nedim divanı - 4

III 1. Gelir deyü cihânın şehriyârı bezm-i gülzâra 2. Temâşâ etmek içün yâsemenler çıkdı dîvâra 3. Tebessümle dedi gül-gonca gûş-ı bülbül-i zâra 4. Çırâğan vakti geldi lâlezârın dîdesi rûşen IV 1. Olup gülşen çırâğan ile pür-şevk u neşât-efzâ 2. Zemîni lâlezârın nûrdan tâvûsdur gûyâ 3. Hezâran müjde kim açıldı rûy-ı gonca-i ra‘nâ 4. Çırâğan vakti geldi lâlezârın dîdesi rûşen V 1. Sezâdır kim cihânın pâdişâh-ı mekremetkârı 2. Müşerref ede teşrîf-i hümâyûniyle gülzârı 3. Nedîmin sazlarla okuna bu tâze güftârı 4. Çırâğan vakti geldi lâlezârın dîdesi rûşen 242 34 I 1. Yakın gel kaçma ey şûh-ı cihan hüsnün ıyân olsun 2. Bana her bir nigâhın mâye-i ârâm-ı cân olsun 3. Ruhu gül lebleri mül kâmeti serv-i revân olsun 4. Olursa bâri dil-ber böyle şûh-ı nükte-dân olsun II 1. Seni pinhan sevüp ey nev-nihâl-i bâğ-ı istiğnâ 2. Biraz müddet seninle zevk u sohbet edelim tenhâ 3. Eğer sen gelmez isen sana ben azm ederim ammâ 4. Sakın kendin bu râz ağyârdan dâim nihân olsun III 1. Bu ahd-i zevk u şâdînin gerek kadrin bile âdem 2. Ki diller her zamân olmakdadır bir şevk ile hurrem 3. Nedîmâ vakt-i Cemde olmamışdır böyle hurrem dem 4. Du‘â-yı devlete meşgûl olup dil şâdmân olsun 35 I 1. Sâkiyâ meclise gel cismime gelsin cânım 2. Ahdler tevbeler ol sâgara kurbân olsun 3. Ayağın sakınarak basma aman sultânım 4. Dökülen mey kırılan şîşe-i rindân olsun II 1. Merhabâ etdiğin ellerle revâ mı göreyim 2. Eller emsin o şeker lebleri de ben durayım 3. Bâri lutfeyle â zâlim biricik yüz süreyim 4. Pâyin olmazsa eğer gûşe-i dâmân olsun III 1. Şûhsun neyleyim ammâ ki yalan söylersin 2. Her zamân böyle Nedîmâyı firîb eylersin 3. Hamdır mîve-i vaslım sana olmaz dersin 4. Olsun ey tâze nihâl-i çemen-i cân olsun 36 243 I 1. Andırır kasr-ı cinânı bu dil-i nâ-şâda 2. Nice akmaya gönül su gibi Sa‘d-âbâda 3. Düşürür kevseri ol havz-ı dil-ârâ yâda 4. Nice akmaya gönül su gibi Sa‘d-âbâda II 1. Sürmeli gözlü güzel yüzlü gazâlân anda 2. Zer kemerli beli hançerli cüvânân anda 3. Bâ-husûs aradığım serv-i hırâmân anda 4. Nice akmaya gönül su gibi Sa‘d-âbâda III 1. Görüp ol tarh-ı dil-ârâyı Nedîm-i şeydâ 2. Vasfını eyler iken levh-i sipihre imlâ 3. Dedi bu mısra‘ı bir şâ‘ir-i pâkîze-edâ 4. Nice akmaya gönül su gibi Sa‘d-âbâda 37 I 1. Vasf-ı hüsn ü behceti bir vech ile sığmaz dile 2. Gel Şeref-âbâdı gör şevketlü hünkârım hele 3. Anlanılmaz hak bu kim ârâyişi takrîr ile 4. Gel Şeref-âbâdı gör şevketlü hünkârım hele II 1. Her nefes âb u havâsı câna canlar katmada 2. İntisâbınla cihâna nâz u nahvet satmada 3. Kangı gün teşrîf eder şâhım deyü cân atmada 4. Gel Şeref-âbâdı gör şevketlü hünkârım hele III 1. Anı ziynetler ile yaptırdı sadr-ı a‘zamın 2. Tâ ki açılsın temâşâsiyle tab‘-ı ekremin 3. Lutf u ihsan kıl dirîğ etme efendim makdemin 4. Gel Şeref-âbâdı gör şevketlü hünkârım hele IV 1. Ben kulun sordum Nedîmâdan onun evsâfını 2. Vasf u medh etdi be-gâyet tarhını eşrâfını 244 3. Rûha teşbîh eyledi hattâ havâ-yı sâfını 4. Gel Şeref-âbâdı gör şevketlü hünkârım hele 3827 I 1. Aceb reşk eyledi tab‘ım nevâ-yı andelîbâne 2. Olur mu bülbül olsak biz dahı bir verd-i handâne 3. Açıldı lâleler güller güzeller çıkdı seyrâna 4. Açılsak biz de bir kaç gonca-leblerle gülistâna II 1. Sana dil-dâdeyim ey şûh istersen dil-âzâr ol 2. Eğer yoğ ise de uşşâka rahmin sevdiğim var ol 3. Ne çâre kâil olduk hep cefâ-cûy u sitemkâr ol 4. Ne olur sen heman lutf eyle bizden olma bîgâne III 1. Çeküp bir iki sâgar şîşe-i nâmûsu sındırsak 2. Dil-i serdin biraz uşşâka germ etsek ısındırsak 3. Seni ağyârdan bir iki gün alsak salındırsak 4. Ne var bir turfa satsak serv-i nâzım biz de yârâna IV 1. Aman pek yaralandım ol nigâh-ı şûh-ı evbâşa 2. Kapıldım doğrusu ol yâl ü bâle ol güzel kaşa 3. Geçersen semtimizden yolun uğrarsa Beşiktâşa 4. Efendim gel mürüvvet kıl senindir bende vü hâne V 1. Seni gördüm ki ol şûhun tutup tenhâca dâmânın 2. Meğer kim azm ederdin aşk-ı müşkil râz-ı pinhânın 3. Şetâretlerle gâhî güldürürdün la‘l-i handânın 4. Ne sihr eylerdin ol şûha ne söylerdin Nedîmâne 39 I 1. Cemâl-i bâ-kemâlin buldu revnak nûr u behcetle 2. Tırâş oldun efendim âfiyetler izz ü devletle 27 Bu şiir, sadece T nüshasında vardır. 245 3. Şükürler kim yine buldun kemâl icrâ-yı sünnetle 4. Tırâş oldun efendim âfiyetler izz ü devletle II 1. Değişmem müşk-i Çîne hâk-i pây-i anber-âmîzin 2. Bütün dünyâya vermem ben senin bir mûy-ı nâ-çîzin 3. Hemîşe şevklerle geçsin evkât-ı tarab-rîzin 4. Tırâş oldun efendim âfiyetler izz ü devletle III 1. Sütürre reşk kim devletlü başından bulur devlet 2. Hased mıkrasa kim eyler seninle leb-be-leb sohbet 3. Cebîninden gelir âyînenin ruhsârına ziynet 4. Tırâş oldun efendim âfiyetler izz ü devletle IV 1. Zamânında ser-â-pâ resmi nevdir çünki dünyânın 2. Okunsun bu yeni şarkısı da bâri Nedîmânın 3. Hemîşe olsun efzûn ömrün ile zât-ı zî-şânın 4. Tırâş oldun efendim âfiyetler izz ü devletle 40 I 1. Bir safâ bahş edelim gel şu dil-i nâ-şâda 2. Gidelim serv-i revânım yürü Sa‘d-âbâda 3. İşte üç çifte kayık iskelede âmâde 4. Gidelim serv-i revânım yürü Sa‘d-âbâda II 1. Gülelim oynayalım kâm alalım dünyâdan 2. Mâ-yı tesnîm içelim çeşme-i nev-peydâdan 3. Görelim âb-ı hayât akdığın ejderhâdan 4. Gidelim serv-i revânım yürü Sa‘d-âbâda III 1. Geh varup havz kenârında hırâmân olalım 2. Geh gelüp kasr-ı cinan seyrine hayrân olalım 3. Gâh şarkı okuyup gâh gazel-hân olalım 4. Gidelim serv-i revânım yürü Sa‘d-âbâda 246 IV 1. İzn alup cuma namâzına deyü mâderden 2. Bir gün uğrılıyalım çarh-ı sitem-perverden 3. Dolaşup iskeleye doğru nihan yollardan 4. Gidelim serv-i revânım yürü Sa‘d-âbâda V 1. Bir sen ü bir ben ü bir mutrıb-ı pâkîze-edâ 2. İznin olursa eğer bir de Nedîm-i şeydâ 3. Gayrı yârânı bu günlük edüp ey şûh fedâ 4. Gidelim serv-i revânım yürü Sa‘d-âbâda 41 I 1. Yine bezm-i çemene lâle fürûzan geldi 2. Müjdeler gülşene kim vakt-ı çırağan geldi 3. Bülbül ateş saçarak bezme gazel-hân geldi 4. Müjdeler gülşene kim vakt-ı çırağan geldi II 1. Çıkup ikbâl ile gülzâra şehenşâh-ı cihân 2. İltifâtiyle eder gülleri şâd u handân 3. Lâlezâra gelir elbet yine sultân-ı zaman 4. Müjdeler gülşene kim vakt-ı çırağan geldi III 1. Seyr olup raksı yine dil-ber-i mümtâzların 2. Yine eflâke çıkar nâleleri sâzların 3. Câna âteş bırakır şu‘lesi âvâzların 4. Müjdeler gülşene kim vakt-ı çırağan geldi IV 1. Ney ü santûr u rebâb ü def ü tanbûr ile çeng 2. Nağme-i bülbül ü kumrîye olup hem-âheng 3. Pür eder âlemi şevk u tarab-ı reng-â-reng 4. Müjdeler gülşene kim vakt-ı çırağan geldi V 1. Can-fezâ turra-i hûban gibi zülf-i sünbül 2. Dil-güşâ nazm-ı Nedîmâ gibi ruhsâre-i gül 247 3. Dün gülistanda işitdim ki der idi bülbül 4. Müjdeler gülşene kim vakt-ı çırağan geldi 42 I 1. Sînemi deldi bu gün bir âfet-i çâr-pâreli 2. Gül yanaklı gülgüli kerrâkeli mor hâreli 3. Çifte benli sîm gerdenli güneş ruhsâreli 4. Gül yanaklı gülgüli kerrâkeli mor hâreli II 1. Bir cüvan kâşî sarık sarmış efendim başına 2. Sürme çekmiş ıtr-ı şâhîler sürünmüş kaşına 3. Şimdi girmiş dahı tahmînimde on beş yaşına 4. Gül yanaklı gülgüli kerrâkeli mor hâreli III 1. Şeh-nişinler ziyneti âgûşlar pîrâyesi 2. Dahı bir yıldır yanından ayrılalı dâyesi 3. Sevdiğim gönlüm sürûru ömrümün sermâyesi 4. Gül yanaklı gülgüli kerrâkeli mor hâreli IV 1. Şîvesi nâzı edâsı handesi pek bî-bedel 2. Gerdeni püskürme benli gözleri gâyet güzel 3. Sırma kâkül sîm gerden zülf tel tel ince bel 4. Gül yanaklı gülgüli kerrâkeli mor hâreli V 1. Ol perî-rûyun cefâ-yı çeşm-i cellâdın demem 2. Derd-i aşkıyla Nedîmin âh u feryâdın demem 3. Tarz u tavrın söylesem mâni‘ değil adın demem 4. Gül yanaklı gülgüli kerrâkeli mor hâreli 4328 I 1. Bahâr eyyâmıdır zevk-i gülistan vaktidir şimdi 2. Açıldı lâleler seyr-i çırâğan vaktidir şimdi 3. Çemen faslı nevâ-yı andelîban vaktidir şimdi 28 Bu şiir, sadece T nüshasında vardır. 248 4. Açıldı lâleler seyr-i çırâğan vaktidir şimdi II 1. Getirdi nükhetin bâd-ı sabâ gülzâr-ı dil-cûnun 2. Açıldı ukde-bendi yâsemînin verd-i şeb-bûnun 3. Efendim işte olsun gayr ................hümâyûnun 4. Açıldı lâleler seyr-i çırâğan vaktidir şimdi III 1. Umar teşrîfini gülşen efendim sad hacâletle 2. Derûnu gonca-i şükûfenin hûn oldu hasretle 3. Kerem kıl lutf u ihsân et buyur izz ü sa‘âdetle 4. Açıldı lâleler seyr-i çırâğan vaktidir şimdi IV 1. Ümîd-i makdeminle goncalar oldu ser-efkende 2. Selâma durdular serv-i sehîler râh-ı gülşende 3. Bu mısra‘la terennüm etmede hânende sâzende 4. Açıldı lâleler seyr-i çırâğan vaktidir şimdi V 1. Haber almak içün gülzâra gönderdim sabâyı dün 2. Bakardım kim bahârın cünbüşünden bir haber gelsün 3. Nedîmâ geldi tahkîk olmak üzre söyledi bu gün 4. Açıldı lâleler seyr-i çırâğan vaktidir şimdi 4429 I 1. Var mı bir yer sahn-ı Sa‘d-âbâd-ı nev-peydâ gibi 2. Evce çıkmış bir müferrih kasr per-i ankâ gibi 3. Kad çeküp her bir nihâl-i tâzesi tûbâ gibi 4. Nâz eder uşşâkına mahbûb-ı müstesnâ gibi II 1. Açılup gül-goncalar esdi nesîm-i nev-bahâr 2. Lâle etdi dâğ-ı pinhânın derûnundan âşikâr 3. Seyr-i Sa‘d-âbâda bir kaç def‘a vardık bî-karâr 29 Bu şiir, sadece T nüshasında vardır. 249 4. Gelmedin ey bî-vefâ maksûdun istiğnâ gibi III 1. Nev-bahâr artırmış onun şöyle hüsn ü behcetin 2. Kim bulur sahnında insan rûy-ı cânan hâletin 3. Cedvel-i sîmin hele görsek kemâl-i ziynetin 4. Mevcler ham-der-ham olmuş zülfe-i tuğrâ gibi IV 1. Zevkine aslâ doyulmaz seyrine gelmez gınâ 2. Ana dil-ber gibi dil bakdıkça olur mübtelâ 3. Seyr-i mehtâbı husûsâ pek temâşâ dil-güşâ 4. Ketm olur havz-ı musaffâ şîrden deryâ gibi V 1. Resm-i tarhı bî-nazîr ü hayret-efzâdır onun 2. Gûyiyâ her cânibi bir başka dünyâdır onun 3. Olamaz hakkâ ki vasf-ı medhine kâdir onun 4. Gelse bin şâ‘ir Nedîmâ-yı sühan-pîrâ gibi 250 KOŞMALAR 1 I 1. Sevdiğim cemâlin çünkim göremem 2. Çıkmasın hayâlin dil-i şeydâdan 3. Hâk-i pâye çünki yüzler süremem 4. Alayım peyâmın bâd-ı sabâdan 251 II 1. Kebûd çeşmi bî-rahm etdi nigâhın 2. Âşıkların göğe çıkardı âhın 3. Sordum gerdeninden zülf-i siyâhın 4. Bir cevâb vermedi akdan karadan III 1. Sevdiğim bendene düşerse hidmet 2. Kapında kul olmak cânıma minnet 3. Göre idim sende bûy-ı mahabbet 4. İstediğim budur sen bî-vefâdan IV 1. Nedîmâ hüsnüne olmuşdur âşık 2. Öyle bir âşık kim kavlinde sâdık 3. Kereme ne kadar değilse lâyık 4. Âr etmez efendim şehler gedâdan 230 I 1. Tutasın cihânı Sikender gibi 2. Şevket ile dünyâ dola hünkârım 3. Kapına Ferîdun bir çâker gibi 4. Her ne emredersen n'ola hünkârım II 1. Cihânda lutfunla anıldı adım 2. Senin ihsânınla dâ'imâ şâdım 3. Kapında kullukdur ancak murâdım 4. Almam bu cihânı pula hünkârım III 1. Râm edüp dünyâyı emrine Hudâ 2. Hem-vâre süresin zevk ile safâ 3. Hor u hakîr olup düşmen dâ'imâ 4. İzz ü şânın efzûn ola hünkârım 30 Bu şiir, sadece T nüshasında vardır. 252 IV 1. Dâimâ devletin ber-karâr olup 2. Her zamân müsâ‘id rûzgâr olup 3. Gülşenin hemîşe nev-bahâr olup 4. Türlü türlü ziynet bula hünkârım V 1. Ber-karâr olasın izz ü devletle 2. Nedîmâ kulundur istikâmetle 3. Efendisin dâimâ sıdk-ı niyyetle 4. Medh eylemek düşer kula hünkârım 253 GAZELLER 1 1. Bîgâne gamzen âşıka nâdâna âşinâ Tâ-key tegâfül ey büt-i bîgâne âşinâ 2. Zülfün hayâli cây edeli çeşmim olmadı Gîsû-yı hâb şâne-i müjgâne âşinâ 3. Ser-der hevâ-yı aşkı idi diller olmadan Bâd-ı sabâya kâkül-i cânâne âşinâ 254 4. Ey nüsha-i kemâl idi manzûme-i vücûd Lafz-ı dil olsa ma‘ni-i irfâne âşinâ 5. Kırdı geçirdi tîğ-i nigâhiyle âlemi Çeşmi ne yâd bakdı Nedîmâ ne âşinâ 2 1. Haddeden geçmiş nezâket yâl ü bâl olmuş sana Mey süzülmüş şîşeden ruhsâr-ı âl omuş sana 2. Bûy-ı gül taktir olunmuş nâzın işlenmiş ucu Biri olmuş hoy birisi dest-mâl olmuş sana 3. Sihr ü efsûn ile dolmuşdur derûnun ey kalem Zülf-i Hârûtun demek mümkin ki nâl olmuş sana 4. Şöyle gird olmuş Firengistân birikmiş bir yere Sonra gelmiş gûşe-i ebrûda hâl olmuş sana 5. Ol büt-i tersâ sana mey nûş eder misin demiş El-aman ey dil ne müşkilter su’âl olmuş sana 6. Sen ne câmın mestisin billah kimin hayrânısın Kendin aldırdın gönül n'oldun ne hâl olmuş sana 7. Leblerin mecrûh olur dendân-ı sîn-i bûseden La‘lin öpdürmek bu hâletle muhâl olmuş sana 8. Yok bu şehr içre senin vasf etdiğin dil-ber Nedîm Bir perî-sûret görünmüş bir hayâl olmuş sana 3 1. Gör kadd-i yâri serv-i çeman söylerim sana Bak ol dehâna râz-ı nihan söylerim sana 2. Sorma peyâm-ı la‘lini peymâne duymasın Ey dil tehâlük etme aman söylerim sana 3. Ben şâ‘irim o kâmet-i mevzûnu doğrusu 255 Sevmem desem de belki yalan söylerim sana 4. Vardır huzûra söyleyecek bir sözüm onu A‘da kaçan uyur o zaman söylerim sana 5. Söylenmez ol perî ile seyr-i Hisârımız Zann etme ey dil onu heman söylerim sana 6. Hamdır dü zülfi zülfe-veş onunla bil hemân Ey bâd-ı subh işte nişan söylerim sana 7. Eylerse bana dahı nazar ol hidiv-i ahd Hem-çün Nedîm sihr ü beyan söylerim sana 8. Seyr eyledikçe dâiresin der sipihre mihr İzz ü vakâr u haşmet ü şan söylerim sana 9. Feyz-i nesîm-i lutfu ile gülsitanda gül Gûyâ deyüp durur ki heman söylerim sana 10. Tâ cebhen üzre nakş ederim vasfın âkıbet Ey âftâb işte ıyan söylerim sana 11. Mirrîh heybetini görüp der pesend ile Şekl-i melekde şîr-i jiyan söylerim sana 12. Ey meh rikâbı ol da gör ikbâli ben bunu Her vakt u her zamân u her an söylerim sana 13. Hiç bir nişâne yok o miyân u dehandan Âgâh olursam ey dil ü can söylerim sana 14. Bir kaşı yaya çille-keş-i âh imiş Nedîm Ammâ o şûhu bâri cüvan söylerim sana 431 1. Dile mahabbet-i gîsû-yı yâr olur peydâ Garîbe hâhiş-i dâr u diyâr olur peydâ 31 Bu gazel, sadece AE nüshasında vardır. 256 2. Nedir bu germi-i bâzâr-ı nev-bahâr-ı arûs Açılsa bir gül-i ter bin hezâr olur peydâ 3. Hat-âver olmaya mâdâm o hüsn-i pertev-sûz Yanınca çok eyi gün dostu yâr olur peydâ 4. Güm etse şefkat-i hüsnü şükûh-ı nev-hatlar Siyeh haberde belî iştihâr olur peydâ 5. Düşürme kendini gird-âb-ı inkılâba Nedîm Zaman olur sana da bir kenâr olur peydâ 5 1. Ne aceb eylese feryâd-ı derûnun ifşâ Goncadan söz getirir bülbül-i şeydâya sabâ 2. Yelerek çın seherden geliyor bâd-ı nesîm Gâlibâ zülfü elinden edecekdir şekvâ 3. Oldu murgân ile ezhâr-ı çemen hem-sohbet Sahn-ı gülşende zuhûr etse n'ola vâveylâ 4. Isınup cümle kulûb âb-ı bürûdet gitdi Cilve-rîz olsa aceb mi dönerek arz u semâ 5. Nev-bahâr olsa da bî-çâre Nedîmâ nâ-şâd Rûz-ı mahşerde meger şâd ola bâ-lutf-ı Hudâ 6 1. Çünki bülbülsün gönül bir gülsitan lâzım sana Çünki dil koymuşlar adın dil-sitan lâzım sana 2. Nev-cüvanlık âlemin tâ kim getirsin yâdına Dahı pek pîr olmadan bir nev-cüvan lâzım sana 3. Çünki şâ‘irsin hayâl-i tâzedir senden murâd Pes yeni bir dil-rübâ-yı mû-miyan lâzım sana 257 4. Bir güzel sev sakın ammâ duymasın zâl-ı felek Genc ola amma nihân-ender-nihan lâzım sana 5. Çünki ta‘mîr etdi tali‘ hâne-i virâneni Gayri zâhir bir münâsib mihman lâzım sana 6. Âhuvân-ı ma‘ni-i nev saydına hep cümleden Şimdi bir gîsû-kemend ebrû-keman lâzım sana 7. Çünki tîr-i hecr ile oldun zahmnâk ey gönül Çek çevir kendin ki bir kaşı keman lâzım sana 8. Vasf-ı la‘l-i dilber ise kasdın ey kilk-i beyan Tercemân olmaklığa şîrin-zeban lâzım sana 9. Kıl metâ‘-ı nazmını ârâyiş-i sûk-ı kemâl Ey Nedîm-i pür-hüner zîb-i dükan lâzım sana 7 1. Hem-vâre humla hoş başı câm ile leb-be-leb Ümmü'l-habâyis olsa n'ola duhter-i ineb 2. Sen kim gözümde nûrsun ey şeb-çerâğ-ı nâz Meh gayre gamla âyine-i germ olur bu şeb 3. Kaddin ki ceyş-i işveye şâhım alem çeker Mushaf komak ferâzına hattın değil aceb 4. Defter-keş-i meâ‘yib-i nâs olma merd isen Kıl zâtını nazarlara mecmû‘a-yı edeb 5. Seyret Nedîm o kâmeti kim eylemiş murâd Bu mısra‘-ı resâda mezâmîn-i nâzı hep 8 1. Olunca dîde-i mestin leb-â-leb-i âşûb Düşer vücûd-ı dile lerze-i teb-i âşûb 2. Be-dest-i gamze nüvazişgehidir ol çeşmin Kenâr-ı rûy-ı fezâ tarf-ı gabgab-ı âşûb 258 3. Aceb münâsib ü çespandır ey büt-i tannâz Nigâh-ı mestine vâdî-i mezheb-i âşûb 4. Değil saf-ı müje gâretgerî-i câna gelir Gürûh-ı pâ-be-rikâbân-ı eşheb-i âşûb 5. Nedîm-i zâr gibi der-herâs olur âlem Olunca dîde-i mestin leb-â-leb-i âşûb 9 1. Aşka düşdüm cân u dil müft-i cüvânân oldu hep Sabr u tâkat masraf-ı çâk-ı girîbân oldu hep 2. Açmış oldum sînesin bir kerre ârâm u sükûn Sîneden bilmem ne hâletdir girîzân oldu hep 3. Hâl kâfir zülf kâfir çeşm kâfir el-amân Ser-be-ser iklîm-i hüsnün kafiristân oldu hep 4. Olmadı tenhâca bir işret çemende yâr ile Üstüme göz dikdi nergisler nigehbân oldu hep 5. Gerdeninden sînesinden bûseler etmişdi va‘d Cümlesinden n'eyleyim kâfir peşîmân oldu hep 6. Bir nezâketle açup fes gûşesinden perçemin Şöyle göstermiş ki kim gördüyse hayrân oldu hep 7. Şîve-i güftârı hemşîren mi öğretdi sana Her sözün şîrîn-zebânım cânıma cân oldu hep 8. Sen demişsin kim kimin derdiyle giryandır Nedîm Hep mürüvvetsiz senin derdinle giryân oldu hep 10 1. Barup kûyınga yığlamak tiledim bir sadâ tartup Yügürdi min sârı ol gamze tîğ-i sürme-sâ tartup 2. Alup tîgıngı eliga saçı zırhın salmış arhaya 259 Mining kasdımga kilmiş üç toluk câm-ı safâ tartup 3. O şol âhû közin kılmağ içün kıymac üze kıymac Salar dünbâle nahvet sürmesin ol pür cefâ tartup 4. Ser-i kûyınga barmak ihtiyârım birletür sanman Gönülni iltürüp kuvvet bile zülf-i dütâ tartup 5. Nevâyî rûhı kilkindin Nedîmâ köp tapar lezzet Terennüm eylekecni yanglıg ün salup nevâ tartup 11 1. Cây edeli sînem büt-i dil-cû-yı mahabbet Dil oldu perî-hâne-i câdû-yı mahabbet 2. Hattın nazar-ı âşıka elbette girandır Kıldan ağar ey şûh terâzû-yı mahabbet 3. Ser-mest yatur künc-i dimâğımda safâdan Mecnûnu serâsîme eden bûy-ı mahabbet 4. Bir hâb-ı perîşâna müjem olmadı mahrem Güncîde değil şâneye gîsû-yı mahabbet 5. Düşmekde ciger-pâreleri dâmına çün gird Derkâr gibi sînede cârû-yı mahabbet 6. Eyler kad-i ham-geştemi gerdîde çü dolab Kûhsâr-ı serimden dökülen cûy-ı mahabbet 7. Aşk ehli alup eylese şâyeste Nedîmâ Eş‘ârımı ta‘vîz-i be-bâzû-yı mahabbet 1232 1. Güldür çemen-i sînede dâğ-ı gam-ı hasret Şeb tâ-be-seher eşk-i terim şeb-nem-i hasret 32 Bu gazel, Nedîm Divânı’nın taradığımız yazma nüshalarına yoktur. Sadece Halil Nihad neşrinde mevcuttur (s.136). 260 2. Şundan bir iki çekdiri görsün bize sâkî Bî-zevrak-ı sahbâ geçilir mi yem-i hasret 3. Dîvâne-sıfat hasret olur hâb-ı huzûra Dil olsa hayâlinle eger hem-dem-i hasret 4. Uşşâk usûlüyle nühüft etdi nevâsın Gördü ki çıkış vermedi zîr ü bem-i hasret 5. Gam nuklu melâmet tarabı girye Nedîmi Hûn-âbe-i dildir mey-i nâb-ı dem-i hasret 13 1. Sâk u sürîn ü gabgab u leb meşrebimcedir Ser-tâ-be-pây hâsılı heb meşrebimcedir 2. Bir câm bir de la‘l-i lebin sundu muğ-beçe Pîr-i mugân olası aceb meşrebimcedir 3. Bedr-i tamâmıma nazarın degmesin felek Meclisde ayş u nûş bu şeb meşrebimcedir 4. Sâgar gibi bahâne-i nûş-ı şarâb ile Bûs-ı dehân-ı yâri taleb meşrebimcedir 5. Bezm-i şarâbdan geçemem doğrusu Nedîm İşret tabi‘atımca tarab meşrebimcedir l4 1. Zannetme duhter-i rezi rind ile gizlidir Onunla şeyh efendi de babalı kızlıdır 2. Bintü'l-‘ineb de muğ-beçenin tıpkıdır hemân Bir meşrebi güşâdece kızdır Sakızlıdır 3. Zâhid Sakız şarâbını pinhan çeküp demiş Bîgâne içmesin bu sudan kim sakızlıdır 261 4. Bülbül ağırlık etse n'ola nakd-i şeb-nemi Ebkâr-ı gonca haylî çemenli çeyizlidir 5. Geçmez yolundan öpmeyicek nakş-i pâyini Üftâden ey nihâl-i çemen yollu izlidir 6. Etdi sefîd dîde-i uşşâkı bahr-ı eşk Ol kıç levendi şûh meger Akdenizlidir 7. Hâkister olsa ten yine esrâr-ı kâkülün Mânend-i cevher âyîne-i dilde gizlidir 8. Bu heşt beyt ile yine hakkâ ki ey Nedîm İmzâli-i belâğate kilkin sekizlidir l5 1. Hasta-yı hecrim ben efgân-ı hazînim tâzedir Nev-be-nevdir nâlişim her dem enînim tâzedir 2. Dâğ-ber-dâğ-ı cefâ-yı dehr-i dûnum ben müdâm Nâle vü feryâd u âh-ı âteşînim tâzedir 3. Kasdım etmekdir harâb âh ile bünyâdın benim Her sitem gördükce zîrâ çerhe kînim tâzedir 4. Gâfil-i feyz-i hayât-ı ülfet-i uşşâkdır Dahı ol nev-reste tıfl-ı nâzenînim tâzedir 5. Hâlet-i şevk-ı hayâl-i zülf ile yine Nedîm Fikr-i piç-â-piç-i tab‘-ı hurde-bînim tâzedir l6 1. Sabâ ki dest ura ol zülfe müşk-i nâb kokar Açarsa ukde-i pîrâhenin gül-âb kokar 2. Ne berk-i güldür o leb çiğnesem şeker sanırım Ne goncadır o dehen koklasam şarâb kokar 3. Aceb ne bezmde şeb-zindedâr-ı sohbet idin Henüz nergis-i mestinde bûy-ı hâb kokar 262 4. Nikâb ile göremezken biz onu vâ-hayfâ Rakîb o gerden-i simîni bî-nikâb kokar 5. O ten ki hâk ola aşkın güdâz-ı sûzundan Biten giyâhı dem-i haşre dek kebâb kokar 6. Seni meger ki gül-efsûn-ı nâz terletmiş Ki sîb-i gabgabın ey gonca-leb gül-âb kokar 7. Nedîm sen yine ma‘nî-şikâflıkda mısın Ki nevk-i tîğ-ı kalem hûn-ı intihâb kokar 17 1. Gelişin âşık-ı küstâhını âzâre midir Yohsa pürsîden-i hâl-i dil-i bîmâre midir 2. Böyle âteşle gelüp âb gibi geçmekden Kasdın âzâre mi tatyîb-i dil-i zâre midir 3. Bir geliş geldi ki fark edemedim hayretden Haber-i feth mi burc-ı dile hum-bâre midir 4. Ser-fürû gâhi gehi sahtlik eyler bilmem Bezmime şîşe mi mînâ-yı dile hâre midir 5. Bü'l-aceb hâleti var bilmedik ol şûhu Nedîm Vahşi şâhin mi yahud kumrî-i âvâre midir 18 1. Füsun heman nigeh-i işve-bâza çespandır Kirişme gamze-i âşık-nevâza çespandır 2. O nâzenîn vücûd u o kâmet-i bâlâ Nesîc-i işve vü eksûn-ı nâza çespandır 3. Olursa Kûh-ken ü Kaysa dil n'ola pey-rev Sülûk-ı aşk neşîb ü ferâza çespandır 263 4. Aceb mi dil o siyeh çeşm-i şûha olsa esîr Kebik rübûdegî-i şâh-bâza çespandır 5. Ne gam Nedîm o bütün nâz-ı dil-firîbinden Zebân-ı tab‘ çü harf-i niyâza çespandır 19 1. Lebin bûsun zamân-ı hatt-ı anber-fâm içün saklar Aceb nâzüklük eyler bâdesin ahşam içün saklar 2. Hudâ olsun nigâhdârı derûn-ı sînede âşık Gönül âyînesin bir mâh-ı sîm-endâm içün saklar 3. Dil-i bîmârıma hiç hisse vermez subh gûyâ kim Şeker-hâbın hemân ol gözleri bâdâm içün saklar 4. Hezârı sanmanız hâbide zîr-i bâle minkârın Hayâl-i gonca-i sîr-âbın istişmâm içün saklar 5. Hem-âgûşî-i fincân-ı arakdan kaçmaz ammâ kim Nigîn-i la‘lin ol bâzîçeyi ahşam içün saklar 6. Senindir âkıbet ey dîde-i ter dildeki hûn-âb Ki humlar bâdeyi pinhan da etse câm içün saklar 7. Eder îcâd-ı harf u savt mevce-i hande-i gülden Anı zîr-i lebinde âşıka düşnâm içün saklar 8. Lebin vasfında bir mazmun demişdim reng ü bû sanma Anı ceybinde güller bülbülü ilzâm içün saklar 9. Nedîmâ bu kumâş-ı heft-reng-i âlem-ârâsın Tırâz-ı mesned-i vâlâ-yı heft- ecrâm içün saklar 10. Nice mesned ki bâlâ-yı şafakda mihr onu dâ'im Edüp pûşîde ol sadr-ı mu‘allâ-nâm içün saklar 20 1. Zerre-veş dil pençe-i mihr-i dırahşânındadır Cân u ten çün mevc dest-i kahr-ı ummânındadır 264 2. Çâk çâk olmazsa destinde girîbân-ı seher Rûz-ı haşr ey âh iki destim girîbânındadır 3. Yârin ey âşüfte dil hüsnün nihan tutmaz velîk Var ise billah tekâsül çeşm-i irfânındadır 4. Va‘d-i ferdâ tâ-be-key ey hesti-i nâkıs döğün Çünki feyz-i vuslat-ı câvîd pâyânındadır 5. Dûr olur mu hiç ey pîr-i mugan dâ'im senin Bûy-ı sahbâ-veş dil-i hun-keşte dâmânındadır 6. Sen bat-ı sahbâ değil tâvûs-i kudsîsin Nedîm Kim zuhûr-ı hâletin meclisde cevlânındadır 21 1. Hande-i gonca temâşâ-yı nihâlindendir Tâbiş-i şu‘le gül-i berk-i cemâlindendir 2. Hâlenin reşk ile hûn olduğu ser-tâ-be-kadem O miyâna sarılan kırmızı şâlindendir 3. Deyr-i dil böyle sanem-hâne-i Ferhâr olmak Hep senin ey büt-i nâzende hayâlindendir 4. Döndüğü kâleb-i fersûdeye cism-i zârın Yine ey rûh-ı revan fikr-i visâlindendir 5. Var ise yine Nedîmâ sana bu feyz-i sühan Tûti-i nâtıka-yı şûh-makâlindendir 22 1. Müstezâd-ı işve ol hatt-ı nevin îcâdıdır Zülfünün terkîb-bend-i fitne hâtır-zâdıdır 2. Hârişinden el-aman kâbil mi kim ol âfetin Girye mevc-efzâ-yı âh-ı hançer-i bîdâdıdır 3. Dil mi koydu âh kim hun-keşte-i cevr etmedik 265 Gamze-i dil-dûzun el-hak kârının cellâdıdır 4. Bî-sütun Ferhâda hem-âheng ise Kaysın dahı Nâle-i zencîr usûl-i nağme-i feryâdıdır 5. Resm-i ebrûsun görüp Mânî n'ola reşk eylese Bu Nedîmin nakş-ı nevk-i hâme-i Bihzâdıdır 23 1. Serimde yine bir dâğ-ı heves bağrımda bâşım var Cebîni mâha dest-i redd urur bir ser-tırâşım var 2. Bi-hamdillah ki satl-ı dil-keşinden nem kalır hâlî O zülfün bend-i zencîrindeyim çeşmimde yaşım var 3. Ne havf eylersin ey dil sırr-ı aşkın inkişâfından Benim ol gamze gibi mu‘temed bir râz-dâşım var 4. Keser dermânımı her bir bakışda tîr-i müjgânı Aceb kim dürre-i gamla helâk oldum telâşım var 5. Nedîmâ nâmını mümkin mi nakş ey nevk-i tîğ-i âh Dil-i yâr adlı bir elmâsdan kıymetli taşım var 24 1. Bu imtidâd-ı cevre ki bahtın şitâbı var Mihnet-medâr olan feleğe intisâbı var 2. Mihrin nihân eyledi devran şafak değil Benzer ki âteş-i sitemin iltihâbı var 3. Ser-germî-i niyâz ile dil giryenâk olur Yine hadîka-yı emelin âb u tâbı var 4. Eyler nesîm-i lutfu bize gird-bâd-ı gam Bu rûzgâr-ı bî-mededin inkılâbı var 5. Harf-âşinâ-yı hâl-i dil olmaz leb-i emel Bir âh-ı derdnâk ile şâfi cevâbı var 266 6. Ber-çîde dâmen-i sitem olmuş şitâb ile Serv-i revânımın yine benzer itâbı var 7. Varmağa çok niyâz gerek kûy-ı dil-bere Ey dil vüsûl-ı bâğ-ı behiştin hesâbı var 8. Yokdur Nedîm-i zârda esbâb-ı ârzû Ancak cihanda bir dil-i fırkat-me'âbı var 25 1. Her turrasında bin şiken-i dil-rübâsı var Her bir şikenc-i turrada bin mübtelâsı var 2. Bir pür nemek kirişmesi bir tatlı handesi Bir şekkerîn tekellümü bir hoş edâsı var 3. Seyret beyaz fesde o zülf-i mu‘anberi Şeb-bûyu gör ki berk-i semenden kabâsı var 4. Kim vasfını ne ben diyeyim hod ne sen işit Ammâ biraz vefâcığı nâkıs şurası var 5. Bir çeşmi var ki bir nice yüz bin lisan bilir Bin hem-zebânı hem-demi bin âşinâsı var 6. Bilsen begim ederdi seni eşk bî-karâr Şimdi Nedîmin öylece bir mâcerâsı var 26 1. Murâdın anlarız ol gamzenin iz‘ânımız vardır Belî söz bilmeziz ammâ biraz irfânımız vardır 2. O şûhun sunduğu peymâneyi redd etemeziz elbet Onunla böylece ahd etmişiz peymânımız vardır 3. Münâsibdir sana ey tıfl-ı nâzım hüccetin al gel Beşiktaşa yakın bir hâne-i vîrânımız vardır 4. Elin koy sîne-i billûra rahm et âşıka zîrâ 267 Beyaz üzre bizim de pençe bir fermânımız vardır 5. Güzel sevmekde zâhid müşkilin var ise benden sor Bizim ol fende çok tahkîkimiz itkânımız vardır 6. Kocup her şeb miyânın cânına can katmada ağyâr Behey zâlim sen insâf et bizim de cânımız vardır 7. Sıkılma bezme gel bîgâne yok da‘vetlimiz ancak Nedîmâ bendeniz var bir dahı sultânımız vardır 27 1. Nigeh ki sâkî-i ter-dest bezm-dîdesidir Füsûn u fitne iki câm-ı der-keşîdesidir 2. Bahâr kim güle bir câm-ı lâle-gûn sundu Nihâl-i kaddin onun neş'e-i residesidir 3. O fitne kim onu Hârût uyardı Bâbilde Siyâh gözlerinin hâb-ı ârâmîdesidir 4. Lebin ki nâz ile bir hande eylemişdi henüz Onun çemende girîbân-ı gül derîdesidir 5. Hilâl sandığın ey gırra-meset Cemşîdin Tehî cihanda kalan sâgar-ı keşîdesidir 6. Nedîm reng-i bahârân o lâle-ruhsârın Zamân-ı şermde bir katre-i çekîdesidir 28 1. Sâkiyâ hûşum alan zemzeme-i çeng midir Yohsa destindeki peymâne-i gül-reng midir 2. Nağmene tîr-i nigeh pîş-rev olmakda meger Mutrıb ebrû da kemânınla hem-âheng midir 3. La‘l-i handan mı yahud kûçe-i verd-i terde Dest-i târâc-ı sabâdan çözülen deng midir 268 4. Perde-i şermi giderdin ruh-ı pür-tâbından Kasd o gül-çehreye ey duht-ı ineb reng midir 5. Bir nihânîce tebessüm de mi sığmaz cânâ Söyle billah dehenin tâ o kadar teng midir 6. Lezzetinden nice âb olmadın ol la‘l-i terin Meded ey sâgar-ı yâkût dilin seng midir 7. Ne bu nev-nakş-ı tırâzende Nedîmâ yohsa Üstâd-ı kalemin hâme-i Erjeng midir 29 1. Ol serv-i hoş-hırâmım aceb kangı sûdadır Seyl-i sirişk-i dîdem onu cüst ü cûdadır 2. Görmez hayâl-i hâbda dahı rûy-ı matlabım Ta rûz-ı haşr merdüm-i bahtım gunûdedir 3. Bakmaz fürûğ-ı mihr-i cihan-tâba zerrece Şâm-ı gam içre kaldı dil ol mâh-rûdadır 4. Dâ'im visâl-i dil-beri yâd etmede gönül Mecnun kendi kendi ile güft ü gûdadır 5. Ser-pençe-i gamınla helâk olsa çâre yok Şâh-bâz-ı çeşm-i yâra Nedîm dil-rübûdedir 30 1. Biri biriyle müjgan safları gavgâya girmişdir Nigâh-ı gamze gûyâ sulh içün araya girmişdir 2. İşitdim dür sadef pîrâhenin çâk eyleyüp çıkmış Meger ol dil-ber-i sîmin-beden deryâya girmişdir 3. Dediler şehr-i nâz-âbâd içinde işve sûkunda O tâcir-beççe bir dükkân-ı istiğnâya girmişdir 4. Temâşâ eyleyüp âyîne içre aks-i ruhsârın 269 Kıyâs etdim perîdir sihr ile mînâya girmişdir 5. Fürûğu kûhsâr-ı âheni âb eylemek mümkin Ol âteş kim hayâlinle dil-i şeydâya girmişdir 6. Bugün pek ser-firâz u şâdman gördüm Nedîmâyı Meger kim meclis-i mahdûm-ı bî-hemtâya girmişdir 31 1. Gamzeler ikbâl u şevka günde bin efsûn okur Nikbet-i endûha hattın tebbet-i vârûn okur 2. Kâmetin kûteh sanırlar ayb-bînân-ı heves Nâ-sühanver mısra‘-ı mevzûnu nâ-mevzûn okur 3. Pîş-i ebrûsunda gûyâ kim o gûyâ çeşm-i şûh Bir hicâzî tıfl ki dil-keş-edâdır nûn okur 4. Bilmez âyîn-i şifâ-yı derd-i âşık n'iydügün Bî-haber durmuş tabîb Enmûzec ü Kânûn okur 5. Vâ‘iz-i çeşm-i gürisne piç ü tâb-ı cû‘ ile Mevsim-i iftârda ve't-tîni ve'z-zeytûn okur 6. İki üç harf ile peydâdır Nedîmâ râz-ı aşk Kim onu nâkıs nazarlar geh çirâ geh çün okur 32 1. Mutrıb ki harf-i râzımı gûş-ı rebâba kor Târ-ı kemânı nâle-i dil pîç ü tâba kor 2. Âşık ki nakş eder dil-i pür-cûşa la‘lini Gûyâ kirâs dânesidir kim şarâba kor 3. Reşk-i fürûğ-ı ârızı bir dâğ-ı derddir Kim onu çarh tâ ciger-i âftâba kor 4. Attâr şûhu gerden-i pür-hâlin eğdirüp Bir kabza habb-ı fülfülü kâfûr-ı nâba kor 270 33 1. Cefâ-yi tâli‘-i nâ-sâzkârı benden sor Amân aman sitem-i rûzgârı benden sor 2. Düşüp ümîde neler çekdiğimi ben bilirim Belâ-yı keşmekeş-i intizârı benden sor 3. Bir iki günde ne gaddârlıkların gördüm Felek dedikleri nâ-pâydârı benden sor 4. Zamân-ı va‘d-i tahassürde başkadır âlem O telh şerbet-i şîrin-güvârı benden sor 5. Henüz neş'esini görmeden humâr çeker Nedîm-i dil-şode-i bî-karârı benden sor 34 1. Kad-i bülend mi ömr-i hezâr-sâl midir O la‘l-i nâb mı ser-çeşme-i zülâl midir 2. Şafak mı şebde ya hattında rûy-ı âl midir Subuh sitâresi mi gerdeninde hâl midir 3. Dehen mi nüsha-i hüsnündeki me'âl midir Miyan mı mısra‘-ı kaddindeki hayâl midir 4. İzâr u çeşmine sorsan henüz bilmezler Ki reng-i vesme siyeh-rûy gâze âl midir 5. Tamâm hüsnüne söz yok o âfetin ammâ Aceb serîre-şinâs-ı lisân-ı hâl midir 6. Ya bir nigâha dahı tâb yok mu çeşminde O nâz hastası tâ böyle bî-mecâl midir 7. Heman murâdı tegâfüldür ol bütün yohsa Zebânı beste-i nâz ise çeşmi lâl midir 8. Kemal-i hüsnünü derk eyledikde dil-dârın Önünde mahv-ı vücûd etmemek kemâl midir 271 9. Fürûğ-ı gâze mi billah söyle rûyunda Bu reng ü tâb Hudâ verdiği cemâl midir 10. Leb ü miyandan idi bahsiniz Nedîm ile hep Dahı miyânede ey dil o kîl ü kâl midir 35 1. Zehr-âb çeşmesârı mı bu çeşm-i ter midir Bir sîne sûz-ı şu‘le mi laht-ı ciger midir 2. Çeksem kenâra yâri bakanlar gümân eder Bâzû-yı zer midir görünen zer kemer midir 3. Hurşîd pençesin mi takınmış cebînine Ol zülf-i zerdden dökülen terler midir 4. Âşûb düşdü bezme tutuldu o âftâb Devr-i piyâle fitne-i devr-i kamer midir 5. Nazm-ı terinde böyle güşâyiş nedir Nedîm Tab‘ın senin muhibb-i nesîm-i seher midir 36 1. Bir cebînin bir dahı zülf-i siyeh-fâmın bilir Dil ne subhun fark eder billah ne ahşamın bilir 2. Günde bin kez tevbe etsem i‘itimad etmez yine Şeh-levendim kuvvet-i bâzû-yı ibrâmın bilir 3. Değme bir yanmağla meyl etmez dile ol gamzeler Mestdir ammâ kebâbın puhtesin hâmın bilir 4. Bildiğim hun-rîz ise çeşmi o çerkes-zâdenin Sırf kâfirdir ne îmânın ne islâmın bilir 5. Bûsesinden gayri bir lezzet var öpmekde lebin Âşıka sorsan sebeb ol zevke düşnâmın bilir 6. Hadd-i zâtında duyan âşıkdır onun lezzetin 272 Lebleri düşnâm-ı şîrînin heman nâmın bilir 7. Bezm-i meyde nukle el sunmaz hemân ancak Nedîm Dil-berin unnâb-ı la‘lin çeşm-i bâdâmın bilir 37 1. Hattın ki reşk-i fasl-ı bahârân olup gelir Sermâye-bahş-ı sünbül ü reyhân olup gelir 2. Yâd-ı hatınla neş'e-i hayret derûnuma Çün seyl-i nev-bahâr hurûşân olup gelir 3. Gördüm o serv-kametin ardınca rûz-ı vasl Ömr-i fürû-güzeşte şitâbân olup gelir 4. Dûşîne mülk-i hüsne giden kârbân-ı hûş Gördüm seher ceres gibi nâlân olup gelir 5. Ma‘nî-i tâze kûçe-i dilden zebânıma Yâd-ı lebinle mest-i hırâmân olup gelir 6. Dil hâciyân-ı kûyu miyânında şevk ile Hem-çün çerâğ-ı kâfile sûzân olup gelir 7. Cânâ gözüne hasret-i la‘linle âşıkın Keyfiyyet-i şarâb kızıl kan olup gelir 8. Çıkmış henüz hâne-i âyîneden o mâh Esrâr-ı hüsn ü ânına hayrân olup gelir 9. Uyhuya vardı gözleri dahı o gamzeler Gâretger-i metâ‘-ı dil ü cân olup gelir 10. Pâ-bûsuna tekaddüm içün yine bâd-ı subh Berk-i gül ile dest ü girîbân olup gelir 11. Vasfında müjde sana ki bir kârban sühan Kilk-i Nedîm-i şûhunu cûyân olup gelir 38 273 1. Takdîr ki mebnâ-yı safâ vü gamımızdır Bu bahsde erbâb-ı hikem mülzemimizdir 2. Baş eğmede ancak işimiz tîğ-ı kazâya Teslîm-i rızâ yaramıza merhemimizdir 3. Hep onun ile söyleşiriz râz-ı derûnu Meclisde bizim duhter-i rez mahremimizdir 4. Çıkmadı dehânından onun va‘de-i vuslat El-ân o mu‘ammâ-yı vefâ mübhemimizdir 5. Tarh-efken olan şimdi Nedîmâ bu zemîne Mahdûm-ı felek-mertebe-i efhâmımızdır 39 1. Iyd oldu rûze-i gama iftâr vaktidir Devr-i piyâle geşt-i çemenzâr vaktidir 2. Doğdu sepîde-i seher-i ıyd ba‘d-ezîn Bang-ı horûs-ı tâli‘-i bîdâr vaktidir 3. Germ et fûruğ-ı tâbını ey âftâb-ı nâz Çeşm-i niyâza bahşiş-i envâr vaktidir 4. Versin dehân u rûy u lebin bâğ-ı hüsne zîb Gül faslı lâle mevsimi gül-nâr vaktidir 5. Câm-ı tehî nevâna kulak tutdu sâkiyâ Kul kul terennümâtını tekrâr vaktidir 6. Koy pîş-i ehl-i tab‘a bu şeş beyti ey Nedîm Best ü güşâd-ı şeş-der-i eş‘âr vaktidir 40 1. Hatt-ı leb dîvân-ı hüsne mısra‘-ı bercestedir Anda gûyâ kim dehânın ma‘nî-i ser-bestedir 2. Zâhir olmaz hiç baht-ı tîrede sîmâ-yı şevk Rûyı rengînin şikest-i zengden vârestedir 274 3. Âşiyan-sâz olmak ister murg-ı dil bir bâğa kim Sâhasında nahl-i tûbâ sebze-i nev-restedir 4. Rahne-i âyîne olsun mu pezîrâ-yı kenâd Alma ey âfet ele bîhûde dil eşkestedir 5. Şimdi âlemde kef-i efsûsa hâcet yok Nedîm Dest-i red dest-i taleb dâ'im be-hem peyvestedir 41 1. Tahammül mülkünü yıkdın Hülâgû Han mısın kâfir Aman dünyâyı yakdın âteş-i sûzan mısın kâfir 2. Kız oğlan nâzı nâzın şeh-levend âvâzı âvâzın Belâsın ben de bilmem kız mısın oğlan mısın kâfir 3. Ne ma‘nî gösterir dûşundaki ol âteşîn atlas Ki ya‘ni şu‘le-i can-sûz-ı hüsn ü ân mısın kâfir 4. Nedir bu gizli gizli âhlar çâk-ı girîbanlar Aceb bir şûha sen de âşık-ı nâlan mısın kâfir 5. Sana kimisi cânım kimi cânânım deyü söyler Nesin sen doğru söyle can mısın cânan mısın kâfir 6. Şarâb-ı âteşînin keyfi rûyun şu‘lelendirmiş Bu hâletle çerâğ-ı meclis-i mestan mısın kâfir 7. Niçün sık sık bakarsın böyle mir'ât-ı mücellâya Meger sen dahı kendi hüsnüne hayran mısın kâfir 8. Nedîm-i zârı bir kâfir esîr etmiş işitmişdim Sen ol cellâd-ı dîn düşmen-i îman mısın kâfir 42 1. O zâlimde yine dil-dâde-küşlükden nişan vardır Görürsün hançer-i ebrûsunun nevkinde kan vardır 2. Ser-â-pâ şöyle pürdür nâz u îmâ vü işâretden 275 Sanırsın her ser-i mûyunda çeşm ü ebrûvan vardır 3. Dimâğım tutdu bûy-ı sünbül âgûşumda döndükçe Meger kim dûşunun üstünde bir sünbül-sitan vardır 4. Aman sabr u karârım eyledi yağma o kâfirde Kırık bir ter-zeban ber-ceste nutk-ı bî-aman vardır 5. Nigâhın ebrûvânın görmeden evvel inanmazdım Ki derler nâzdan hançer tegâfülden keman vardır 6. Meger fevvâreden âb-ı letâfet sıçramış çıkmış O rütbe kâmet-i ber-cesten ey şûh-ı cihan vardır 7. Aceb kim nermdir sînen a zâlim neyleyim ammâ İçinde senge benzer bir dil-i nâ-mihriban vardır 8. Nedîmâ hançer-i hun-rîzine sarılmadım derse Açup gör kim kef-i destinde zahm-ı hun-çekan vardır 4333 1. Metâ‘-ı dil ki nessâc-ı fenâ kâlâlarındandır Hüveydâ anda teslîm-i rızâ damgalarındandır 2. Gönül bir bezm-i hâse'l-hâsa mahremdir ki câm-ı Cem Sifâlin pâye-i pây-ı hum-ı sahbâlarındandır 3. Şîkest etdi zücâc-ı tevbemi bir âteşin mey ki Nâsuh ol bâdenin rind-i kadeh-peymâlarındandır 4. Reh-i âmed-şod-ı dil-dârı nemnâk etmedir kârı Sirişk-i dem-be-demler çeşm-i ter sakkâlarındandır 5. Garik-i aşkına çîn-i cebin-i nâzı hubânın Nuhustin mevce-i deryâ-yı istiğnâlarındandır 6. O ebrûlar n'ola olsa perestişgâh-ı deyr-i aşk Bütânın ol sanem mümtâz ü müstesnâlarındandır 33 Bu gazel, Dr. Abdullah Öztemiz’in özel kütüphanesindeki bir şiir mecmuasında vardır. 276 7. Niyâz-ı vasl ile nev-devletân-ı mesned-i nâzın Gam-ı imrûz-ı âşık va'de-i ferdâlarındandır 8. Rakîbe ruhsat-ı ta‘n-ı telâş-ı âşık -ı şeydâ O mâhın gûşe-i ebrû ile imâlarındandır 9. N 'ola tab‘-ı Nedîmi feyz-i ilhâm eylese cûşân Dür-i nazm-ı terin mevvâc olan deryâlarındandır 44 1. Belî hemîşe nigeh nâbe-câ-yı nâz ister Esîri lîk ser-efkende-i niyâz ister 2. Revâc-ı hüsn-i bütan hatt-ı ruh-tırâzende Hemîşe bâl-i hümâ-yı perîde bâz ister 3. Aceb mi âh-keş ü sîne-kûp olursa gönül Mezâk-ı tâze-cünun tarh-ı söz ü sâz ister 4. Düşerdi fitneye teb-lerze-i hirâsânı Desenki seni çeşme-i sitîze-sâz ister 5. Aceb neşîmen-i insâfa var mı cây-ı güzer Mu‘âşirân-ı sühan bezm-i imtiyâz ister 6. Nedîm olmağa şâyân nazra-i tahsîn Bu gûne şâhid-i ma‘nî kirişme-bâz ister 45 1. Sabûn-ı meyle gerd-i keder dilde pâk olur Çirkâbı dahı lây-şûy-ı vehmnâk olur 2. Olmakda hârı hem-ser-i ağyâr ol mehe Bu imtinân ile gül-i ter sîne-çâk olur 3. Bast-ı sımat ederse dahı mîzbân-ı çarh Âşık nemek-çeşîde-i hân-ı helâk olur 4. Yârân aceb mi beste-i nâz-ı hulûs etse 277 Dürhâ-yı nâb rîşte-keş-i insilâk olur 5. Mahsûd-ı sâgar olsa n'ola reng ü tâbişi Gül-gonca reşk-i la‘lin ile sîne-çâk olur 6. Sahbâ-keşâna mâye de şevkmiş Nedîm Engür-i mey ki ser-zede-i tarfnâk olur 46 1. Çeşmin gibi bir sâhir-i pür-gunc bulunmaz Hattın gibi bir nüsha-yı nîrenc bulunmaz 2. Hüdhüd gibi binâ gerek onu arayanlar Virâneye bûm olmağile genc bulunmaz 3. On bir yaşına girmiş o meh-pâreyi gördüm Kim dedi ki âlemde şeş ü penc bulunmaz 4. Limonî hıtâyîde o pistâna nigâh et Hiç böyle celî şa‘şa‘a nârenc bulunmaz 5. Eyyâm-ı hıremde tutalım genc bulunmuş Âdem o zaman neyleyeyim genc bulunmaz 6. Âsân değil ol şûhu azâyimle de teshîr Te'sîrli nîrenc de bî-renc bulunmaz 7. Arzet güherin âsaf-ı zî-şâna Nedîmâ Her bâr bu mesnedde sühan-senc bulunmaz 47 1. Açılmış o gül-çehre olup mest-i ser-endâz Olmuş var ise duhter-i rez perde-ber-endâz 2. Yapsa dil-i virânını üftâde-i aşkın Gâhî olup eyvân-ı visâle kemer-endâz 3. Sevdâ-yı şikest ol nigeh-i zehre-şikâfa Olmak gibidir tîr-i kazâya siper-endâz 278 4. Çâlâk gerek merd-i reh-i aşk ki vardır Her hatvede bir hâ’ile-i pür-ciger-endâz 5. Der kabza edüp kilkini meydân-ı hünerde Hakkâ ki Nedîm oldu bugün haylî ter-endâz 48 1. Sürme-i hat nergis-i gûyâyı hâmûş eylemez Sâki-i âşûb mahmûrun ferâmûş eylemez 2. Zevk-bahş-ı hâb-ı nûşin fikr-i la'lindir senin Gül-şekersiz kahveyi erbâb-ı dil nûş eylemez 3. Edemez kesb-i safâ âyîne-i endâm-veş Ol ki bir kez yâri ser-tâ-pâ der-âgûş eylemez 4. Zâhid-i rubeh-firîb eyler riyâ sahbâya lîk Etdiği bîdâdı nukl-ı meclise mûş eylemez 5. Mürde diller sensiz ey rûh-ı revan peymâneyi Şîre-i cân ile leb-rîz etseler nûş eylemez 6. Şeh-levend-i feyz çıkmaz seyre tâ kim sâkiyâ Bâde-i gül-rengi rahş-ı câme zin-pûş eylemez 7. Çok zamandır peyker-i tîğ-i zebânından Nedîm Hûn-ı nazm-ı tâze deryâlar gibi cûş eylemez 4934 1. Bir dem tegâfül etmez isek bir dem eyleriz Izhâr-ı aşkı yâra hem etmez hem eyleriz 2. Sen bî-haber hayâlin ile gûşelerde biz Tâ subh olunca her gece ayş u dem eyleriz 3. Nâhidi kasd olunsa şikâr eylemek değil Tanbûr-ı bezme zülfünü târ-ı bem eyleriz 34 Bu gazel, sadece AE nüshasında mevcuttur. 279 4. Zâhid ölür gider gam-ı havz-ı behiştden Biz bir kadeh şarâb ile def ‘-i gam eyleriz 5. Sûz-ı cigerle nevk-i hâdengin müzâb edüp Gül-goncazâr-ı zahm-ı dile şeb-nem eyleriz 6. Bir mısra‘-ı resâ deyicek mû-miyânına Mânend-i turre kaddi ham-ender-ham eyleriz 7. Bârîk şef‘ nükteleri cem‘ edüp Nedîm Nâzende şâhid-i sühana perçem eyleriz 50 1. Tamâm olmaz gönül aşk içre geşt-i kûy-ı cânansız Kalır tahsîli nâkıs tıfl-ı hod-kâmın debistansız 2. Rakîb-i nâ-müselmânın da yâ Rab olmasın hasmı O kâfir-beççe-i İslâm-düşmen gibi îmansız 3. Alâyık-bestelik âlemde mahz-ı resm-i mâtemdir Değildir kâbil-i pûşiş kabâ çâk-i girîbansız 4. Nedîmâ bî-vücûduz himmet-i mahdûma muhtâcız Görünmez zerre-i nâ-çizler mihr-i dırahşansız 51 1. Yine bugün acabâ kaç cihan harâb olmuş Ki gûşe-i nigehin mahşer-i itâb olmuş 2. Murâdı fitnenin ancak bir intisâbındır Ya kakülünde şiken ya hatında tâb olmuş 3. Miyan hayâl gibi ince kâmeti mevzûn Aceb nişanlayacak beyt-i intihâb olmuş 4. Dahı geçen aya dek bir hilâl idi bârîk Bu gün sabâh ile gördüm ki âftâb olmuş 5. O ser kalır mı hevâsız ki mutrıb-ı aşkın Elinde bir nice yıl kâse-i rebâb olmuş 280 52 1. Yazanlar peykerim destimde bir kâşî sebû yazmış Aceb meşrebce tahrîr eylemiş el-hak nikû yazmış 2. Miyân-ı yâra dil-cûdur demek kasdeylemiş ammâ Yanılmış hâme-i mutlak-inan dil-cûyu mû yazmış 3. Cüvânım bir lûgat gördüm lisânü'l-aşk nâmında Belin adın murâd âgûşum adın ârzû yazmış 4. Edüp hû hû deyü feryâdına telmih uşşâkın Celî hatla cüvân-ı nâzenînim çifte hû yazmış 5. Nedîmin hak bu kim bu nazmı şevk-âmiz düşdü pek Sanırsın kim durup bir dil-ber ile rû-be-rû yazmış 53 1. Bu şeb uşşâkdan ol meh yine rûyun nihan tutmuş Ki kûyun ser-be-ser hengâme-i şâhım aman tutmuş 2. Değil çeşm-i kebûd ol ebruvânın zîr-i tâkında İki âvâre kumrîdir ki gelmiş âşiyan tutmuş 3. Yürüt peymâneyi cânlar bağışla sen de ey sâki Ki mutrıb râhatü'l-ervâh ile devr-i revan tutmuş 4. Dikiş tutsun mu çâk-i gonca seyr etdikde ruhsârın Tutalım dikdigin nev-nahl-ı gül ey bâğban tutmuş 5. Aceb mi el ayak tutmazsa rindân-ı kadeh-keşde Teb-i endûh-ı hecr ol nâ-tüvânı çok zaman tutmuş 6. O hûn-âşâma etmiş mâcerâ-yı aşkımı işrâb Yine ey dil meger bu dîde-i giryânı kan tutmuş 7. Gelir ol şûh-ı nâzende iki desti yine kande Bir elde sâgar u bir elde câm-ı erguvan tutmuş 8. Bu gün gördüm Nedîmâ geçdi bin nahvetle dil-dârın 281 Kirişme dâmenin destin hınâ-yı hüsn ü ân tutmuş 5435 1. Gönül gül yüzlerin şevkın görüp candan heman geçmiş Meger bir nîm nigâh ile başa haylî duman geçmiş 2. Güzel sevmek bana lâyık tıfılken aşka merdüm ben Beni ta‘n etmiş ol ağyâr serinden bî-güman geçmiş 3. Saçı leylâ ezelden beri şekker-hîz idi sordum Dedi ol va‘d ne gündür aradan çok zaman geçmiş 4. Yolunda pâsbân idim o mâh-ı âlem-ârânın Gözüm hâb aldı duymadım aman ol bî-aman geçmiş 5. Deler her bakışın âşıkların bağrın geçer taşa Hele gayre kıyas etme Nedîme pek yaman geçmiş 55 1. Hayretde koydu hâtır-ı uşşâkı zülf ü hat Gösterdi kâr-ı ef ‘i-i tiryâkı zülf ü hat 2. Bir bâğdır cemâli ki gül-berk-i rûy-ı âl Şeb-bûyu hâl sünbül ü leylâkı zülf ü hat 3. Mu‘ciz ki mihr hem şeb-i yeldâ vü hem bahâr Cem‘ oldu tutup ol ruh-ı berrâkı zülf ü hat 4. Can riştesi biri birisi mâh hâlesi Tutdu netîce enfüs ü âfâkı zülf ü hat 5. Cedvel-keşîde kıt‘a-i yâkuta döndürür Aks eyledikçe câmda ey sâki zülf ü hat 6. Gel cüft ü tâk oynayalım bezm-i vaslda Olsun velîk cüfti ile tâkı zülf ü hat 7. Takup kemend boynuna döndürdü Ka‘beden 35 Bu gazel, sadece Prof. Dr. Mustafa İsen’in özel kütüphanesindeki bir mecmuada vardır. 282 Çekdi çevirdi zâhid-i zerrâkı zülf ü hat 8. Çokdan giderdi Çîne yahud Zengibâra dek Zabt etmeseydi hâtır-ı müştâkı zülf ü hat 9. Birisi şerh yazdı biri etdi tahşiye Alup miyâna hikmetü'l-işrâkı zülf ü hat 10. Varmaz dil ehli zâbite kâziye onların Zencîr-i habsi hüccet-i ıtlâkı zülf ü hat 11. Bir nısf dâireyle iki hatt ile tamâm Gösterdi kâr-ı cümle-i evfâkı zülf ü hat 12. Hem-çün makas dehânını hamyâzegâh edip Çâk etdi şâne-veş dil-i hallâkı zülf ü hat 13. Vasfet hüdâyegânı Nedîmâ yeter yeter Kıldı siyâh çehre-i evrâkı zülf ü hat 14. Ebrû-yı yârı şimdilik onun rikâbına Teşbîh kıl da sonra yine bâki zülf ü hat 15. Gûş eyledikde nâmının İbrâhim olduğun Pûşîde kıldı ka‘be-i uşşâkı zülf ü hat 16. Âgûş-ı pençede hat-ı fermânın andırup Leb-rîz-i hayret eyledi ahdâkı zülf ü hat 17. Esbindeki kutâs ile kalkan gubârının Ancak olur nümûne vü mısdâkı zülf ü hat 18. Eyyâm-ı satvetinde gönül çalmasın deyü Güm kıldı ben dedikleri allâkı zülf ü hat 19. Dün tûğı perçemin alemi mushafın görüp Berketdi can-feşanlığa mîsâkı zülf ü hat 20. Baksak ki şem‘-i bezmine benzer mi rûy-ı yâr Etse güşâde perde-i ığlâkı zülf ü hat 283 21. Tutsun cihânı haşmeti tâ hüsn ile tuta Mülk-i Hıtâyı kişver-i Kıpçakı zülf ü hat 56 1. Rûy-ı meh-tâbın ne dem görsem gelir kalbe neşât Tâ ezelden etmiş ey meh-rû seninle irtibât 2. Gamze-i fettânın ile eyleme hergîz nigâh Gâh geh uşşâk ile eyle mizâc-ı inbisât 3. Ey süvâr-ı esb-i nâzım senden olmaz can dirîğ Kande kaldı rahş-ı râhat-bahş ile râhat bısât 4. Da‘vet etdim hâneme ol şehr-i hüsnün şâhını Murg-ı cânı sîha sancup özr ile çekdim sımât 5. Yârsiz gülzâr seyri nîşterdir çeşmime Yâr ile olunca Okmeydânıdır semm-i hıyât 6. Ol perîyle etdigim âlem gelince hâtıra Eşk-i çeşm-i hun-feşânım cûş eder mânend-i Şat 7. İhtiyâr eyle yerin gâyet ile olsun güzel Her melek-manzar ile kılma Nedîmâ ihtilât 57 1. Bezm-i tahkîkde can gûş u gönül dîde gerek Görünen gûş u çeşm meclis-i taklîde gerek 2. Sâkiyâ bâdeyi sen âşık-ı cûşendeye sun Hamdır zâhide ammâ mey-i cûşîde gerek 3. Şöyle pinhan gidesin kûyuna cânânın kim Râh ol hem-demin ammâ o da hâbîde gerek 4. Olsa bir bezmde nezzâreye şâyeste kalîl Öyle bezme varanın bir gözü pûşîde gerek 284 5. Der-kemindir sipeh-i hat sakın ey zülf-i dırâz Reh-zeni hâr olanın dâmeni ber-çîde gerek 6. Sözü az söyle ağır söyle Nedîmâ ki sühan Zer gibi sayılı gevher gibi sencîde gerek 58 1. Hele ıyd oldu ol gül-gonca handân olduğun gördük Dimâğ-ı telh-kâmın şekkeristân olduğun gördük 2. O sîm-endâmı aldık halka-yı âgûşa bir kerre O elmâsın hele zîb-i nigîndân olduğun gördük 3. Meh ü mihrin senin olsun felek biz ıydgehlerde Hilâl ebrûların hurşîd-i tâbân olduğun gördük 4. O kâfir-beççe bir peymâne sundu kim alup Derûn-ı lâleden âteş fürûzân olduğun gördük 5. Niyâz u nâz u nûş u bahş u ibrâm-ı kenâr u bûs Bu gün meclisde zevkın böyle tûfân olduğun gördük 6. Gülistan görmedik gül kokmadık ammâ ruhun meyden Gül-ender-gül gülistan-der-gülistân olduğun gördük 7. Yalan olmaz o şûhun görmedik mey içdiğin ammâ Bir iki kerrecik hem-bezm-i mestân olduğun gördük 8. Bi-hamdillah yine kilk-i Nedîmâ-yı sühan-sâzın Gazel-perdâz-ı bezm-i sadr-ı zî-şân olduğun gördük 59 1. Düşdü müjen hadîsi zebân-ı sinâna dek Gitdi kaşın havâdisi gûş-ı kemâna dek 2. Bir mutrıb olsa bana ki her harfi sînemi Çâk eyleyüp zeban komasa el-amâna dek 3. Bir nağme olsa kâse-i tanbûra sığmayup Mevc ursa kasr önündeki şâd-ı revâna dek 285 4. Mıstarlı kâğıd üzre yazup nazmı gûyiyâ Teşyî‘ eder edâyı kalem nerdübâna dek 5. Câm-ı lebiyle mest edüp evvel edâların Mestâne sonra gönderir âgûş-ı câna dek 6. Deste yine o nây-ı Irâkîyi al Nedîm Gitsin nevâ-yı nazm-ı nevin Isfahâna dek 60 1. Fırka-i erbâb-ı dilden zümre-i zühhâda dek Hep esîrindir begim hatta dil-i nâ-şâda dek 2. Şöyle mest olmuş ki açılmış girîbân-ı kabâ Nâfdan tâ bendgâh-ı hançer-i fûlâda dek 3. Mâ-melek şeyhim bütün hammâra rehn olmuş gibi Delk-ı peşminden müzehheb nüsha-i evrâda dek 4. Göksu bir nâ-hoş havâ şimdi Çubuklu pek zihâm Sevdigim tenhâca çekdirsek mi Sa‘d-âbâda dek 5. Şöyledir kaht-ı tahammül sîne-i tengimde kim Yetmez olmuşdur nefes bir âteşin feryâda dek 6. Kilk-i ayyârın aceb nâ-refte râh açdı Nedîm Hâne-i endîşeden gül-zâr-ı isti‘dâda dek 61 1. O tıflı gör ne kıyâmet nigâr olur giderek Hırâmı düşmen-i sabr u karâr olur giderek 2. Koyun şarâb-ı mahabbetle kendüden gitsin Zaman gelir bu gönül hûş-yâr olur giderek 3. Tarîk-ı aşkda pâ-mâl-i sâlikân ol kim Bir iki nakş-ı kadem reh-güzâr olur giderek 4. Hayâl-i serv-i kadinle kalır giderse bu eşk 286 Fezâ-yı sînede bir cûybâr olur giderek 5. Geçen bu duzah-ı endûhdan selâmetle Behişte her kademinde düçâr olur giderek 6. Olursa pey-rev o çâpük-süvâr-ı nazma Nedîm Semend-i tab‘ı aceb râhvâr olur giderek 6236 1. Ne çekmişiz hele def‘-i humâr edinceye dek Bu gûne tarh-ı gam-ı rûzgâr edinceye dek 2. Ne denlü hidmetimiz geçdi âstânesine Fakîre pîr-i mugan i‘tibâr edinceye dek 3. Hesâbı var mı düşen hâke dâne-i eşkin Felekde murg-ı safâyı şikâr edinceye dek 4. Huzûr-ı izzete yüz yerde arz-ı hâl etdi O serv-i dil-keşi dil der-kenâr edinceye dek 5. Neler çeker ramazân içre ıyde dek göresin Nedîm terk-i mey-i hoş-güvâr edinceye dek 63 1. Düzdü fasl-ı sayf işret-hânesin bülbüllerin Dinlesin gül na‘ra-i mestânesin bülbüllerin 2. Bir devât-ı sürhdür tahrîr-i râz-ı firkate Sanma hûn-ı eşk ile pür lânesin bülbüllerin 3. Jaj-hâyî zanneder her nâ-şinâs-ı aşk lîk Âşıkân efsun bilir efsânesin bülbüllerin 4. Sanma pür-şeb-nem gülü sâki-i ebr-i nev-bahâr Etdi lebrîz-i arak peymânesin bülbüllerin 5. Nağmekârî-i sarîr-i nây-ı kilkinle Nedîm 36 Bu gazel, sadece AE nüshasında vardır. 287 Şevk-yâb etdin dil-i divânesin bülbüllerin 64 1. Nice teşbîh olunsun erguvâna rûy-ı gül-gûnun Onun hüsnü sebük-rev rengi ammâ dâ'imâ bunun 2. Ser-i jûlîdesin bulmazsa bîdin ser-nigûn eyler Komaz başın esen bu rûzgâr elbette Mecnûnun 3. Sipihr-i dun siyeh-dil bâde-i nahvetle sen kanzîl Humâr-ı gussâdan kan ağlar ey sâki ciger-hûnun 4. Eder sâhib-ayâran bir birinin kadrini tekmîl Terâzû-yı digerdir yine mi‘yârı terâzûnun 5. Günâhı tevbe etmez şüst ü şû eşk-i nedâmetsiz Belî germiyyet-i âb iledir te'sîri sâbûnun 6. Kalır âlemde ehl-i aşkdan bir yâdgâr elbet Ser-i jûlîde mûyundan nişandır bîdi Mecnûnun 7. Olur mefhûm her şîrînin olmak telh encâmı Kelâm-ı Hakda der-pey gelmesinden tîn zeytûnun 8. Nedîmâ lutf-ı Bârî-i musavverle olur bir gün Büt-i âmâle bir ber-geşte müjgan baht-ı vârûnun 65 1. Revâc-ı mihri şikest etdi sîne-i sâfın Amûd-ı subha halel verdi sâk-ı şeffâfın 2. Tutar göbek borusu goncayı açıldıkça Şikâf-ı pîreheninden o gül gibi nâfın 3. Topukların göricek mest olup safâsından Pabuç gibi açılup kaldı ağzı haffâfın 4. Meger lebin sühan-ı tâze meşk eder ki yine Şeker-tırâşelerinden pür olmuş etrâfın 288 5. İçinde bir gümüş âyîne cilve etmeyicek Nedir safâsı Nedîmâ kabâ-yı zer-bâfın 66 1. Hasteliklerden aman görmeye çeşm-i siyehin Mûmiyâ bulmaya âlemde şikest-i külehin 2. Sen ki âgâz edesin gerdişe çün nûr-ı nigâh Perde-i çeşm-i perî-zâde döner cilvegehin 3. Hançeristân-ı müjenden güzer eyler bî-bâk Bü'l-aceb düzd-i cigerdârdır el-hak nigehin 4. Âh ile def‘ eder erbâb-ı derun sûz-ı dilin Serd olur germ havâlarda suyu çehin 5. Sende ey kilk-i Nedîmâ ne bu sûz-ı takrîr Kûçe-i hâne-i âyîne midir şâh-rehin 67 1. Nâz olur dem-beste çeşm-i nîm-hâbından senin Şerm eder reng-i tebessüm la‘l-i nâbından senin 2. Açılır elbet nesîm-i nev-bahâr essin hele Bend-i dil muhkem değil bend-i nikâbından senin 3. Zâhidâ ma‘zûr tut cildinde sıklet var biraz Gılzetin fehm olunur hacm-i kitâbından senin 4. Bezme bir dahı dönüp gelmek değildi niyyetin Gitdiğin vakt anladım ömrüm şitâbından senin 5. Zülf-i pür-çîninle hem-dûş oldu cânâ kad çeküp Sünbül-i hâb-ı tegâfül câme-hâbından senin 6. Çeh değil sîb-i zenahdânında yer kalmış Nedîm Zahm-i engüşt-i nigâh-ı intihâbından senin 68 1. Çokdan ey sâki gelüp sînemde mihmân olmadın 289 Derdime destindeki sâgarla dermân olmadın 2. Mâhsın mehden güzelsin belki ammâ neyleyim Âh bir şeb burc-ı âgûşumda tâbân olmadın 3. Geldi mülk-i hüsnüne hatt-ı siyeh mushaf-be-dest Sen dahı ey kâfir-i nahvet müselmân olmadın 4. Hayli demdir kim belin kocmağa kasd etdikçe ben Nâz ile benden yine bana girîzân olmadın 5. Kande buldun böyle dil-keş nazmı hayrânım Nedîm Câm-ı mey nûş etmedin hem-bezm-i cânân olmadın 69 1. Cûş-ı mey şeydâsıdır keyfiyyet-i güftârımın Hande-i gül mestidir peymâne-i ser-şârımın 2. Neşve-i mey dâmen-i destimde bir ser-çeşmedir Câm-ı Cem bir lâle-i hod-rûsudur kûhsârımın 3. Vasf-ı kaddinle kıyâmetler kopardım şöyle kim Mihr-i mahşer şemse-i dîvânıdır eş‘ârımın 4. Bü'l-aceb kâşâne-i nûrum ki tâb-ı âftâb Mevce-i deryâ-fürûğ-ı tâbıdır dîvârımın 5. Vasf eden subh-ı bahârın safvet-i tab‘ın Nedîm Görmemişdir cûşiş-i feyzin dil-i bîdârımın 70 1. Sîne-i tengde bend et hele evvel nefesin Sonra gör himmet-i vâlâsını feryâd-resin 2. Murg-ı âvâreyi âmâde-i pervâz edegör Dest-i eyyâm şikest etmeden evvel kafesin 3. Mekteb-i sînede bir tıfl-ı havâyîdir dil Kim henüz anlamamış farkını aşk u hevesin 290 4. Bunca demdir ki gülün eyledi bülbülden dûr Dâd elinden bu şikest olası künc-i kafesin 5. Himmet ey kâfile-sâlâr-ı tarîkat tâ çend Dûrdan gûşumu pür-şûr ede bang-ı ceresin 6. Beni tâ şöyle harâb eyle ki sâki dilde Neş'e-i mey sayam endûhunu bîm-i asesin 7. Sıdka sarf edegör enfâsını çün subh Nedîm Matla‘-ı mihr ola tâ kim nefes-i bâz-pesin 71 1. Olsa da hâmûş la‘l-i işve-perdâzın senin Lâl eder Hârûtu çeşmân-ı sühan-sâzın senin 2. Mısra‘-ı mevzundur ammâ nâ-resâdır serv-i bâğ Eyleye tazmin meger kadd-i ser-efrâzın senin 3. Âşıka kasdın nümâyân olmamak mümkin midir Ol nigâh-ı sad-zebandır çünki gammâzın senin 4. Bir nigâh-ı âşinâ besdir bize muğ-beççeden Ba‘d-ezin ey duhter-i rez çekmeziz nâzın senin 5. Bahtı bîdâr etmek âsandır hemân olsun bülend Ey harûs-ı nâle-i şeb-gîr âvâzın senin 6. Gûşe-i ebrû-yı dil-berden yaman oldu Nedîm Şîve-i dil-dûz-ı nevk-i kilk-i tannâzın senin 72 1. Beççe-i muğ cûş-ı mey mâhiyyetin olmuş senin Sen mey olmuşsun tarab hâsiyyetin olmuş senin 2. Nâzı âb etmiş de bir fevvâre resm etmiş hayâl İşte ol sudur atılmış kâmetin olmuş senin 3. Tîgı mirrîhin n'ola ser-tîz olursa bunca yıl Hidmet etmiş sana nâz u nahvetin olmuş senin 291 4. Kaddi bârîk ü medîd o rütbe kim sandım Nedîm Hem-ser-i medd-i nigâh-ı hasretin olmuş senin 73 1. La‘l-i nâbın çâşnî-senc-i itâb etmez misin Lutf edüp kahr ile olsun bir hitâb etmez misin 2. Kâmetin seyreyle insâf et o bâlâ mısra‘ı Zâhidâ sen şâ‘ir olsan intihâb etmez misin 3. Perde-pûş oldukda hat ruhsârına fikr et hele Etdiğin işlerden ey meh-rû hicâb etmez misin 4. Gâh engüşt-i muhannâsın gehî la‘lin emüp Dâne-i unnâb ile nûş-ı şarâb etmez misin 5. İşte subh oldu aman mestânesin kâfir yeter Ba‘d-ezin bir lahza meyl-i câme-hâb etmez misin 6. Yok mu bir lutfun Nedîm-i zârına ıyd üstüdür Defter-i hicrânı sultânım hesâb etmez misin 74 1. Ey turra bâğ-ı hüsnde sünbül müsün nesin Ey hâl-ı fitne yohsa karanfül müsün nesin 2. Ey hâl pâsbânı mısın sen o gerdenin Kâfûr içinde habbe-i fülfül müsün nesin 3. Ebrûlar üzre bir dahı sarkup görünmedin Ey kâkül âşinâ-yı tekâsül müsün nesin 4. Feryâd ey kirişme amân ey nigâh amân Zehr-i hıred belâ-yı tahammül müsün nesin 5. Ey hat seninle hüsn-i ruh u leb güşâdedir Sen şârih-i kitâb-ı Gül ü Mül müsün nesin 6. Lutfet yetişsin ol kad-i bâlâya destimiz 292 Gel gel yetiş aman ki tegâfül müsün nesin 7. Ey reng-i çehre ben hele farkında âcizim Gül-penbe yâ ki sürh ya gül gül müsün nesin 8. Hoşdur tekerrürün dile ey lehce-i Nedîm Bilmem gülû-yı şîşede kul kul musun nesin 75 1. Müşîr-i hücceti Hak dergehinde nevvâbın Kütübde surh ile tahrîr olunması bâbın 2. Ne hâcet etmege bir gayri vech ile teşbîh Eli kiri yetişir yüz karası kullâbın 3. Beyâz-ı gerden-i mînâ vü gerden-i sâki Safâsın etdi dü-bâlâ bu gece mehtâbın 4. Netîce vermese sevdâ-yı zülfü dilde n'ola Güsistedir ser-i kârı hemîşe mûtâbın 5. Ne hoş nümâyiş olur rûy-ı bahre bu zevrâk Bat-ı şarâb iledir zevki âlem-i âbın 6. Enîs-i saf-dilân ol dilersen âsâyiş Bakup safâsına âyîne içre sîmâbın 76 1. Ol perî-rû âşıka râm olsa da mâni‘ değil Gündüzün olmazsa ahşam olsa da mâni' değil 2. Sîne sâf olsun heman rayb ü riyâdan zâhidâ Elde tesbîhe bedel câm olsa da mâni‘ değil 3. Hüsnünü seyreyleyim de gördüğüm yer ol gülü Gülsitân olmazsa hammâm olsa da mâni‘ değil 4. Bana pistanlar turunc olsun heman-dem neyleyim Ruhları gül çeşmi bâdâm olsa da mâni‘ değil 293 5. Ey büt-i attâr bana hâl-i müşkînin gibi Anber olsun da biraz hâm olsa da mâni‘ değil 6. Dil-rübânın hûnu germ olsun heman etvârı nerm Mübtelâ-yı câm-ı gül-fâm olsa da mâni‘ değil 7. Sen dolu üç def‘'acık çek câmı da sonra senin Vuslatın muhtâc-ı ibrâm olsa da mâni‘ değil 8. Pek umar teşrîfini ıydın ikinci gün Nedîm Gündüzün olmazsa ahşam olsa da mâni‘ değil 77 1. Tezerv-i hoş-hırâmım sînem olsun cilvegâhın gel Hümâ-veş sâye salsın başıma zülf-i siyâhın gel 2. Güşâd et tügmemi pirâhenim aç sînemi yokla Hele gör neylemişdir bana şemşîr-i nigâhın gel 3. Benimdir suç ki vardım bezme verdim sana can nakdin Senin yokdur efendim bunda hiç cürm ü günâhın gel 4. Tezerv-i şûhsun bin nâz ile reftâra âgâz et Gül olsun nakş-ı pâyin gülşen olsun şâh-râhın gel 5. Şeb-i meh-tâbda ey âftâb-ı burc-ı istiğnâ Çıkup tahte's-semâda kadrini pest eyle mâhın gel 78 1. Esdikçe bâd-ı subh perîşansın ey gönül Benzer esîr-i turra-i cânansın ey gönül 2. Gül mevsiminde tevbe-i meyden benim gibi Zannım budur ki sen de peşîmansın ey gönül 3. Eşkimde böyle şu‘le nedendir meger ki sen Çün sûz u tâb giryede pinhansın ey gönül 4. Ben sana bâde içme güzel sevme mi dedim Benden niçün bu gûne girîzansın ey gönül 294 5. Bigânedir mu‘âmeleniz akl u hûş ile Gûyâ derûn-ı sînede mihmansın ey gönül 6. Âyîne oldu bir nigeh-i hayretinle âb Billah ne saht âteş-i sûzansın ey gönül 7. Hac yollarında meş‘ale-i kârban gibi Erbâb-ı aşk içinde nümâyansın ey gönül 8. Feyz âşiyânı mihr-i hüner cilvegâhısın Subh-ı bahâr-ı şevke girîbansın ey gönül 9. Peymâne-i mahabbeti sundun Nedîme çün Lutf eyle alma câmı biraz kansın ey gönül 79 1. Hücûm-ı nâle-i şeb-gîrden zâlim haberdâr ol Beni bîmâr-ı hicrân eyledin sen dahı bîmâr ol 2. Varup bir derdmendi aldayup mekr etme tek kâfir Dilersen âdem öldür yara kes kan iç ciğer-hâr ol 3. Çözülmüş tügmeler çâk-i girîban nâfa dek inmiş Buna sabr olunur mu zâhidâ sen âşık-ı zâr ol 4. Heman ser-meclis-i rindâna gelmendir senin matlûb Gel ey bîgâne-meşreb bâde içmezsen kadehkâr ol 5. Olur bir gün ki sen de yok demezsin tâlib-i vasla Heman doğrusu ömrüm hâsılı âlemde sen vâr ol 6. Ola cânâne vü peymâne de el vermeye fursat Nedir bu cevrin adı ey sipihr-i dun nigunsâr ol 7. Nedîmânın sözü ancak budur ey âfet-i devrân Gözün gibi beni bîmâr kıldın sen de bîmâr ol 80 1. Heman bezm-i cihanda râzdâr-ı dîde vü gûş ol 295 Misâl-i şu‘le ser-tâ-pâ zebân olsan da hâmûş ol 2. Hod-ârâyî değildir şîve-i rûşen-dilân ey dil Safâ-yi kalb ile âyîneye bak da nemed-pûş ol 3. Gönül ser-germi-i câm-ı musaffâ güçdür ammâ kim Gehî âlâyiş-i bezmi temâşâ kıl da medhûş ol 4. Olur elbette meftûn-ı çelîpâ ol büt-i tersâ Kenâr etmek dilersen dâ'ima be-güşâde-âgûş ol 5. Olur bu rûzgâr elbet müsâ‘id cevherin arza Heman sen hem-çü deryâ dâ'imâ âmâde-i cûş ol 6. Ne var sâyende feyz-i âlem-i bâlâyı seyr etsin Nedîme ol ser-âmed kadd ile bir kerre hem-dûş ol 81 1. Gel ey esîr-i zülf-i perîşânın olduğum Bilmez misin rübûde-i çevgânın olduğum 2. Tâvûslar gibi çemenistâna çık yürü Ey men fedâ-yı hâlet-i cevlânın olduğum 3. Gördükçe bendeni bu şeker-handeler nedir Bildin mi tûti-i şekeristânın olduğum 4. Âğyâr korhusundan efendim bilir misin Meclisde tâ-be-subh nigehbânın olduğum 5. Pek istedi efendimi ıydın üçüncü gün Lutf eyle gel Nedîmine kurbânın olduğum 8237 1. Tîğ-i ebrû-yı siyehkârına kurbân olayım Hançer-i gamze-i ayyârına kurbân olayım 2. Biricik söyle aman nâz ile öldürme beni 37 Bu gazel, sadece T nüshasında vardır. 296 Ben senin şîve-i güftârına kurbân olayım 3. Sîneme zahmı sen açdın yine etdin inkâr O tebessüm ile inkârına kurbân olayım 4. Desem ol şûha çözerken kemerin mestâne Sevdiğim hançer-i gaddârına kurbân olayım 5. Ben de ey şûh Nedîmâ gibi billah senin Bend-i gîsû-yı girîh-dârına kurbân olayım 83 1. Ben kimseye açılmaz idim dâmenin olsam Kim görür idi sîneni pîrâhenin olsam 2. Şem‘ olmaz isem bezmine bu sûz ile bârî Dergâhına bir meş‘ale-i rûşenin olsam 3. Dâ'im arayan bulsa cüvânım seni bende Bir gonca gül olsam da senin gülşenin olsam 4. Destîde kadehde doyamam görmeğe bârî Ey gevher-i şeffâf senin mahzenin olsam 5. Dögülmeğe sögülmeğe kul olmaga billah Hep kâ'ilim ammâ ki efendim senin olsam 6. Çeşmânının öğrensem o kâfirce nigâhın Bir lâhza Nedîm-i nigeh-i pür-fenin olsam 84 1. Tâ ki çerb-i leb-i şîrînin ile medhûşum Sâkiyâ câm-ı mey-i telhe değişmem nûşum 2. Âh ey kâfir-i nahvet ne kaçarsın bilmem Çâk-i mihrâb mıdır yohsa benim âgûşum 3. Beni gird-âba salup yâra bu şeb tenhâca Gitdiler zevrak-ı sahbâ ile akl u hûşum 297 4. Bir dem âh etmesem âteşkede-i derd eyler Cûşiş-i laht-ı ciger zîr-i leb-i hâmûşum 5. Neş'e-i hûn-ı ciger gözde gözüm sâgarda Gamze reşk etdi görüp cilve-i nûş-â-nûşum 6. Bir siyeh-mesti ser-endahte etmek dilerim Bâde-veş geldi Nedîmâ yine vakt-i cûşum 85 1. O düzd-i gamze tutdu işte sad çâk etdi dâmânım Amân ey çeşm-i gîrâ bâri sen koyver girîbânım 2. Ne hâlet var o şûhun nahl-i kadd-i can-fezâsında Ki reftârın görüp yoldan döner ömr-i şitâbânım 3. Hayâl etdikçe rûyun tâ seher ol dâmen-i zülfe Sarıldı rîşe-i reyhan gibi hâb-ı perîşânım 4. Görüp ellerle mey nûş etdiğin lâyık mıdır zâlim Ola sîh-i kebâb-ı laht-ı dil her nevk-i müjgânım 5. Nedîmâ şi‘rimi tertîb ederdim korkarım ammâ Yaka nazmımdaki sûz u güdâz evrâk-ı dîvânım 8638 1. Dil nakdini bir dil-ber-i mümtâza düşürdüm Kâlâ-yı visâlin hele pek aza düşürdüm 2. Takrîr edemem zülf-i perişânını yârin Dil murgunu ol serv-i ser-efrâza düşürdüm 3. Soydum o mehin câmesini bûsesin aldım Vakt oldu müsâ‘id günümü yaza düşürdüm 4. Âzâde iken zülf-i girîh-gîr-i bütandan Murg-ı dili ol pençe-i şehbâza düşürdüm 38 Bu gazel, sadece T nüshasında vardır. 298 5. Eğdim hele bin nâz ile ol nahl-ı cefâyı Aldım ruhı şeftâlisini tâze düşürdüm 6. Eş‘ârımı gördükde Nedîm eyledi tahsîn Âfâka bu şarkıyla bir âvâze düşürdüm 87 1. Yine bâlîn-i hâb-ı işve zîr-i ser midir bilmem Henüz ol tıfl-ı nâzım nakş-ı gül-bister midir bilmem 2. Perîşân oldu gitdi nağmeler gördükçe gîsûsun Meger mutrıb da ol zencîre der-çenber midir bilmem 3. Müdâvâ-yı dil-i mecrûha bür'ü's-sâ‘adır el-hak Zülâl-i la‘l-i hatt-âverdi nîlüfer midir bilmem 4. Bilinmez ölmedikçe kadri isbât-ı vücûd etmez Mihekk-i nakd-ı âşık âhenin hançer midir bilmem 5. Heman ben meclis-i meyde senin hayrânınam sâkî Hazef mi gördüğüm âyîne mi sâgar mıdır bilmem 6. Dimâğ-ı cânı reşk-i bender-i Çîn eyledi cânâ Şemîm-i gîsûvânın genc-i bâd-âver midir bilmem 7. Nedîm el-hak aceb şîrîn edâsın vasf-ı la‘linde Elinde hâme-i ma‘nî mi ney-sükker midir bilmem 88 1. Ey tıfl-ı nâz bir gece mihmânım ol benim Gir câme-hâb-ı sîneme gel cânım ol benim 2. Ey zülf-i ham-be-ham dökülüp sînem üstüne Zencîr-i pây-i ömr-i şitâbânım ol benim 3. Göstermiyor felek bize mihri bu nev-bahâr Sen ey piyâle mihr-i dırahşânım ol benim 89 1. Ehl-i diliz felekde belâmız budur bizim 299 Tutduk reh-i savâbı hatâmız budur bizim 2. Dehrin hemîşe çekmedeyiz germ ü serdini Ancak me'âl-i sayf u şitâmız budur bizim 3. Meftûn-ı habb-ı hâli vü ma‘cûn-ı la‘liyiz Düşdük belâ-yı keyfe gıdâmız budur bizim 4. Hem-vâre peyk-i âh n'ola olsa rû-be-râh Kûy-ı nigâra nâme-resâmız budur bizim 5. Nazmım görüp der imiş o müşkil-pesend-i nâz Tarz-ı Nedîm-i tâze-edâmız budur bizim 90 1. Sen gülersin gül gibi ben bülbül-i nâlânınam Mest-i medhûş-ı temâşâ-yı gül-i handânınam 2. Bana kul olsun deyü hâcet ne fermân etmeğe Ben senin çokdan efendim bende-i fermânınam 3. Hâr isem de gülşen-i hüsnünde hârım ben hele Hâk isem de bâri hâk-i râh-ı müşk-efşânınam 4. Olsam üftâde gubâr-âsâ yine pest olmazam Çünki ey serv-i bülend üftâde-i dâmânınam 5. Lâleler sâgarların pür kılmak ister sâkiyâ Ben dahı muhtâc-ı lutf u tâlib-i ihsânınam 6. Sen demişsin kim kimin hayrânıdır bilmem Nedîm Nâzenînim pek bilirsin kim senin hayrânınam 9139 1. Ben senin rûyuna cânâ âşık-ı hayrânınam Ârzû-yı makdeminle bûse-i dâmânınam 2. Eylerem bülbül gibi şâm u seher feryâd u zâr 39 Bu gazel, sadece T nüshasında vardır. 300 Gülşen-i hüsnüne bülbüller gibi nâlânınam 3. Yoluna cânım fedâ'derin ne eğlersin beni Öldürürsen gel sen öldür bende-i fermânınam 4. Bâde-i sâkî mi hayret verdi çeşm-i mestine Söyle ey şâh-ı cihânım ben senin yârânınam 5. Ömrü var olsun demiş ağyâra bir gün ol perî Müjdeler olsun Nedîm ben senin cânânınam 92 1. Âfet-i can dediler gamze-i cellâdın içün Nahl-ı gül söylediler kâmet-i şimşâdın içün 2. Yazdı çün kilk-i kazâ fitne vü âşûb emrin Ara yerini açık koydu senin adın içün 3. Çeşm ü ebrûya kafâdârsın ey zülf-i siyâh Sen de kâfirsin o kâfirlere imdâdın içün 4. Sen ki bülbül gül içün nâle edersin bî-derd Seni gülden ayırır nâle vü feryâdın içün 5. Hey nesin sen ki duyup handeni kûhsârda kebk Katı âvâz ile tahsîn okur üstâdın içün 6. Çokdan ey kilk-i Nedîmâ niçün oldun hâmûş Bizi hasretde kodun nazm-ı nev-îcâdın içün 93 1. Tâ çend gam-ı sübha-i sad-dâne çekilsin Sûfî demidir işret-i peymâne çekilsin 2. Tîğ-i nigehi ma‘reke-i fitnede besdir Çeksin elini hançeri bir yana çekilsin 3. Her gûşede meclis bezenüp bezm-i çemende Geh bâde gehî na‘ra-i mestâne çekilsin 301 4. Bu nazm-ı müsellem yine âlemde Nedîmâ Tuğrâ gibi ser-defter-i dîvâne çekilsin 94 1. Serv eder ders-i hırâm ol kâmet-i nâzendesin Meşk eder kû kûy-ı kumrî kâh kâh-ı handesin 2. Cünbiş-i nabza ne hâcet ıztırâbın fehm eder Hasta-yı aşkın görenler sâ‘id-i lerzendesin 3. Böyle ibrâm-ı pey-ender-peyle ol sâkî-i şûh Korkarım küstâh eyler âşık-ı şermendesin 4. Sanmanız teb-hâledir la‘linde bâd-ı âh-ı serd Eylemiş yah-beste âb-ı gevher-i rahşendesin 5. Bana sahbâ kul kulün sâgar tanînin gör Nedîm Dinlemem ben meclisin hânende vü sâzendesin 95 1. Siyeh-mağz-ı cünûnum hülyâ-yı hâl-i dil-berden N'ola zencîrim olsa halka-yı mıkrâz-ı berberden 2. Olup hem-vâre fikr-i kâkülünle çille ber-gerden Geçer şeyh-i kalâşet-pîşe ayyârâne çenberden 3. Siyeh-mestân-ı sahbâ-yı fenânın bezmgâhında Nümâyandır sevâd-ı mûy-ı çînî hatt-ı sâgardan 4. Olur mu muztarib deryâ-dilan mevc-i havâdisle Zarar gelmez ruh-ı deryâya sîlî-i şinâverden 5. Edâ pâk olsa da mâni‘ yakışmaz rûşen olmazsa Görünmez reng-i rûy-ı duhter-i rez sâgar-ı zerden 6. Kalır nâ-puhte zâhid düşse bin yıl âteş-i aşka Zuhûr eyler mi hiç hâsiyyet-i âteş semenderden 7. Nedîmâ kendi âyîne tutarken dâ'imâ elde Acebdir çarh geçmez şîve-i nâdir-berâberden 302 96 1. Hayfâ güdâz sîne-i hasret-keşîdeden Âb oldu akdı dildeki peykânı dîdeden 2. Der-kâr olursa terbiyet-i aşk-ı nev-bahâr Güller biter cigerdeki hâr-ı halîdeden 3. Peyveste ebrûvânını yâd eyleyüp senin Gitmez tanîn gûş-ı kemân-ı keşîdeden 4. Temkînin i‘tibârını seyr et ki feyz alır Peymâne-i şarâb hûm-ı âramîdeden 5. Câm-ı şarâbı gör bize sen şimdilik Nedîm Fersûdedir dimâğ gazelden kasîdeden 97 1. Açup revzençesin gâhî ki cânan gösterir kendin Ümîd-i vasl ile çâk-ı girîban gösterir kendin 2. Bilir bâzârını germ etmenin resmin ne kâfirdir Gelir hem bezme tenhâ hem peşîman gösterir kendin 3. Bana ol gonca dem-serd olduğundan ağlamam ammâ Bahâr eyyâmıdır fasl-ı zemistan gösterir kendin 4. Tutalım ebr-i zulmet almış âgûşa şeb-i gamda Nedîmâ ol meh-i ferhunde-tâban gösterir kendin 98 1. Gazâl-ı mihr-i felek dâğdârım oldu bu gün Ki böyle sürmeli âhû şikârım oldu bu gün 2. Piyâle çekmeden evvel o çeşm-i mahmûrun Nigâh-ı mesti ilâc-ı humârım oldu bu gün 3. Hırâm-ı nâz ile hoş hoş gelüp o meh-pâre Telâfi-i elem-i intizârım oldu bu gün 303 4. Sabâdan evvel açup göğsün ohşadım zülfün Benim de bir anacak rûzgârım oldu bu gün 5. Göründü sebz hat-ı nev-demîde-i ruh-ı yâr Nedîm-i sebze-i bâğ-ı bahârım oldu bu gün 99 1. Sen de bir vakt ola nûş-ı mey-i nâb eyleyesin Gülesin açılasın ref‘-i hicâb eyleyesin 2. Dest-i cevrinden olan çâki alup sînemden Bir zaman zîver-i dâmân-ı nikâb eyleyesin 3. Meded ey âh-ı sehergeh sana kim dedi varup Böyle ol âfeti ser-germ-i itâb eyleyesin 4. Deheninden ki gönül eyledi bir bûse recâ Sana lâyık mı ki yok deyü cevâb eyleyesin 5. Ey sabâ lutf edüp esnâ-yı tekellümde ona Ey Nedîm ağladıcı deyü hitâb eyleyesin 100 1. Rûyun bezmde perde-keş-i haclet olmasın Lutf eyle mihre zerre kadar minnet olmasın 2. Göstermez oldu la'lini ol hatt-ı nev sakın Tahrîm-i hamra nâzil olan âyet olmasın 3. Ben kûh kûh derd olayım iştiyâk ile Bâr-ı nigâh o şûha heman sıklet olmasın 4. Hûn-ı cigerle besleyeyim tek o gamzeler Tâ böyle ser-girân-ı mey-i nahvet olmasın 5. Zahm urma bûy-ı gül dahı olursa âşıkın Yelmân-ı tîğ-i nâza meded zahmet olmasın 6. Zinhâr bülbülün dahı tağlît-i hüsn ile Gülbün tahayyül etdiği ol kâmet olmasın 304 7. Gîrâ eden o pençe-i müjgânı hep yine Dilden rübûde eylediği tâkat olmasın 8. Geh bana nâz u gehi verir ruhsat-ı niyâz Nâz eylemek niyâza da bir âdet olmasın 9. Aldı bu nazm-ı nev selefin nâmın ey Nedîm Âsâyişinde ol sana hem külfet olmasın 101 1. Âşık ki gördü hatt-ı ruh-ı nev-demîdesin Sâyîde etdi sürme-i hayretle dîdesin 2. Hat sanmanız ruhundaki yazmış debîr-i sun‘ Bir al kâğıd üstüne sünbül kasîdesin 3. Zâhid görünce tarz-ı şeker-hand-ı la‘lini İkrâr-ı cevher eyledi bozdu akîdesin 4. Bâd-ı semûm-ı âhıma döymezsin el-hazer Sen ey nihâl-i nâz dahı nev-resîdesin 5. Seyr eyle bâğbân-ı galatkârın ey gönül Zülf-i nigâr dediği gîsû-bürîdesin 6. Nîreng-hûrdedir o perîden Nedîm-i zâr Bî-çâre gamze anladı çeşm-i perîdesin 102 1. Fitne dil-gîr şode gamze-i pür-kîninden Şûr haşyet-zede çeşm-i sitem-âyîninden 2. Mey nümâyiş-zede feyz-i leb-i şîrîninden Câm tâbiş-kede aks-i ruh-ı rengîninden 3. Gerden-i âşıka tavk-efken olur dest-i kazâ Halka-sâzî-i ser-i turra-yı pür-çîninden 4. Şîve-i fitne-perestîde nigâhın ber-pâ 305 Şekve ey nergis-i hûnî reviş-i dîninden 5. Bir der-âgûş ile yek bûseye dil-beste Nedîm Mû-miyânınla heman gerden-i sîmîninden 103 1. Âkıbet gönlüm esîr etdin o gîsûlarla sen Hey ne câdûsun ki âteş bağladın mûlarla sen 2. Gamze-i fettânını koydun ki yıkdı âlemi Bahse dalmışken çeh-i Bâbilde câdûlarla sen 3. Böyle çâpük geldin ey hatt-ı siyeh ruhsârına Var ise pervâza meşk etdin piristûlarla sen 4. Ben mi sâki olayım bezme dururken sevdiğim Böyle sîmin saklar billûr bâzûlarla sen 5. Görmeden mecnûnların sahrâdaki cem‘iyyetin Sevdiğim meşk-i nigâh eylerdin âhûlarla sen 6. Serv-i dil-cûyumdan ayrı geşt-i gülşen istemem Var yürü istersen ey eşk-i revan cûlarla sen 7. Nâzdan hâmûşsun yohsa zebânın duymadan İstesen bin dâstan söylersin ebrûlarla sen 8. Şûhdur tâ şöyle reftârın ki fark etmez bakan Şöyle gitsen serv-i âzâdım akar sularla sen 9. Bü'l-aceb ayyâr-ı efsungersin ey kilk-i Nedîm Çok tabi‘at ser-hoş eylersin bu dârûlarla sen 104 1. Sar tıfl iken o şûhu dahı nâmın almadan Zevk ehlinin büyükleri peygâmın almadan 2. Nâz ile piste-i nemekin sundu lebleri Câmı çeküp elindeki bâdâmın almadan 306 3. Sanır idim ki anberi attârlar satar Cânım şemîm-i zülf-i siyeh-fâmın almadan 4. Âyîne gibi sîr olamam hân-ı vuslata Âgûşa yârimin bütün endâmın almadan 5. Cânâ sabâh eriştiği hâtır-nişan mıdır Senden Nedîm-i zâr dahı kâmın almadan 105 1. Mey midir ruhsârını mihr-i dırahşân eyleyen La‘lini sâgar mıdır kân-ı Bedahşân eyleyen 2. Her bün-i mûyumda bin zahm-ı nihan derc eylemiş Tîg-ı gamzen beyzâ-yı çeşm içre pinhân eyleyen 3. Türk-tâz-ı çeşm-i pür-kârın mıdır zâlim senin Böyle mülk-i hüsnü yek-ser kâfiristân eyleyen 4. Şâm-ı gamda hasret-i zülfün değil mi âşıkın Hâbını çün turra-yı sünbül perîşân eyleyen 5. Eylemiş sad gerdiş-i gâretger-i sad mülk-i hûş Bezm-i hüsne çeşm-i gül-gûnun kadeh-rân eyleyen 6. Yine hem-çün gonca bir pâkîze nazm-ı tâzedir Andelîb-âsâ Nedîmâyı gazel-hân eyleyen 106 1. Dirîğ âyîne-âsâ bulmadım yüz ser-tırâşımdan Hurûş-ı âb-ı şemşîr-i tegâfül aşdı bâşımdan 2. Girîban çâk olup hayretle sundum destine nâ-gâh Dil-i sad-pâreyi ben şâne zannetdim telâşımdan 3. Süvâr ol ey perî gerdişler et gül-gûn-ı çeşmimle Ki ben ebrû-yı zîn-âmâde ettim ona kâşımdan 4. Dahı gelmez kelâl ol neşter-i ser-tîz-i müjgâna 307 Felekler şîşe-i haccâma döndü kanlı yaşımdan 5. Nedîmâ dahı cünbiş gelmedi ol tâk-ı ebrûya Nigun-sâr oldu bin kûh-ı tahammül irti'‘âşımdan 107 1. Hatt-ı sebz olmuş bedîd ol gerden-i kâfûrdan Ey aceb çıkmış zümürrüd ma‘den-i billûrdan 2. Mey terâviş eyler emdikçe turunc-ı gabgabın Şöyle sîr ol mest-i nâzım neş'e-i pür-zûrdan 3. Tâ kemergâhında gördüm mevc ururdu mutrıbın Şöyle taşmış nağme-i ter kâse-i tanbûrdan 4. Dün çemende sevdiğim mestâne geçdin bakmadın Serv reftârın görüp başın salardı dûrdan 5. Mû-be-mû dikkatler etdim kıl kadar fark etmedim Kaşların billah begim dûşundaki semmûrdan 6. Sâ‘idin bûs eyledim gel gel amân ey dil sana Tâze şeftâlü kopardım ol nihâl-i nûrdan 7. Nâ-tüvânım şöyle kim mecrûh olur cismim Nedîm Geçse zîr-i sâye-i müjgân-ı çeşm-i mûrdan