet-i agyâr tamu 4 İdermiş zülfüñe perrini teşbîh Katı alçak kaçar geh geh peristû 5 Takılur saña hançer gibi egri Atılur ok gibi yâbâne togru 6 Yakardı tâb-ı ruhsârı cihânı Güneşde olsa ger ol çeşm ü ebrû 250 7 Gelüp miskînlik itdi hâl-i yâre Hatâdan nâfe-i müşgîn-i âhû 8 Sevâd-ı hatda nazm-ı âbdârum Çemenzâr içre olmışdur akar su 9 Ya hod bir nev-hat a’ lâ dil-rübâdur İki mısrâ’ olupdur aña ebrû 10 Cihân enfâs-ı müşgînüñle toldı Saña Hakdan ‘ atâdur Bâkıyâ bu -399- Fâ’ ilâtün fâ’ ilâtün fâ’ ilâtün fâ’ ilün 1 İtdürür zühhâda ol mihrâb-ı ebrû ser-fürû Kıldurur ‘ uşşâka ol hâk-i ser-i kû ser-fürû 2 ‘ Ârız-ı gül-gûnuñuñ dâ’ im hat-ı fermânına Hv âh u nâ-hv âh eyler ol zülf-i semen-bû ser-fürû 3 Bûy-ı zülfüñ şemmesin irgürse dest-i Çîne bâd Eylemezdi sünbül-i müşgîne âhû ser-fürû 4 Bâga gel âyîne-i âb üzre gâhî cilve kıl Eylesün ol kâmete her serv-i dil-cû ser-fürû 5 Dürr-i nazmuñ Bâkıyâ baş egdürür tâliblere Kim zarûrî itdürür gavvâsa lü’lû ser-fürû -400- Mef’ ûlü fâ’ ilâtü mefâ’ îlü fâ’ ilün 1 Cânâ şafakda sanma tülû’ itdi mâh-ı nev Yakdı cihânı ‘ aşkuñ odı çıkdı bir ‘ alev 2 Destâr-ı hv âce hırka-i sûfî ridâ-yı şeyh Devr-i lebüñde meykedelerde yatur girev 3 Tutdı çemende nâle-i bülbül cihânı lîk Gülde ne çâre olmasa gûş-ı suhân-şinev 4 Öykündügi’çün işigüñe ey şeh-i cihân Dahı ne kulplar taka eflâke mâh-ı nev 5 Bâkî çek imdi câm-ı gam-ı bezm-i fürkatin Kim didi saña yâr gibi bî-vefâyı sev 251 - 401- Mef’ ûlü fâ’ ilâtü mefâ’ îlü fâ’ ilün 1 Ol âfitâb-tal ata kim dirse mâh-rû Olsun cihânda meh gibi dâ’ im siyâh-rû 2 Sandum kenâr-ı bâmda ol mâh-ı tâmdur Hûrşîd ufukda göstericek subhgâh rû 3 Ruhsâr-ı zerdi hâke bulaşmış benüm gibi Beñzer ayagı topragına sürdi mâh rû 4 Bürc-i şerefde ahter-i bahtum tülû’ ider Gösterse yâr manzaradan gâh gâh rû 5 Kûyuñ yolında Bâkî-i üftâde var iken Hayfâ o keff-i pâye süre hâk-râh rû - 402 - Mefâ’ îlün mefâ’ îlün mefâ’ îlün mefâ’ îlün 1 Cihânuñ göñlin aldı evc-i istignâda bir meh-rû ‘ Aceb mi çıksa her yirden sipihre na’ re-i yâ Hû 2 Mu’ attar zülf ü hâlüñ seyr idenler ey gözi âhû Dimişlerdür hakîkat misk odur ‘ âlemde ‘ anber bu 3 Kapuñda çok revân oldı dahı çok seyl olur yaşum Meseldür akdugı yirde dimişler yine akar su 4 Garîb ahşama karşu zâr u ser-gerdân olur gâyet Perîşan oldugı oldur göñül hep zülfüñe karşu 5 Hayâli her dem ey Bâkî gezer nice ser ü sîne Hezârân kûh u deşti geşt ider bir demde bir âhû HÂ -403- Mef’ ûlü fâ’ ilâtü mefâ’ îlü fâ’ ilün 1 İrdi nesîm nefha-i ‘ anber-şemîm ile Etrâf-ı bâg u râg pûr oldı nesîm ile 2 Yaklaşdı ol ki bâd ola enfâs-ı ‘ İsevî Şâh-ı gül ide bahs dıraht-ı Kelîm ile 252 3 ‘ Âkil odur ki şimdi koyup pend-i nâsihi ‘ Ayş u tana’’um eyleye kavl-i hakîm ile 4 Urmañ gedâ-yı kûy-ı harâbâta seng-i ta’ n Koñ anı kendü hâline Rabb-i Rahîm ile 5 Devrân nihâl-i servi saña beñzedem diyü Besler kenâr-ı cûyda nâz u na’ îm ile 6 Hüsnüñ kemâle irdügin isbât ider hatuñ Âyât-ı beyyinât-ı Kelâm-ı Kadîm ile 7 Toldurdı gerçi cûd u sehâ gösterüp felek Ceyb-i cibâl ü dâmen-i sahrâyı sîm ile 8 Bakî velîk biz felek-i dûn-nevâzdan Müstagnîyüz mürüvvet-i şâh-ı kerîm ile 9 Minnet Hudâya baht müsâ’ id sitâre yâr İkbâl-i Hân Murâd-ı sa’ âdet-nedîm ile -404- Müfte’ ilün mefâ’ ilün müfte’ ilün mefâ’ ilün 1 Müşkîl imiş ki dil-rübâ tıfl ola dil-sitân ola ‘ Âşık-ı zâr u mübtelâ pîr ola nâ-tevân ola 2 Yaşuma bakmaz ol perî bilmedi kadr-i gevheri Tâlib ola bu demleri bulmaya bir zamân ola 3 Gûş tutup münâfıka cevri ko yâr-ı sâdıka Dil-ber odur ki âşıka müşfik ü mihrbân ola 4 Hayl-i şirâr-ı nâr-ı dil cünd-i nücûma muttasıl Böyle kalursa şöyle bil gökde nice kıran ola 5 Bakîye sâkıyâ ferâh vir ki fenâ bula terah Şol meyi sun ki bir kadeh pîr içe nev-cevân ola -405- Mef’ ûlü mefâ’ îlü mefâ’ îlü fa’ ûlün 1 Sabr eyle dilâ derdüñi cânâne tuyurma Cân içre nihân eyle velî câna tuyurma 2 Zinhâr sakın mey yirine kanuñ içerler Keyfiyyetüñ ol gözleri mestâne tuyurma 253 3 Esrâruñı keşf eyleme tahsîl-i mizâc it Nûş eyle mey-i nâbı hakîmâne tuyurma 4 Sûfî gelicek açma sakın ‘ aşk hadîsin Dânâ-dil iseñ sırruñı nâ-dâne tuyurma 5 Ya’ kûb-sıfat Bâkîyi ol Yûsuf-ı sânî Hüzn içre komaz kıssayı ihvâne tuyurma -406- Fa’ ûlün fa’ ûlün fa’ ûlün fa’ ûlün 1 Cihân cevr ider derd-i ‘ aşkunla câna Seni sevmek oldı bahâne cihâna 2 Cihânuñ fenâsın bilen rind-i ‘ ârif Mukayyed gerekmez bahâr u hazâna 3 Mey-i lâle-reng elde meclis müheyyâ Ne hâcet zamân-ı gül ü gülsitâna 4 Ruh-ı dil-ber ü câm-ı sâki nazarda Ne minnet bahâr u gül ü ergavâna 5 Demüñ ‘ ayşa sarf eyle Bâkî niyâzuñ Cevân-baht sultân-ı sâhib-kırâna -407- Fâ’ ilâtün fâ’ ilâtün fâ’ ilâtün fâ’ ilün 1 Âferîn ol rûzgâruñ Hayder-i Kerrârına Zülfekâr olmaz mu’ âdil tîg-i cevherdârına 2 La’ l ü yâkût eyledi elmâs tîgından revân Halk tahsîn itdiler şemşîr-i gevher-bârına 3 Hûn-ı düşmenden mi rengîn oldı ol yalıñ kılıç ‘ Aks-i âteş düşdi ya âyîne-i ruhsârına 4 Âteş-i rezm içre ya âhendür oldı âl reng Ceng âl ister belî kâr-ı zafer-kirdârına 5 Ceng meydânında yâ hod kırmızı dîbâ geyer Rezmgâhuñ tâ mehâbet göstere küffârına 6 Tîgı resmin ehl-i dil mânend-i şekl-i Zülfekâr Hânkâh-ı ‘ âlemüñ nakş eylesün dîvârına 254 7 Dâ’ im ey Bâkî budur şâhuñ yüzi ag oldugı Ak güldür tal’ at-ı hûbı cihân gülzârına -408 - Fâ’ ilâtün fâ’ ilâtün fâ’ ilâtün fâ’ ilün 1 Hûblar mâ’ ildür elbet ‘ âşık-ı şeydâsına Dil-ber-i ‘ âlî-cenâbuñ bakma istignâsına 2 Bakmaz ammâ sendedür gül gibi gûşı n’eylesün Kühl-i istignâ çekilmiş nergis-i ra’ nâsına 3 Pertev-i mihr-i melâhat saldılar subh-ı ezel Safha-i âyîne-i ruhsâr-ı meh-sîmâsına 4 İşigüñ taşıyla başı hoş gedâ-yı kûyuñuñ Ser-fürû kılmaz sipihrüñ günbed-i mînâsına 5 Vaktine mâlik olan dervîşdür sultân-ı vakt ‘ İzz u câh-ı saltanat degmez cihân gavgâsına 6 Geç otur sedd-i Sikender gibi künc-i ‘ uzlete Başuñ egme dehr-i dûnuñ efser-i Dârâsına 7 Kul olursañ Bâkıyâ ol şâh-ı ‘ âlî-şâne ol Kim virilmiş ‘ izz u devlet dînine dünyâsına 8 Hân Murâd ol pâdişâh-ı suret ü ma’ nâ k’anuñ Saltanat hakkâ kabâ-yı râstdur bâlâsına 9 Dürr-i yek-tâ-yı sa’ âdet zîb ü zîver tâcına Gevher-i vâlâ-yı nusret hançer-i elmâsına -409- Fâ’ ilâtün fâ’ ilâtün fâ’ ilâtün fâ’ ilün 1 Gör ne hil’ atdur nazar kıl sünbül-i ra’ n’ âsına ‘ Âlem-i bâlâdan inmiş kâmet-i zîbâsına 2 Haslet ü hûy-ı melâ’ik yaraşur merdümlere Uymasun dîv-i rakîbüñi ol per î igvâsına 3 Gerçi ‘ âlemden ganîdür hüsn-i bî-hem-tâ ile Sad hezârân âferîn ammâ ki istignâsına 4 Şem’ -i ruhsâruñ komaz ragbet sipihrüñ zerrece Mihr-i ‘ âlem-tâbına mâh-ı cihân-ârâsına 5 Bâkıyâ tîg-i cefâdan sîne kim sad-çâk ola Kâdir olmaz ‘ aşk eri derd-i dilüñ ihfâsına 255 - 410- Fe’ ilâtün fe’ ilâtün fe’ ilâtün fe’ ilün 1 Meded öldürdi beni derd ü gam-ı cânâne Kâbil olmaz dil-i dîvâne ise dermâne 2 Kaldum ayakda ser-i zülf-i perîşânı gibi Dil viren böyle m’olur dil-ber-i ‘ âlî-şâne 3 Rûzgâruñ sitemin gör düşürüp gîsûña Yine dil zevrakını saldı Firengistâne 4 Düşmesin silsile-i zülf-i perîşânuña dil ‘ Aklını başına cem’ eylesün ol dîvâne 5 ‘ İd yaklaşdı salıncaga binüp salına mı Yine ol Yûsuf-ı sânî gire mi mîzâne 6 Yazmadı defterine ‘ âşık-ı Mecnûn-sıfatı Hâsılı sıgmadı bir deftere bir dîvâne 7 Bâkıyâ çün ezelî başuña yazu bu imiş Ser-fürû eyle kalem gibi hat-ı fermâne -411- Fâ’ ilâtün fâ’ ilâtün fâ’ ilâtün fâ’ ilün 1 Nice demdür sabr ider ol tîg-i bürrân zahmına Şimdi katlanmaz göñül şemşîr-i hicrân zahmına 2 Bî-günâh öldürmede gamzeñ ne kâfir nesnedür Nice mazlum ugradı ol nâ-müselmân zahmına 3 Kimse râh-ı Ka’ be-i vasluñda cân kurtarmadı Zahm-ı gamzeñ beñzemez hâr-ı mugaylân zahmına 4. Goncalarla zeyn olınmış nahle döndi kâmetüm Şöyle gark itdi hadeng-i yâr peykân zahmına 5 Sîne-i mecrûh-ı mehcûrun oñulmaz yarası Merhem-i vasluñ olur olursa dermân zahmına 6 Bâkiyi söyletmez olduñ la’ lüñ alsa agzına Döymez ol nâzük-lebüñ beñzer ki dendân zahmına 256 -412- Mefâ’ îlün mefâ’ îlün mefâ’ îlün mefâ’ îlün 1 Şebângeh mâh-ı nev gösterdi câm-ı zer-nigâr elde Ki ya’ nî subh-dem hoşdur şarâb-ı hoş-güvâr elde 2 Salındı ‘ îdgehde serv-kadler mest-i nâz olmış İderdük biz de ayak seyrin olsa dest-i yâr elde 3 Ne mümkin mürg-i dil vasluñ hevâsından güzâr itmek Tutar sayyâd-ı gamzeñ şâh-bâz-ı cân-şikâr elde 4 Koyup ol zülf-i şeb-dîzi göñül geçmek diler gâhi Velî görsem yine kalmaz cinân-ı ihtiyâr elde 5 Nisâr it bezmine Bâki bu dürr-i pâki seyr itsün Murassa’ câmı tutdukça o şâh-ı tâcdâr elde -413- Mef’ ûlü mefâ’ îlü mefâ’ îlü fa’ ûlün 1 Cây itmiş idi Leylîye Mecnûn dil içinde Bir sûret idi cilve kılan mahmil içinde 2 Derdümle ölüp hv âb-ı ‘ adem içre yatandur Âsâyiş ider var ise bu menzil içinde 3 Meydân-ı gama çıkmaga Mecnûna ber-â-ber Bir merd bulınmaz bu kadar ‘ âkil içinde 4 Bu cism-i dü-tâ içre figânı reg-i cânuñ Şol çengdeki nagmeye beñzer kıl içinde 5 Göz yaşını şol deñlü revân eyledi Bâkî Kaldı reh-i ‘ aşkuñda ayagı gil içinde -414- Fâ’ ilâtün fâ’ ilâtün fâ’ ilâtün fâ’ ilün 1 Tagıdup her yaña zülfın ‘ anber-efşân itmede Âh kim bî-dillerin hâtır-perîşân itmede 2 Turralar boynın burup hüsnin temâşâlanmada Zülfi tâvûsı İrem bâgında cevlân itmede 3 Kendü güller gibi handân lîk çeşm-i ‘ âşıkı Dem-be-dem ebr-i bahârî gibi giryân itmede 257 4 Deşt-i gamda her yaña tenler getürdi seyl-i hûn Turmayup Tâtâr-ı gamzeñ tîr-bârân itmede 5 Bakmaz ol sultân-ı Mısr-ı hüsn hergiz hâlüme Nîlveş cûy-ı sirişküm turma tugyân itmede 6 Göñlümüz ma’ mûresin ol husrev-i bî-dâdger Mülk-i Îrân sandı beñzer turma vîrân itmede 7 Derd-i ‘ aşk artar ilâç itdükçe Bâkî şöyle bil ‘ Âciz olmışdur etibbâ aña dermân itmede -415- Fâ’ ilâtün fâ’ ilâtün fâ’ ilâtün fâ’ ilün 1 Fürkatüñnde göñlüm eglerdüm gül-i gülzâr ile Gül de gitdi yaluñuz kaldum gamuñda zâr ile 2 Devlet anuñ kim hayâl-i yâr ola eglencesi Hurrem ol dem kim geçer endîşe-i dildâr ile 3 Hv ân-ı ihsân-ı firâvân çekdi şîrîn sözlerüñ Ni’ metu’llâhîlere ol la’ l-i şekker-bâr ile 4 Rûşen itdi gün gibi âsâr-ı hüsn-i tal’ atuñ Nûr-bahşîler çerâgın pertev-i envâr ile 5 Kılmaz ey Bâkî hevâ-yı bâg u meyl-i bûstân Gülşen-i firdevs olan hâtır hayâl-i yâr ile -416- Mef’ ûlü fâ’ ilâtü mefâ’ îlü fâ’ ilün 1 İrdi bahâr müjde-i vasl-ı nigâr ile ‘ Âlem mu’ attar oldı nesîm-i bahâr ile 2 Çeşm-i ümîdi eyledi rûşen nesîm-i subh Hâk-i cenâb-ı sâye-i Perverdgâr ile 3 Âhir peyâm-ı vasl ile gül-berg-i ter gibi İrdi huceste nâmeleri rûzgâr ile 4 Etvâr-ı ‘ aşkı itmedi çün ihtiyâr ‘ akl Andan ferâgat eyleyelüm ihtiyâr ile 5 Biñ mübtelâyı ‘ aşkuñ ider her birini zâr Gül gibi kim mu’ âmele eyler hezâr ile 258 6 Pâ-bûsuñ özler oldı görelden izüñ tozın Bâkî ‘ aceb hayâle döşendi gubâr ile -417- Mefâ’ îlün mefâ’ îlün mefâ’ îlün mefâ’ îlün 1 Ne ‘ îde beñzedür rûz-ı visâlün dil ne nev-rûze Şeb-i Kadre ilişenler irer ol rûz-ı firûze 2 Temâşâ bunda kim fasl-ı bahâr eyyâm-ı ‘ îd oldı Dahı künc-i riyâzetde tutarlar ehl-i dil rûze 3 Bihişt-i câvidânîdür cemâlüñ ol dehen gûyâ Leb-â-leb âb-ı Kevserle tolu bir la’ lden kûze 4 Ne hâlet hâsıl itmişdür kim oldı böyle kan hayrân Gözini dikdi kaldı zahmum ol tîr-i ciger-dûze 5 Cihâna tâ ebed zînet vire bu gevher ey Bâkî Aña kıymet olur mı devlet-i dünyâ-yı deh-rûze 6 Niçün mahrûm ola sâ’ iller ey şâh-ı Sikender-der Revâdur kâhuña Dârâ gelüp eylerse deryûze 7 Olur atuñ örünce âsmân peyk-i cihân-peymâ Aña hûrşîd tâc-ı zer hilâl-i çarh ser-mûze 8 Cihânda ‘ arşa-i ikbâl ü bahtuñ şeh-süvârısın Virür na’ l-i semendüñ şu’ le mihr-i ‘ âlem-efrûze 9 Mu’ allâ bârgâhuñda güneş bir şemse-i zerrîn Murassa’ pây-i tahtuñda felek bir dâne pîrûze -418- Mef’ ûlü fâ’ ilâtü mefâ’ îlü fâ’ ilün 1 Sâkî-i pâk-meşreb ü pâkîze-zât ile Sa’ y it safâya bâde-i sâfî-sıfat ile 2 Şekker dökerdi bâga mükerrer şitâda berf Ebr-i bahâr geldi pûr itdi nebât ile 3 Kılma ‘ alâka ‘ âleme rûh-ı mücerred ol Ya’ nî mukayyed olma kuyûd-ı cihât ile 4 Şeş-hâne-i zamâne degül çünki sâzkâr Bezm-i cihâna kılma nazar iltifât ile 259 5 La’ lüñden alsa lezzeti milh-i ücâc-i bahr Bahs eyler idi çeşme-i ‘ azb-i furât ile 6 Bâkî edâ-yı hûb ile vasf itse leblerüñ Kand-i nebât hall ider Âb-ı hayât ile -419- Mefâ’ îlün mefâ’ îlün mefâ’ îlün mefâ’ îlün 1 Nevâ-yı dil hevâ-yı vasl-ı yâr-i dil-sitân üzre Sadâ-yı savt-ı bülbül nakş-ı bâg u bûstân üzre 2 Harîm-i gülsitân reşk-i Nigâristân-ı Çîn oldı Zemîn nakşın gören tercîh ider şimdi zamân üzre 3 Basît-i hâke bir garrâ bisât-ı nev salup âzer Girihler bagladı bâd-ı sabâ âb-ı revân üzre 4 Gül ü gonca yine rumî hatâyı resm idüp sûsen Ser-â-pâ çekdi hançer berg-i levh-i gülsitân üzre 5 Murassa’ sâyebânından dökildi ebr-i nîsânuñ Dür ü yâkût-ı rummânî nihâl-i ergavân üzre 6 Ser-âgâz itdi nev-rûz-ı ‘ Acemden bülbül-i şeydâ Kılup bir savt peydâ feth-i Âzerbâycân üzre 7 Göñül bâg-ı cihândan ârzû-yı berg-i ‘ ayş eyler Felek mahz-ı hayât-ı bî-sebâta imtinân üzre 8 Du’ â-yı devlet-i sultân-ı ‘ âdil bizden ey Bâkî Himâyet ol nigehdâr-ı zemîn ü âsmân üzre 9 Bahâr oldı yine yüzler süre geldi gül ü lâle Gubâr-ı âsitân-ı husrev-i kişver-sitân üzre -420- Mef’ ûlü fâ’ ilâtü mefâ’ îlü fâ’ ilün 1 Göster ruhuñ ki nür-ı tecellî zuhûr ide Hûrşîd gibi âyîneler feyz-i nûr ide 2 Ol gün togar mı başa ki subh-ı visâl irüp Hüsnüñ ziyâsı zulmet-i hicrânı dûr ide 3 Tâvûs gibi cilve kılup bâg-ı ‘ ayşumuz Reşk-i cinân u ravzâ-i Rıdvân u hûr ide 260 4 Râhat yüzini hv âbda görmez şu kimse kim Meyl-i huzûr-ı menzil-i dârü’l-gurûr ide 5 Devr-i zamâne cünbişi nâ-dânlık üzredür Nâ-dân komaz ki merdüm-i dânâ huzûr ide 6 Bâtıl hemîşe bâtıl u bîhûdedür velî Müşkil budur ki sûret-i Hakdan zuhûr ide 7 Bâkî ‘ aceb mi seng-i belâ irse pâyine Her kim bu reh-güzâr-ı fenâdan mürûr ide 8 Hem-vâre tâ ki zevrak-ı zerrîn-i mâh-ı nev Deryâ-yı nîl-gûn-ı felekden ‘ ubûr ide 9 Deryâ-yı tab’ -ı pâk-i güher-rîz-i şâhdan Lü’lû-yı fazl u dürr-i kerâmet sudûr ide -421- Fâ’ ilâtün fâ’ ilâtün fâ’ ilâtün fâ’ ilün 1 Ol şeh-i hüsnüñ gözi üzre bakanlar kaşına Sâye-i perr-i hümâ düşmiş sanurlar başına 2 Gayrıdan hâlî anuñ’çün eyledüm dil hânesin Tâ senüñ raht-ı gam-ı ‘ aşkuñ içine taşına 3 Sûret-i zîbâya meyl itsem baña ta’ n eyleme Var sü’ âl it böyle dil-keş nakş iden nakkâşına 4 Bâde-i ‘ aşka vücûdı câmesin rehn itdi Kays Âferînler ol melâmet bezminüñ kallâşına 5 Şöyle aglar merdûm-i çeşmüm ki gark itdi özin Gûyiyâ bir tıfldur ol şimdi girdi yaşına 6 Meclis-i cânâneye sâkî çog alsun bâdeyi Başka bir desti gerek zîrâ rakîbuñ başına 7 Nakş-ı hüsnüñ kimse Bâkî gibi tasvîr itmeye Safha-i eş ’ ârda anca kalemler âşina -422- Fe’ ilâtün fe’ ilâtün fe’ ilâtün fe’ ilün 1 Tutalum mihri görem tal’ at-i dil-ber yirine Kime dil baglayam ol zülf-i mu’ anber yirine 261 2 Giceler sanma sipihr üzre kamerdür görmen Cânumuz ‘ aksi geçer mihr-i münevver yirine 3 Görmese yâr gazabnâk olıcak agyârı Hışm idüp ‘ âşıkın âzârlar itler yirine 4 Yâr işiginde rakîbüñ yirin umma sûfi Baglamaz kimse seni ol kapuda har yirine 5 Isınurdum yirüme nâr-ı firâka nisbet Ben olaydum eger âteşde semender yirine 6 Kafes-i gamda n’ola kaldum ise tûtîvâr Vasf-ı la’ lüñ hele agzumda ya şekker yirine 7 İşigüñ taşı ile hâk-i harîmüñ besdür Bâkî-i haste-dile bâliş ü bister yirine -423- Fe’ ilâtün fe’ ilâtün fe’ ilâtün fe’ ilün 1 Elüm irmez n’ideyin âh o boyı şimşâda İdeyin minneti yirden göke dek feryâda 2 Yazmada nakş-ı ‘ izâruñ müje-i hûn-âlûd Katı çok renk virüpdür kalem-i Bih-zâda 3 Nâle beñzer tenümüñ didi gören tasvîrin Âferîn anı kalemden çıkaran üstâda 4 Sâkıyâ câm-ı şarâb u felek-i bî-encâm Şîşelerdür biri pür-bâd u biri pür-bâde 5 Mey-i nâb ile şarâb olsun iki kâfiyesi Bir gazel söyleyeyin la’ lüne harf-i bâda 6 Rûz-ı şek irdi yakîn geldi meh-i rûze yine Bâdeden reng-pezîr olsa gerek seccâde 7 Mey içüp mest-i müdâm olmayıcak ey Bâkî Ne göñül baglasun âdem bu harâb-âbâda 262 -424- Fe’ ilâtün mefâ’ ilün fe’ ilün 1 Tıfl iken dâyesi kucagında Gül idi kopmaduk budagında 2 Leb-i cânâne gibi gonca-i ter Kopmadı dahı dehr bâgında 3 Ruhuñuñ lâle baş açuk delüsi Hâli sevdası var dimâgında 4 Sadâkat u zekât-ı çeşmüñdür Sîm ü zer nergisüñ çerâgında 5 Bâde haylî alındı meclisde Öpdiler sâkiyi dudagında 6 Sâkî rez duhterinüñ ol engüşt Sîm halhâlidür ayagında 7 İki hançer takınmış ey Bâkî Hasta çeşmi solında sagında -425- Fâ’ ilâtün fâ’ ilâtün fâ’ ilâtün fâ’ ilün 1 Bî-tekellüf yüz sürer her şeb ruh-ı rengînüñe Böyle niçün yüz virürsin dûstum bâlînüñe 2 ‘ Âşık-ı bî-dil ruh-ı zerd ile yasdansun koluñ Yaraşur zerrîn hamâ’ il sâ’ id-i sîmînüñe 3 ‘ Ârızuñ turmaz öper zülf-i siyeh-rû göz göre Hîç yüz virmezsin ammâ ‘âşık-ı miskînüñe 4 Ey nihâl-i bâg-ı hüsn andan ne dadı dalı var La’ 1-i nâbı beñzedürlermiş leb-i şîrînüñe 5 Ey felek ol gözleri şehlâ gamından hâk olan Nergis-i kabrin degişmez hûşe-i Pervînüñe 6 Cilvegâh-ı şâhid-i ma’ nâ olaldan Bâkıyâ Reşk ider âyîneler tab’ -ı safâ-âyînüne 263 -426- Fe’ ilâtün fe’ ilâtün fe’ ilâtün fe’ ilün 1 Gelüñüz yüz tutalum bârgeh-i Gaffâra Cân u dilden gelelüm tevbe vü istigfâra 2 Tutalum Ka’ be-i tevfik-i İlâhî yolını Bu beyâbânda ‘ abes gezmeyelüm âvâre 3 Çarh-ı kec-revde kalur ‘ akl-ı mühendis hayrân Bir yirin uyduramaz cedvele vü pergâra 4 Mülk-i bâkî dir iken bâg-ı İremden çıkdı Yine magrûr olur âdem bu fenâ gülzâra 5 ‘ Aceb ol tâ’ at u takvâ diyü zu’ m itdügümüz Varıcak n’olsa gerekdür nazar-ı Cebbâra 6 Zulmet-i cehlde cevher diyü cem’ itdügümüz Korkum oldur çıka ol rûzda seng-i hâra 7 Bu tasavvurlar eger bâtıl olursa nic’olur Katı hayret yiridür bir gözüñ aç bî-çâre 8 Katı el virdi hevâ gâyet açılduk gâyet İşümüz kaldı kemâl-i kerem-i Settâra 9 Bâkîyi lezzet-i vasluñ tama’ ı söyletdi Tûtiyi şevk-i şekerdür getüren güftâra -427- Mef’ ûlü mefâ’ îlü mefâ’ îlü fa’ ûlün 1 Âyîne-sıfat sâf gerek safha-i sîne Gün gibi ziyâ-güster ola rûy-ı zemîne 2 ‘ Uşşâk idemez ol kad-i mevzûnı der-âgûş Açılmayıcak hayme gibi nice hazîne 3 İnsâf budur kim çıkarup misk-i gazâli İzüñ tozını tolduralar nâfe-i Çîne 4 Âyîne gibi her kese yüz virmesün ol mâh Bir bagrı yanuk ‘ âşıkuñ ugrar nefesine 5 Pürdür güher-i pâk ile mecmû’ a-i Bâkî Deryâ dil-i dânâdur aña sîne sefîne 264 -428- Mef’ ûlü fâ’ ilâtü mefâ’ îlü fâ’ ilün 1 Mestâne düşmişin bu gice sâgar üstine Sâkî-i bezm didi yüzün güller üstine 2 Peykân-ı dûst kala diyü zahm-ı sînede Görseñ nihâl-i tîri nice ditrer üstine 3 Turrañdan indi gamzeñe cân-bâz-ı dil yine Çenberden atdı kendüsini hançer üstine 4 Lâyık budur ki vasf-ı ruhuñ mihr-i âsmân Altun kalemle yaza meh-i enver üstine 5 Nûşîn lebinde hattını kim görse Bâkıyâ Şîrînlik yazıldı sanur şekker üstine -429- Mef’ ûlü fâ’ ilâtü mefâ’ îlü fâ’ ilün 1 Peykânuñ açdı zahmumı cism-i harâbda Güller bitürdi katre-i bârân türâbda 2 Dürdi bisât-ı ‘ ayşı kodı yâdgâr gül Rengin şarâb-ı nâbda bûyın gül-âbda 3 Kan içmek ola bâde-i gül-gûn içilmeye Mollâ-yı ‘ asr böyle mi görmiş kitâbda 4 Cism-i hakîr hâk-i mezelletde pây-mâl Hâtır hevâ-yı dil-ber-i ‘ âlî-cenâbda 5 Bâkî kim ola dirse o şâh-ı felek-cenâb Kemter kemîne südde-i devlet-me’ âbda -430- Fâ’ ilâtün fâ’ ilâtün fâ’ ilâtün fâ’ ilün 1 Câme-hv âb ol âfeti aldukça tenhâ koynına Sanuram ebrüñ girür mâh-ı şeb-ârâ koynına 2 Subh-dem ey fâhte bîhûde efgân eyleme Çün girürsin her gice bir serv-i bâlâ koynına 3 Niçün aglarsın felekden bilsem ey şeb-nem seni Çün girürsin her zamân bir verd-i ra’ nâ koynına 265 4 Dür dişüñ vasfında şi ’ rüm defterin gördi meger Kim sadef mecmû’ asını saldı deryâ koynına 5 Ruhlaruñ şevkıyla pür-dâg itdi Bâkî sînesin Bir avuç berg-i gül-i ter koydı gûya koyn