KerimÇelebiboşseccadeyedizçöktü.YolkardeşleriMelikBey'igetiripkarşısınaoturttular,
kendileri
detuttuklaneteğibırakmadanikiyanmaçöktüler.KerimÇelebi,okurkenkullandığı
kalınsesle,büyüksoruyusordu:
—Eycan,kulağınıaç!Yolagirmekdilegindesin.Şöylebilki,\hilikinceyoldurvedeçetinyoldur
vede
gayetsarpyoldur.Yüregine,bileğinegüvenmeyengirmemekgerekir.Çünküyüceleyimderken
batağabatmakvardır.Yolumuzanlamaklıkyoludurvedeinanmakhkyoludurvedetutmaklık
yoludur.
Töreleritutmayagücünyetermi?Yüreğinnedemekte?
—Beliii...
—Sınavlanmayadabelimi?—Beliii...
—Belidedin,günahgittibizden...Yallahbismillah!Debakalım,Ahiliğinaçığıkaçtır?
—Dörttür.
—Saygelsin!
—Eli,yüzü,gönlü,sofrası...—Kapalısıkaçtır?
—Üçtür.
—Saygelsin!
—Gözü,beli,dili...
—Gözükapalılıktanmuratnedir?
—Kimseninsuçunu,ayıbınıgörmemektir.—Ekmekyemektekaçedepvardır?
—Oniki...
—Saygelsin!
—Oturduktasagdizidikipsoldiziakmaala...Lokmayıöncesagavurduylaçiğneye...
Küçüklokmaagızlaya...
İkieliniyağlatmaya.Ağzındanakıtmaya...
—AhiadayıbirazduraklayıncaKerimÇelebifısıldadı:"Yeredökmeye..."Bunuherkesgibi
AhiBabada
işitmişti.Ayıplayaraktersledi:
?—KerimÇelebiiii...Çelebilikböyledeğil!..MelikBeyatıldı:
—Yeredökmeye,ağzıdoluikenkonuşmaya...KerimÇelebiparmaklarıylagizlice
saymayıbıraktı:—Yedi...
—Kimseninlokmasınabakmaya...—Sekiz...
—Başınıkaşımaya...—Dokuz...
—Sözükısasöyleyevedehiçgülmeye...—On...
—Yemeğiniyisinikonuğabıraka...—Onbir...
—Yemektensonraeliniyıkaya...
—Tamam!Yasözsöylemektekaçedepvardır?—Dörtedepvardır.
—Saygelsin!
—Sertsöylemeyekiağzındantükürüksaçmaya...Birkişiylesöyleşirkenbaşka
yerebakmaya...
"sen-ben"demeye,"siz-biz"diye...Elini,kolunusallamaya...—Peki,yolgitmekte
kaçedepvar?
—Sekiz.
—Saygelsin!
—Katıkatıkasılarakyürümeye...Canavarcıklanezmeye...Dörtyanınabakmaya...
Taştantaşa
hoplamaya...Yoldanayrılmaya...Kimseninardmdangözlemeye...
Büyüğünönünegeçmeye...
Biriylegiderkenbekletecekiştutmaya...—-Yanesnesatınalmaktakaçedepvardır?
—Üç...Yumuşaksöyleye...Tadınaazlabaka...Aldığınıgerivermeye...
—Gelelim,beylerKatınavarmanınkaçedebivar?—Beş...
—Saygelsin.
—Vakitsizgitmeye...Büyüklerinhepsineayrıcaayrıcaselamvere...Uzakotura...
Çoksöylemeye...
Öğütvermeye...
KerimÇelebi,AhiBaba'yadöndü:
—Nedersiniz?Dahasınayalımmıbiraz?AhiBabayargıyıerkhanabıraktı.—Uygun...
—Elverir...
—Yontulmuşyeterince...
—Akettiyolatasınınyüzünü,aferiiiin!
KerimÇelebi,MelikBey'inelinebiryağlıkörttü.Yolkardeşleri,ellerinibunun
üstünekoydular.
KerimÇelebisonöğütleriniverdi:
—Eyoğul!Saygılıolkisaygıgöresin!..Sözündolusunusöylekidinletebilesin!
Bundanböylesanaşarapiçmek,
kemikatarak
tankumaroynamakyoktur.Gammazlık,kasıntı,karalamakyoktur.
Kıskanmayacaksın,kintutmayacaksın,
zulmetmeyeceksin!..Yalansöylemek,sözdendönmek,namusakötübakmakgayet
ayıptırvedeyoktur.Elleringünahınıgörmezdengeleceksin!Pintilikyoktur,
helehırsızlığıaklagetirmekbile
yoktur.Kuşanacağınkuşağınonurunubil!Kılıçerliğinesoyunmaktasın.
"Ali'denüstünyiğitvede
Zülfikâr'danüstünkılıçolmaz"denilmiştir.Çabalaki,bubasamaklarayanaşabilesin!
Kalkbakalım!
ÖğütleribaşıönündedinleyenMelikBeykalktı.KerimÇelebiortayasordu:
—Kuşaklayalımmıihvanlar?Ehlimidir?
—Ehlidir.
—Yaraşıktır.—Kuşaklansın!
KerimÇelebiAhilikkuşağınıaldı,dudaklarınıkıpırdatarakokuyupüfleyip
MelikBey'inbelinedoladı,
üçdüğümvurdu,Ahilikpalasınıüçkezöpüpkuşağasoktu:
—Eyyoldaşlar!Gülbankçekelim,üçler,yediler,kırklaraşkına!Birağızdan
başladılar.AllahAllahillallah...
Başaçık,göğüs
kalkan!Uğraştakılıçalkan,eyvallah!Bumeydanermeydanı,düşenleri
sormakolmaz.Yolumuzhakyoludur,
geridurmakolmaz,eyvallah!Düşmankarakarga,Ahiyiğitlerisahan!
CanbaşAhiBaha'mızakurban,eyvallah!
Tanrıbirligiyçün,yoldirligiyçün,meydanerligiyçünölenimizşehittir,
cennetlik;kalanımızgazidirmu-habbetlik,eyvallah!..YolumuzagirdiAhiMelikBey,
çabalamasıyerinibula!—Amiiiin!
—Muradıamacınavara!—Amiiiin!
—Pirler,hakerenlerarkacısıola!—Amiiiin!
—Bahtıaçılayürüye...—Yürüyeeee...
—Ünüyayıîayürüye...—Yürüyeeee...
—İnlesinyer-gök,çekelimhu!—Huuuuuuu!
—Gerçeklerdeminehuu!—Huuuuuuu!
—Dervanmahuu!
—Huuuuuuu!
KerimÇelebi"Muhammed'esalavat"derkensustu,"Breaman!"diyenaralanıpkalkmak
içindavrandı.
Erkândakiler,önceşaşırmışlar,sonrabağnşmayabaşlamışlardı:—Tuh,Tanrı
belanıvere...
—Cılkettierkânırezil...
—Demedimmiyoldaşlar,buKerimÇelebimolladır,yolatasıolabilemez!
Enbüyüğüonbeşyaşında,SöğütçocuklannmkurduğuAhioyunubozulmuş,
dokuzyaşındakiMelikBey,
belinesokuluboyu
kadarAhipalasıylaortadakalakalmış».GerçektenAhiliğegiriyormuşdaerkânbozulmuş
gibi,ağlamamakiçin
altdudağınıdişliyordu.
HarmanlayarakayağakalkanKerimÇelebi,çenesinebağladığı,karakeçipöstekisinden
kocasakalısökerekatıldı,
avluyagiripkalabalığıgörünceşaşalayansıpairiliğindekiçobanköpeğininönüne
çömeldi:
—N'oldusanaoğlumAlaş?Nedirbu?
Alaş'ıngövdesiboynundankuyruğunakadarkaniçindeydi.Uzaklardankoşarakgeldiği,
elgibisarkandilinden,
karnınıkörükgibiişletereksolumasındananlaşılıyordu.
—Demedimmiydi,"Buitsoysuzdur,kuzuparalar."NasılmışBacibey'inKerimÇelebi?
KerimÇelebihızladöndü.Sögüt'ününlüduvarcısıHaçikkâfirinoğlugülüyor,
ellerinidizlerinevurarakçırpmıyordu.
—KuzumuparalamışbuşimdicikErmenioğlu?—Kurtboğmuşdeğilya...
AhiBabakılığmdaki,OsmanBeyoğluOrhanBey'insertsesibütüngürültüleribastırdı:
—Postbenim...Sedirdedoğrulupelinikaldırmıştı.Canavarınpostubenimdir.
KerimÇelebi'ninanası,BitinyeucununRumbacılarıbaşkanıBacibey'inbakımlıavlusunu
birdensessizlikkaplamış;
Ahioyunuiçinkılıkdeğiştirmiş,sakalbıyıktakmışSöğütçocuklankatılakal-mıştı.
İlkşaşkınlıkgeçincepöstekidensakallarını,bıyıklarınısöken-ler,ortayaatıldılar.KurtpostunugetirenedavarsahiplerininazÇokbahşişvermesigelenekti.
Ayrıcapostu
vererek,çerçilerden,buncazamandırimrenilençerezmerez,çakı,ayna,mendil,
pusu,kemer,külahalmakda
mümkündü.
—Breheyyy!
—Haybreee...
—Vayamanvayyy!
GürültüyüOrhanBey'inamcasıoğluBayhoca'nınkalınsesibastırdı:
—Yağmayokyeğen!..Post,yetişipelvuranındırOğuztöre-since...
Busözüstüne,çocuklarsırtlarındakieğretigiyimleriçıkarmakiçindebelenmeye
başladılar.
Bayhocairikıyımdı.Sırtındakiuzunkaftanıneteklerinitopla-.yıpkapıyayetişmişti.
OrhanBey,
AhiBabakürkünübirtürlüçı-karamıyordu.Yeğeninineşiğiatladığınıgörünce,koşmaya
hazırlananKerimÇelebi'nin
eteğinituttu:
—BırakgitsinÇelebi...Meraklanma,kaptırmayızpostu...—Kaptıbile...
—Kaptırmayız...Artıktelaşsızsoyunuyordu.Sögüt'ünbütünhayvanları
çayırda...Babamınikiulakatındanbaşkabinekyok...—
Bayhocabilmezmibunu?Doğrusizekoşmakta...—
Koşsun!AtvermezkimseyeDeliBalta,babamınemriolmadan...KürkleAhipalasınıyere
atarakyürüdü.
Alırsan,birsenalırsın...—
Banaverirmi,Bayhoca'yavermeyen?
Sokaktakıyametkopuyordu.Üstlerinebüyükgelencüppelerle,takmabıyıklan,sakallan
yladışanuğrayançocuklar,
sutaşıyankızlararastlamışlar,birkaçınınbakracınıdevirmişlerdi.
—Arnanınnnn...
—Bacımbunlarneyinnesi?—Mollabunlarkız...
—Mollakısmıkoşarmı,büvelektutmuşdanagibi?—Neyinmollası,Ermenioğlunu
tamdım.
—SuyumudevirdirezilBayhoca!
—Ayagmkinisinemi,kötüMoğol...
SilahöğretmeniKaplanÇavuş'unkızıAslıhan,KerimÇelebiyleOrhanBey'iönledi:
—Oooh!Bastıöyleya,Bacıbeyablam?..Ahioyununabizialmazmısınız,oholsun!
—Höst!Basılmayok!..
—Tütsülenmişarıgibi,nedendagıldmız,Bacıbeyablamkırbacı şaklatınca?..Aslıhan,kocamankaragözlerinibelertipKerimÇelebi'yi,küçümseyerekdipten
doruğasüzdü.
"Bunlarayaraşır"diyelimAhioyunu...İlerdepalasokunupbölüğegirerler,canlarıçekerse...
Yasanan'oluyor,
kötümolla?..—
Kızbak!.."Mollalığıkarıştırma"dedim,"Çiğnerim"dedim...—
MollalıktaadamçiğnemekhiçyokturÇelebiKerim,bunca-cıkşeyidahabelletmediyseYahşiİmam'ayazııık!Kızlarfıkırfıkırgülüştüler.Aslıhan,
saçörgülerinisilkip
kırmızısıkmasınıniyicebelirttiğigöğüslerinigererek
meydanokurgibibakıyordu.Söğüt'ünengüzelkızıydı.KerimÇelebi"Lahavle"
anlamınabaşımsallayarak
altdudağınıdişledi."Güzelliğinegüzelya,buutanmazlıknebela?"OrhanBeykolunututtu:—UymayalımbusaçıuzunlaraKerimAğa...Bakmayalımkusurlarına...—VayOrhanBey...Akılsaçtamı,bilmeyincebeyliknezooor!Kızlarbukezellerini
dizlerinevurup
çırpınarakgülmeyebaşlayınca.KerimÇelebiuygunbirlafbulamamanın
öfkesiyletepindi:—Kızsen!..HeyAllah...BelamısınbuSöğüt'ünbaşına?Senihiçmi
terbiyeetmedianam
olacakBacıbey'iniz?—?
Bizpalatutmuşsavaşçılanz,Bacıbey'inyüzkarasıÇelebiKerim,bizimterbiyemize
aklıermezmollatakımının...
Oturaklı'afaramaktasınama,aklmdanbulamazsın,kuşağındakikitaptavarsa,bilmem...
—KıZberibak..."Kitabıkarıştırma"demedimmi?Kızben...Orhaf1Beyçekerekyürüttü:—Arflanarkadaş,postgiderha...KerimCelebi,lafaltındakalmanınıutancını
geçiştirmekiçinsordu:Na
sılalacağızulakatınıDeliBalta'dan?Senalırsıngüzelce...Sanagüvenirçünkü...
Yalandemeyeceğinibilir-Bakn'apacagızKerimAga,gireceksinfırtınagibibizimavluy3
---Babamuyurbusaatte...
Deliherifgürültü
edemez."Beyulağım,tezbinek!"dersenaklışaşar.Atıçekeraltına...Benigörmesin,
kuşkulanır,birdomuzluğumuz
olduğunubilir.Camininönundebeklerimseniben...Kef
'0!Çelebi,kendisindenüçyaşküçükolanOrhanBey'inençapraş1^durumlarahemen
birçıkaryolbulmasını
çokbeğeniyordu.D^3dabeğendiği,buçarelerin,kolay,kestirme,adamına,
yerineuygunoluşuydu.Okumayı
altıyaşındaykensökmüş,sekizindeenönemliatyarışımkazanmıştı.
Şimdi,onüçünübitirirken,silahöğretmeniKaplanÇavuş'undediğinebakılırsa,
derisinedeğecekfcıhçburalarda
hemendeyokgibiydi.
KerimÇelebi,genellikle,çokyumuşakbaşlıolanOrhan
Bey'in,sila^§örlüğe,belkidepekistemeden,beyögluolmanınzorunluguyl3
koşuldugunudüşünüyor,
onabirazdaacıyordu."Mısır'a,Bağdat'a,Buhara'yagitmeli,medreselerde
okuyupbilginlikteünsalmak!..
Kitaplaryazıpdünyayaparmakısırtmak!"
Tamam...DeflediBayhoca'yıDeliBalta...Suratınınaşıklığındanbiklim!
Bayhöca,OsmanBey'inavlusundan
fırlamış,ilksokağasapmıştı.Aklımagelengibi...Çayırdakihayvanlarayöneldi.
HadiKerimAğa,göreyimseni...
Benburdayım...
KerimCelebi,hızla'yürüdü.Kurdunpostunuelegeçirmesiçoksıralı
olacaktı.AnasıBacıbey,hocahakkınıçokzordenkleştirebiliyof,ayrıca,
mollalığagirmesinihiçistemediğinden,
birzamandasöyleniyordu.BuSöğüt'te,bütündelikanlılarsavaşçıolmaya
çabaladıklarından,hocanıntoputopu
üçöğrencisivardı.Bunlarda,sakatlıklarıyüzündenistemeyerekmollalığı
seçmişlerdi.Güreşlerde,taşatma,
taşkaldırma,bilekbükmeyarışmalarındaakranlarındanbirkaçgömleküstün
olanKerim'in,silahşorluğuneden
sevmediğinebütünSöğütşaşıyordu.AnasıBacıbeyçokyalvarmış,çokağlamış,
sonunda,"Benmollaoğulistemem
vedeanalıkhakkımıbağışlamam,"diyediretmişti.Kerim,okumasını,
ErtugrulBey'eborçluydu,"işiuzattınBacıbey
vedetadınıkaçırdın.Bizeokumuşdalazım.OnyiğidebedelDemircanoğlun
yetmezmi,seninBacıbeyligineveder
ahmetliRüstemPelvanyoldaşımınocağınıyakmaya?"deyipmollalığaizin
aldığıgünühiçunutmuyordu.Eğer
hastalığıgittikçeartmasaydı,ErtugrulBeybuyıl,kendisiniItburnu'na,
ŞeyhEdebâli'yegönderecekti.ŞeyhEdebâli
gibiünüdünyayıtutmuşbirbilgininözelöğrencisiolacağımdüşündükçe,
Kerim'insevinçtenyüreğiürperiyor,
yüzüneateşbasıyordu."Varsıngeciksinbiraz...Tekbeyimizsagalsmda,
hayırlısıyla..."Osm
anBey'inöfkeliseyisiDeliBaha'yıatlatabilmekiçinavluya,suratınıasıp hızlagirdi
.—Baltaemmi...Hey!—Kim
sin?Bayhocasenmisin?"Olmaz"dedik!Uzatmaboşuna!—Bayhocayok,
benimben...KerimÇelebi...—Nedir?—Çek
şukıratı...Çabuk...Beyulağıyım!—Beyulağımı?Eğlenvardım.Baba
sıErtugrulGazi,hastaolalıberi,onunyerineuçişleriniçevirenoğluKara
OsmanBey,biryerebiraklıerensalmak
gerekince,hepKerimÇelebi'yigönderiyordu.Busebeple,birazsafçaolan
DeliBalta,"Beyuyumakta...Buulaklık
neyinnesi?"diyedüşünmedeninanmış,ahınnsekisindenhoplayaraksegirtmişti.BirIOI'
aneğerlibeklettiğiulakbineğininüzengisiniçözmeyeçabalarkenbiryandan
meraklasordu:—Hayırmı,amanKerimoğlum?..Savaşçımıtoplamakta
bizimarslanbeyimiz?—Aklınfikrinsavaşta...Savaşçın'olacakmış,banşzamanı?—Barışzamanı...Uzadıbubarışınzamanıkopuk,çokuzadıvedetadıkaçtıiyice...
Savaşmaktangeçtim,yiğitlerata
binmeyi,kılıçkuşanmayıunuttu.Hayır,uçlardatöredeğildirbukadaruzun
barış...Bizbununkötülüğünü
görürüz,nahyazdımşuraya...Dediydidersiniz!—Barı
şınkötülüğüneymişbreemmi?—Höst
!Mollakısmınınaklıhiçermez!Barışuzadımı,n'olurbakalım?Savaşçıgelmez
leniruca...Gelenlerdebakarlarki
birişyok,savuşurlarbirerikişer...Hani,kaçzamandır,yenisavaşçınerde?
Birazsövdü,birazbedduaetti.Öfkesinden,
üzengilerieğerinüzerindetutanipidolaştırmıştı.Buralara,
dilencidenbaşkasıuğramazolduepeydir...Üzengilerikurtardı.Albakalım!
Zorlamaçok...Savaşçıtoplamaya
gitmeyenulağınçalımsatmasıkanundeğildir.NerdeOrhanBey,
görünmedi,sabahtanbuyana?
—Bilmem...Bendegörmedim.
—Köslükmeydanındaaşıkoynamayaoturmalı..."Cukatayım"diyeçabalarken
başınadikilmeliyimki...
Bakbakalım...
KerimÇelebi,kıratınkolanlarınıycjkladı,besmeleçekipbindi:—Eyvallahemmi...
—Heleşumollayahele...Benneyeacırım,mollaakmadüşmüşhayvanaacırımU-KerimÇelebi,değmebinicileriimrendirecekustalıklakıratınboynuna
kapanıpavlukapısındançıktı,üzengilerinsivrisinikullanaraktırısakalktı.
Kurdunpostunucebindesayıyor,
Yahşilmam'ınhocaparasım,anasıylauğraşmadanvereceğineseviniyordu.
OrhanBey,camininönündekisedireçıkıphazırlanmıştı.KerimÇelebiyaklaşınca,
kendindenmemnungüldü:
—BildimDeliBaha'yıyereçalacağını.Kerim.Ağa!..—Atla,savuşalım!
OrhanBeyterkeyehopladı:
—SürÇelebi...DeliBaltaTürk'tür,aklıbaşınagelirama,bereket,birazgeçgelir.
—Nerdensezinler?
—Bayhoca'dansonragittin.Pirelidir."Bunlarıngörülecekbirişlerivarhayvanla"der.
Babamınuyuduğunu
hatırlayıncahiçşüphesikalmaz.Benisordumu?—Sordu.
—Tamam!Tepikle...Pirelenmeyebaşlamışbilefarkınavarmadan...Söğüt'ten
dörtnalaçıktılar.Doruğayakm
OrhanBey,itialmadıklarına
hayıflandı,sonradeğiştirdifikrini...
—Bakmadıkyarasınaderinmi?Çıkamazdıatayağıylabuyo
kuşu...Sür...Kartalları,akbabalarıkollayaraktanbulacağızleşi...Tepededurup
gökleritaradılar.Görünürde,
harmançevirenhiçbirkarakuş
yoktu.OrhanBeybirazdüşündü:—
Yanlışkalmadıysaaklımda,batağagirmemiştiAloş,çamurabatmamıştı...
Demekkurdu,seninDemircanAga'nın
köyüyakınındaboğdu.Yok...OzamanDemircanAğa'yagiderdi.Demek,
Sögüt'eyakınbastırdı.Yaralamncaşaşın
pevegeldi.Ağanınköyünüdoğrulayacağız.Sürbakalım...Kavşağıelliadım
kadargeçmişlerdiki,Eskişehiryolundan
dümbeleksesiduyupdurdular.OrhanBeyelinisevinçledizinevurdu:—
Savaşçıdervişbunlar...Dönbakalım...—
Savaşçıdervişlerse,DeliBalta'nmalacağıolsun!—Neden?r
o?_
?
Barıştanyakındı,"Bizimburalaraartıksavaşçıgelmez"dedi.Yokuşunbaşında,
dümbeleksesi,zikiriniltisi
iyiceduyuluy
ordu.O
rhanBeyköşeyidönenlerigörürgörmez,kestiriminindoğrulanmasına
sevindi:—Tamam!Cavlakbunlar...Dört...Hayırbeşkişi...Dümbeleğ
içalanabak!..Âdemazmanı!Babamnasılzaptedecekbunları,bakalım!..Eğer,
akınisteyenlerahırımızakadar
giripDeliBalta'yidakendilerineuydururlarsa,işiiştirKaraOsmanBey'in...
Duryahu...Beşdedikama,altıbunlar...
Arkada,tekbaşına,zinciriomuzlarında,topallayarakesirgeliyordu.
—Arkadakicavlakdeğil!..—
Evet...Kurtulmalıktoplamayaçıkmışesir!Zincirifarkettim,omzunda...
Suratınıastı.Genebunaltacak,
Ertugruldedem,fukarababamı!..
—Neden?
—Unuttunmu,Beylikişlerinibabamabırakalıdurumu,yoksaaklımıgelgitoldu,
gereksizyerlereparaharcamakta,
"BuOsmanoglumikiucunubirarayanasılgetirir?"dememekte...
"Canısıkılmasın"diyerek,yoksulluğunu
sezdirmemeyeçabalarbabam,debelenir!..Kolaymı,altıyıldırhazırdan
yemekteyiz."Hazırdanyemek"sözgelişi...
Faizliborçtanyemekteyiz!
—Tembihle,yanınakoymayıversinDeliBalta,dilencitakımını,şunubunu...
—Olmaz!Ertuğrul-Bey'inadımdogrulayıpsürmüşgelmiş,şukadaryerden...
Ellerinverdiğiniverseya...BabamgeçendedertyandıAkçakocaemmime...
"YerigelincesöyleohKocaEmmi,
hazırdaolmayanıvermeyekalkacakdiyeyüreğimhoplamaktabiristeğegeldi
mibiri"dedi.Cebindebiraltınyokken,
"Versurdanbeşaltın"dediini,naparsınKaraOsmanBeyolsan?..Gelenlerebir
zamanbaktı.Evet,anlaşıldımesele!..Bahardır,uçlaragelenolurtektuk...Akın,
çapulumuduyla...Eskininhesabı...
Nebilsin,akılsıztopal,Ertugrulucununnerdekıvrandığını...Sürgidelim!Para
isterbunlar...Bizimkese,parayı
unutalıhanidir...Tepiklehadi!
kendileri
detuttuklaneteğibırakmadanikiyanmaçöktüler.KerimÇelebi,okurkenkullandığı
kalınsesle,büyüksoruyusordu:
—Eycan,kulağınıaç!Yolagirmekdilegindesin.Şöylebilki,\hilikinceyoldurvedeçetinyoldur
vede
gayetsarpyoldur.Yüregine,bileğinegüvenmeyengirmemekgerekir.Çünküyüceleyimderken
batağabatmakvardır.Yolumuzanlamaklıkyoludurvedeinanmakhkyoludurvedetutmaklık
yoludur.
Töreleritutmayagücünyetermi?Yüreğinnedemekte?
—Beliii...
—Sınavlanmayadabelimi?—Beliii...
—Belidedin,günahgittibizden...Yallahbismillah!Debakalım,Ahiliğinaçığıkaçtır?
—Dörttür.
—Saygelsin!
—Eli,yüzü,gönlü,sofrası...—Kapalısıkaçtır?
—Üçtür.
—Saygelsin!
—Gözü,beli,dili...
—Gözükapalılıktanmuratnedir?
—Kimseninsuçunu,ayıbınıgörmemektir.—Ekmekyemektekaçedepvardır?
—Oniki...
—Saygelsin!
—Oturduktasagdizidikipsoldiziakmaala...Lokmayıöncesagavurduylaçiğneye...
Küçüklokmaagızlaya...
İkieliniyağlatmaya.Ağzındanakıtmaya...
—AhiadayıbirazduraklayıncaKerimÇelebifısıldadı:"Yeredökmeye..."Bunuherkesgibi
AhiBabada
işitmişti.Ayıplayaraktersledi:
?—KerimÇelebiiii...Çelebilikböyledeğil!..MelikBeyatıldı:
—Yeredökmeye,ağzıdoluikenkonuşmaya...KerimÇelebiparmaklarıylagizlice
saymayıbıraktı:—Yedi...
—Kimseninlokmasınabakmaya...—Sekiz...
—Başınıkaşımaya...—Dokuz...
—Sözükısasöyleyevedehiçgülmeye...—On...
—Yemeğiniyisinikonuğabıraka...—Onbir...
—Yemektensonraeliniyıkaya...
—Tamam!Yasözsöylemektekaçedepvardır?—Dörtedepvardır.
—Saygelsin!
—Sertsöylemeyekiağzındantükürüksaçmaya...Birkişiylesöyleşirkenbaşka
yerebakmaya...
"sen-ben"demeye,"siz-biz"diye...Elini,kolunusallamaya...—Peki,yolgitmekte
kaçedepvar?
—Sekiz.
—Saygelsin!
—Katıkatıkasılarakyürümeye...Canavarcıklanezmeye...Dörtyanınabakmaya...
Taştantaşa
hoplamaya...Yoldanayrılmaya...Kimseninardmdangözlemeye...
Büyüğünönünegeçmeye...
Biriylegiderkenbekletecekiştutmaya...—-Yanesnesatınalmaktakaçedepvardır?
—Üç...Yumuşaksöyleye...Tadınaazlabaka...Aldığınıgerivermeye...
—Gelelim,beylerKatınavarmanınkaçedebivar?—Beş...
—Saygelsin.
—Vakitsizgitmeye...Büyüklerinhepsineayrıcaayrıcaselamvere...Uzakotura...
Çoksöylemeye...
Öğütvermeye...
KerimÇelebi,AhiBaba'yadöndü:
—Nedersiniz?Dahasınayalımmıbiraz?AhiBabayargıyıerkhanabıraktı.—Uygun...
—Elverir...
—Yontulmuşyeterince...
—Akettiyolatasınınyüzünü,aferiiiin!
KerimÇelebi,MelikBey'inelinebiryağlıkörttü.Yolkardeşleri,ellerinibunun
üstünekoydular.
KerimÇelebisonöğütleriniverdi:
—Eyoğul!Saygılıolkisaygıgöresin!..Sözündolusunusöylekidinletebilesin!
Bundanböylesanaşarapiçmek,
kemikatarak
tankumaroynamakyoktur.Gammazlık,kasıntı,karalamakyoktur.
Kıskanmayacaksın,kintutmayacaksın,
zulmetmeyeceksin!..Yalansöylemek,sözdendönmek,namusakötübakmakgayet
ayıptırvedeyoktur.Elleringünahınıgörmezdengeleceksin!Pintilikyoktur,
helehırsızlığıaklagetirmekbile
yoktur.Kuşanacağınkuşağınonurunubil!Kılıçerliğinesoyunmaktasın.
"Ali'denüstünyiğitvede
Zülfikâr'danüstünkılıçolmaz"denilmiştir.Çabalaki,bubasamaklarayanaşabilesin!
Kalkbakalım!
ÖğütleribaşıönündedinleyenMelikBeykalktı.KerimÇelebiortayasordu:
—Kuşaklayalımmıihvanlar?Ehlimidir?
—Ehlidir.
—Yaraşıktır.—Kuşaklansın!
KerimÇelebiAhilikkuşağınıaldı,dudaklarınıkıpırdatarakokuyupüfleyip
MelikBey'inbelinedoladı,
üçdüğümvurdu,Ahilikpalasınıüçkezöpüpkuşağasoktu:
—Eyyoldaşlar!Gülbankçekelim,üçler,yediler,kırklaraşkına!Birağızdan
başladılar.AllahAllahillallah...
Başaçık,göğüs
kalkan!Uğraştakılıçalkan,eyvallah!Bumeydanermeydanı,düşenleri
sormakolmaz.Yolumuzhakyoludur,
geridurmakolmaz,eyvallah!Düşmankarakarga,Ahiyiğitlerisahan!
CanbaşAhiBaha'mızakurban,eyvallah!
Tanrıbirligiyçün,yoldirligiyçün,meydanerligiyçünölenimizşehittir,
cennetlik;kalanımızgazidirmu-habbetlik,eyvallah!..YolumuzagirdiAhiMelikBey,
çabalamasıyerinibula!—Amiiiin!
—Muradıamacınavara!—Amiiiin!
—Pirler,hakerenlerarkacısıola!—Amiiiin!
—Bahtıaçılayürüye...—Yürüyeeee...
—Ünüyayıîayürüye...—Yürüyeeee...
—İnlesinyer-gök,çekelimhu!—Huuuuuuu!
—Gerçeklerdeminehuu!—Huuuuuuu!
—Dervanmahuu!
—Huuuuuuu!
KerimÇelebi"Muhammed'esalavat"derkensustu,"Breaman!"diyenaralanıpkalkmak
içindavrandı.
Erkândakiler,önceşaşırmışlar,sonrabağnşmayabaşlamışlardı:—Tuh,Tanrı
belanıvere...
—Cılkettierkânırezil...
—Demedimmiyoldaşlar,buKerimÇelebimolladır,yolatasıolabilemez!
Enbüyüğüonbeşyaşında,SöğütçocuklannmkurduğuAhioyunubozulmuş,
dokuzyaşındakiMelikBey,
belinesokuluboyu
kadarAhipalasıylaortadakalakalmış».GerçektenAhiliğegiriyormuşdaerkânbozulmuş
gibi,ağlamamakiçin
altdudağınıdişliyordu.
HarmanlayarakayağakalkanKerimÇelebi,çenesinebağladığı,karakeçipöstekisinden
kocasakalısökerekatıldı,
avluyagiripkalabalığıgörünceşaşalayansıpairiliğindekiçobanköpeğininönüne
çömeldi:
—N'oldusanaoğlumAlaş?Nedirbu?
Alaş'ıngövdesiboynundankuyruğunakadarkaniçindeydi.Uzaklardankoşarakgeldiği,
elgibisarkandilinden,
karnınıkörükgibiişletereksolumasındananlaşılıyordu.
—Demedimmiydi,"Buitsoysuzdur,kuzuparalar."NasılmışBacibey'inKerimÇelebi?
KerimÇelebihızladöndü.Sögüt'ününlüduvarcısıHaçikkâfirinoğlugülüyor,
ellerinidizlerinevurarakçırpmıyordu.
—KuzumuparalamışbuşimdicikErmenioğlu?—Kurtboğmuşdeğilya...
AhiBabakılığmdaki,OsmanBeyoğluOrhanBey'insertsesibütüngürültüleribastırdı:
—Postbenim...Sedirdedoğrulupelinikaldırmıştı.Canavarınpostubenimdir.
KerimÇelebi'ninanası,BitinyeucununRumbacılarıbaşkanıBacibey'inbakımlıavlusunu
birdensessizlikkaplamış;
Ahioyunuiçinkılıkdeğiştirmiş,sakalbıyıktakmışSöğütçocuklankatılakal-mıştı.
İlkşaşkınlıkgeçincepöstekidensakallarını,bıyıklarınısöken-ler,ortayaatıldılar.KurtpostunugetirenedavarsahiplerininazÇokbahşişvermesigelenekti.
Ayrıcapostu
vererek,çerçilerden,buncazamandırimrenilençerezmerez,çakı,ayna,mendil,
pusu,kemer,külahalmakda
mümkündü.
—Breheyyy!
—Haybreee...
—Vayamanvayyy!
GürültüyüOrhanBey'inamcasıoğluBayhoca'nınkalınsesibastırdı:
—Yağmayokyeğen!..Post,yetişipelvuranındırOğuztöre-since...
Busözüstüne,çocuklarsırtlarındakieğretigiyimleriçıkarmakiçindebelenmeye
başladılar.
Bayhocairikıyımdı.Sırtındakiuzunkaftanıneteklerinitopla-.yıpkapıyayetişmişti.
OrhanBey,
AhiBabakürkünübirtürlüçı-karamıyordu.Yeğeninineşiğiatladığınıgörünce,koşmaya
hazırlananKerimÇelebi'nin
eteğinituttu:
—BırakgitsinÇelebi...Meraklanma,kaptırmayızpostu...—Kaptıbile...
—Kaptırmayız...Artıktelaşsızsoyunuyordu.Sögüt'ünbütünhayvanları
çayırda...Babamınikiulakatındanbaşkabinekyok...—
Bayhocabilmezmibunu?Doğrusizekoşmakta...—
Koşsun!AtvermezkimseyeDeliBalta,babamınemriolmadan...KürkleAhipalasınıyere
atarakyürüdü.
Alırsan,birsenalırsın...—
Banaverirmi,Bayhoca'yavermeyen?
Sokaktakıyametkopuyordu.Üstlerinebüyükgelencüppelerle,takmabıyıklan,sakallan
yladışanuğrayançocuklar,
sutaşıyankızlararastlamışlar,birkaçınınbakracınıdevirmişlerdi.
—Arnanınnnn...
—Bacımbunlarneyinnesi?—Mollabunlarkız...
—Mollakısmıkoşarmı,büvelektutmuşdanagibi?—Neyinmollası,Ermenioğlunu
tamdım.
—SuyumudevirdirezilBayhoca!
—Ayagmkinisinemi,kötüMoğol...
SilahöğretmeniKaplanÇavuş'unkızıAslıhan,KerimÇelebiyleOrhanBey'iönledi:
—Oooh!Bastıöyleya,Bacıbeyablam?..Ahioyununabizialmazmısınız,oholsun!
—Höst!Basılmayok!..
—Tütsülenmişarıgibi,nedendagıldmız,Bacıbeyablamkırbacı şaklatınca?..Aslıhan,kocamankaragözlerinibelertipKerimÇelebi'yi,küçümseyerekdipten
doruğasüzdü.
"Bunlarayaraşır"diyelimAhioyunu...İlerdepalasokunupbölüğegirerler,canlarıçekerse...
Yasanan'oluyor,
kötümolla?..—
Kızbak!.."Mollalığıkarıştırma"dedim,"Çiğnerim"dedim...—
MollalıktaadamçiğnemekhiçyokturÇelebiKerim,bunca-cıkşeyidahabelletmediyseYahşiİmam'ayazııık!Kızlarfıkırfıkırgülüştüler.Aslıhan,
saçörgülerinisilkip
kırmızısıkmasınıniyicebelirttiğigöğüslerinigererek
meydanokurgibibakıyordu.Söğüt'ünengüzelkızıydı.KerimÇelebi"Lahavle"
anlamınabaşımsallayarak
altdudağınıdişledi."Güzelliğinegüzelya,buutanmazlıknebela?"OrhanBeykolunututtu:—UymayalımbusaçıuzunlaraKerimAğa...Bakmayalımkusurlarına...—VayOrhanBey...Akılsaçtamı,bilmeyincebeyliknezooor!Kızlarbukezellerini
dizlerinevurup
çırpınarakgülmeyebaşlayınca.KerimÇelebiuygunbirlafbulamamanın
öfkesiyletepindi:—Kızsen!..HeyAllah...BelamısınbuSöğüt'ünbaşına?Senihiçmi
terbiyeetmedianam
olacakBacıbey'iniz?—?
Bizpalatutmuşsavaşçılanz,Bacıbey'inyüzkarasıÇelebiKerim,bizimterbiyemize
aklıermezmollatakımının...
Oturaklı'afaramaktasınama,aklmdanbulamazsın,kuşağındakikitaptavarsa,bilmem...
—KıZberibak..."Kitabıkarıştırma"demedimmi?Kızben...Orhaf1Beyçekerekyürüttü:—Arflanarkadaş,postgiderha...KerimCelebi,lafaltındakalmanınıutancını
geçiştirmekiçinsordu:Na
sılalacağızulakatınıDeliBalta'dan?Senalırsıngüzelce...Sanagüvenirçünkü...
Yalandemeyeceğinibilir-Bakn'apacagızKerimAga,gireceksinfırtınagibibizimavluy3
---Babamuyurbusaatte...
Deliherifgürültü
edemez."Beyulağım,tezbinek!"dersenaklışaşar.Atıçekeraltına...Benigörmesin,
kuşkulanır,birdomuzluğumuz
olduğunubilir.Camininönundebeklerimseniben...Kef
'0!Çelebi,kendisindenüçyaşküçükolanOrhanBey'inençapraş1^durumlarahemen
birçıkaryolbulmasını
çokbeğeniyordu.D^3dabeğendiği,buçarelerin,kolay,kestirme,adamına,
yerineuygunoluşuydu.Okumayı
altıyaşındaykensökmüş,sekizindeenönemliatyarışımkazanmıştı.
Şimdi,onüçünübitirirken,silahöğretmeniKaplanÇavuş'undediğinebakılırsa,
derisinedeğecekfcıhçburalarda
hemendeyokgibiydi.
KerimÇelebi,genellikle,çokyumuşakbaşlıolanOrhan
Bey'in,sila^§örlüğe,belkidepekistemeden,beyögluolmanınzorunluguyl3
koşuldugunudüşünüyor,
onabirazdaacıyordu."Mısır'a,Bağdat'a,Buhara'yagitmeli,medreselerde
okuyupbilginlikteünsalmak!..
Kitaplaryazıpdünyayaparmakısırtmak!"
Tamam...DeflediBayhoca'yıDeliBalta...Suratınınaşıklığındanbiklim!
Bayhöca,OsmanBey'inavlusundan
fırlamış,ilksokağasapmıştı.Aklımagelengibi...Çayırdakihayvanlarayöneldi.
HadiKerimAğa,göreyimseni...
Benburdayım...
KerimCelebi,hızla'yürüdü.Kurdunpostunuelegeçirmesiçoksıralı
olacaktı.AnasıBacıbey,hocahakkınıçokzordenkleştirebiliyof,ayrıca,
mollalığagirmesinihiçistemediğinden,
birzamandasöyleniyordu.BuSöğüt'te,bütündelikanlılarsavaşçıolmaya
çabaladıklarından,hocanıntoputopu
üçöğrencisivardı.Bunlarda,sakatlıklarıyüzündenistemeyerekmollalığı
seçmişlerdi.Güreşlerde,taşatma,
taşkaldırma,bilekbükmeyarışmalarındaakranlarındanbirkaçgömleküstün
olanKerim'in,silahşorluğuneden
sevmediğinebütünSöğütşaşıyordu.AnasıBacıbeyçokyalvarmış,çokağlamış,
sonunda,"Benmollaoğulistemem
vedeanalıkhakkımıbağışlamam,"diyediretmişti.Kerim,okumasını,
ErtugrulBey'eborçluydu,"işiuzattınBacıbey
vedetadınıkaçırdın.Bizeokumuşdalazım.OnyiğidebedelDemircanoğlun
yetmezmi,seninBacıbeyligineveder
ahmetliRüstemPelvanyoldaşımınocağınıyakmaya?"deyipmollalığaizin
aldığıgünühiçunutmuyordu.Eğer
hastalığıgittikçeartmasaydı,ErtugrulBeybuyıl,kendisiniItburnu'na,
ŞeyhEdebâli'yegönderecekti.ŞeyhEdebâli
gibiünüdünyayıtutmuşbirbilgininözelöğrencisiolacağımdüşündükçe,
Kerim'insevinçtenyüreğiürperiyor,
yüzüneateşbasıyordu."Varsıngeciksinbiraz...Tekbeyimizsagalsmda,
hayırlısıyla..."Osm
anBey'inöfkeliseyisiDeliBaha'yıatlatabilmekiçinavluya,suratınıasıp hızlagirdi
.—Baltaemmi...Hey!—Kim
sin?Bayhocasenmisin?"Olmaz"dedik!Uzatmaboşuna!—Bayhocayok,
benimben...KerimÇelebi...—Nedir?—Çek
şukıratı...Çabuk...Beyulağıyım!—Beyulağımı?Eğlenvardım.Baba
sıErtugrulGazi,hastaolalıberi,onunyerineuçişleriniçevirenoğluKara
OsmanBey,biryerebiraklıerensalmak
gerekince,hepKerimÇelebi'yigönderiyordu.Busebeple,birazsafçaolan
DeliBalta,"Beyuyumakta...Buulaklık
neyinnesi?"diyedüşünmedeninanmış,ahınnsekisindenhoplayaraksegirtmişti.BirIOI'
aneğerlibeklettiğiulakbineğininüzengisiniçözmeyeçabalarkenbiryandan
meraklasordu:—Hayırmı,amanKerimoğlum?..Savaşçımıtoplamakta
bizimarslanbeyimiz?—Aklınfikrinsavaşta...Savaşçın'olacakmış,banşzamanı?—Barışzamanı...Uzadıbubarışınzamanıkopuk,çokuzadıvedetadıkaçtıiyice...
Savaşmaktangeçtim,yiğitlerata
binmeyi,kılıçkuşanmayıunuttu.Hayır,uçlardatöredeğildirbukadaruzun
barış...Bizbununkötülüğünü
görürüz,nahyazdımşuraya...Dediydidersiniz!—Barı
şınkötülüğüneymişbreemmi?—Höst
!Mollakısmınınaklıhiçermez!Barışuzadımı,n'olurbakalım?Savaşçıgelmez
leniruca...Gelenlerdebakarlarki
birişyok,savuşurlarbirerikişer...Hani,kaçzamandır,yenisavaşçınerde?
Birazsövdü,birazbedduaetti.Öfkesinden,
üzengilerieğerinüzerindetutanipidolaştırmıştı.Buralara,
dilencidenbaşkasıuğramazolduepeydir...Üzengilerikurtardı.Albakalım!
Zorlamaçok...Savaşçıtoplamaya
gitmeyenulağınçalımsatmasıkanundeğildir.NerdeOrhanBey,
görünmedi,sabahtanbuyana?
—Bilmem...Bendegörmedim.
—Köslükmeydanındaaşıkoynamayaoturmalı..."Cukatayım"diyeçabalarken
başınadikilmeliyimki...
Bakbakalım...
KerimÇelebi,kıratınkolanlarınıycjkladı,besmeleçekipbindi:—Eyvallahemmi...
—Heleşumollayahele...Benneyeacırım,mollaakmadüşmüşhayvanaacırımU-KerimÇelebi,değmebinicileriimrendirecekustalıklakıratınboynuna
kapanıpavlukapısındançıktı,üzengilerinsivrisinikullanaraktırısakalktı.
Kurdunpostunucebindesayıyor,
Yahşilmam'ınhocaparasım,anasıylauğraşmadanvereceğineseviniyordu.
OrhanBey,camininönündekisedireçıkıphazırlanmıştı.KerimÇelebiyaklaşınca,
kendindenmemnungüldü:
—BildimDeliBaha'yıyereçalacağını.Kerim.Ağa!..—Atla,savuşalım!
OrhanBeyterkeyehopladı:
—SürÇelebi...DeliBaltaTürk'tür,aklıbaşınagelirama,bereket,birazgeçgelir.
—Nerdensezinler?
—Bayhoca'dansonragittin.Pirelidir."Bunlarıngörülecekbirişlerivarhayvanla"der.
Babamınuyuduğunu
hatırlayıncahiçşüphesikalmaz.Benisordumu?—Sordu.
—Tamam!Tepikle...Pirelenmeyebaşlamışbilefarkınavarmadan...Söğüt'ten
dörtnalaçıktılar.Doruğayakm
OrhanBey,itialmadıklarına
hayıflandı,sonradeğiştirdifikrini...
—Bakmadıkyarasınaderinmi?Çıkamazdıatayağıylabuyo
kuşu...Sür...Kartalları,akbabalarıkollayaraktanbulacağızleşi...Tepededurup
gökleritaradılar.Görünürde,
harmançevirenhiçbirkarakuş
yoktu.OrhanBeybirazdüşündü:—
Yanlışkalmadıysaaklımda,batağagirmemiştiAloş,çamurabatmamıştı...
Demekkurdu,seninDemircanAga'nın
köyüyakınındaboğdu.Yok...OzamanDemircanAğa'yagiderdi.Demek,
Sögüt'eyakınbastırdı.Yaralamncaşaşın
pevegeldi.Ağanınköyünüdoğrulayacağız.Sürbakalım...Kavşağıelliadım
kadargeçmişlerdiki,Eskişehiryolundan
dümbeleksesiduyupdurdular.OrhanBeyelinisevinçledizinevurdu:—
Savaşçıdervişbunlar...Dönbakalım...—
Savaşçıdervişlerse,DeliBalta'nmalacağıolsun!—Neden?r
o?_
?
Barıştanyakındı,"Bizimburalaraartıksavaşçıgelmez"dedi.Yokuşunbaşında,
dümbeleksesi,zikiriniltisi
iyiceduyuluy
ordu.O
rhanBeyköşeyidönenlerigörürgörmez,kestiriminindoğrulanmasına
sevindi:—Tamam!Cavlakbunlar...Dört...Hayırbeşkişi...Dümbeleğ
içalanabak!..Âdemazmanı!Babamnasılzaptedecekbunları,bakalım!..Eğer,
akınisteyenlerahırımızakadar
giripDeliBalta'yidakendilerineuydururlarsa,işiiştirKaraOsmanBey'in...
Duryahu...Beşdedikama,altıbunlar...
Arkada,tekbaşına,zinciriomuzlarında,topallayarakesirgeliyordu.
—Arkadakicavlakdeğil!..—
Evet...Kurtulmalıktoplamayaçıkmışesir!Zincirifarkettim,omzunda...
Suratınıastı.Genebunaltacak,
Ertugruldedem,fukarababamı!..
—Neden?
—Unuttunmu,Beylikişlerinibabamabırakalıdurumu,yoksaaklımıgelgitoldu,
gereksizyerlereparaharcamakta,
"BuOsmanoglumikiucunubirarayanasılgetirir?"dememekte...
"Canısıkılmasın"diyerek,yoksulluğunu
sezdirmemeyeçabalarbabam,debelenir!..Kolaymı,altıyıldırhazırdan
yemekteyiz."Hazırdanyemek"sözgelişi...
Faizliborçtanyemekteyiz!
—Tembihle,yanınakoymayıversinDeliBalta,dilencitakımını,şunubunu...
—Olmaz!Ertuğrul-Bey'inadımdogrulayıpsürmüşgelmiş,şukadaryerden...
Ellerinverdiğiniverseya...BabamgeçendedertyandıAkçakocaemmime...
"YerigelincesöyleohKocaEmmi,
hazırdaolmayanıvermeyekalkacakdiyeyüreğimhoplamaktabiristeğegeldi
mibiri"dedi.Cebindebiraltınyokken,
"Versurdanbeşaltın"dediini,naparsınKaraOsmanBeyolsan?..Gelenlerebir
zamanbaktı.Evet,anlaşıldımesele!..Bahardır,uçlaragelenolurtektuk...Akın,
çapulumuduyla...Eskininhesabı...
Nebilsin,akılsıztopal,Ertugrulucununnerdekıvrandığını...Sürgidelim!Para
isterbunlar...Bizimkese,parayı
unutalıhanidir...Tepiklehadi!
